Na Gent en Leuven beroeren ook Brusselse circulatieplannen de emoties: waarom ligt dat zo gevoelig?

In de Anderlechtse wijk Kuregem is er zoveel protest tegen het nieuwe circulatieplan dat het gemeentebestuur eraan denkt om helemaal van nul te herbeginnen, in samenspraak met de buurtbewoners. Maar ook elders leidde de invoering van een circulatieplan al tot discussie. Hoe komt het dat het invoeren van een circulatieplan vaak gepaard gaat met veel frustraties? 

Na onder andere Leuven, Gent, Mechelen en Hasselt, duiken nu ook in het Brussels Gewest op verschillende plaatsen circulatieplannen op. Maar dat verloopt nog niet zonder slag of stoot. Vooral in de Anderlechtse wijk Kuregem is er veel protest van de buurtbewoners. Het protest ging daar zelfs zover, dat boze bewoners een betonblok dat moest dienen als wegversperring, naar het fietspad hadden versleept. Brussels parlementslid Juan Benjumea reed er maandagavond frontaal op met z'n fiets en raakte gewond. 

Hoe komt het toch dat de emoties rond die cirulatieplannen zo hoog oplopen? Ook in Leuven en Gent leidden de circulatieplannen tot grote frustraties bij de bewoners. "De auto heeft de voorbije jaren allerlei privileges verworven en die neem je niet zomaar opnieuw af", zegt onderzoeker Eva Van Eenoo in "De Wereld Vandaag" op Radio 1. Zij deed aan de Vrije Universiteit Brussel onderzoek naar auto-afhankelijkheid en was vroeger ook actief bij de Fietsersbond. 

Beluister hier het gesprek met Eva Van Eenoo:

Een eerste belangrijke reden voor de gevoeligheid rond circulatieplannen is dus de geschiedenis: "In België komen we vanuit een decennialang beleid waar de prioriteit steevast naar de auto is gegaan. Zeker Brussel is vanaf de jaren vijftig gebouwd om de auto vrij spel te geven. Het autoverkeer stond toen ook voor vooruitgang, moderniteit, dus de auto heeft heel veel privileges gekregen. Het gebruik van de auto is heel lang heel logisch geweest, en dat werkt natuurlijk door tot op vandaag", zegt Van Eenoo.

Mensen denken dat een circulatieplan heel sterk zal ingrijpen op hun persoonlijk leven

Uit haar onderzoek blijkt dat bij veel mensen ook puur praktische bezorgdheden meespelen: "Mensen denken soms dat ze voor bepaalde activiteiten in hun dagelijkse leven de auto écht nodig hebben", zegt ze. "Maar dat is soms een subjectieve angst. Als mensen dat gevoel hebben, moeten we daar natuurlijk wel rekening mee houden. Waarschijnlijk denken ze dat het voor hen moeilijk zal worden om sommige activiteiten te doen, zoals familie bezoeken. Ze denken met andere woorden dat het heel sterk zal ingrijpen op hun persoonlijk leven. Dat verklaart natuurlijk ook voor een deel het protest."

Ook handelaars maken zich zorgen

Een ander vaak gehoord argument komt van de handelaars. Zij maken zich zorgen over de economische impact van zo'n circulatieplan. "Ik heb daar veel begrip voor", benadrukt Van Eenoo. "Maar nu is het belangrijk dat we dat buikgevoel gaan objectiveren." 

"We zouden moeten weten op welke wijze mensen naar de winkel komen, hoeveel mensen uitgeven die met de auto komen, en of dat meer is dan mensen die te voet of met de fiets komen. In België is daar bij mijn weten nog geen onderzoek naar geweest. Uit onderzoek in het buitenland blijkt wel dat er geen omzetverlies zou zijn voor handelaars."

Is onderzoek op verschillende vlakken dan misschien de oplossing? "Er zijn alleszins veel verschillende groepen in de samenleving met verschillende bezorgdheden: het gaat over handelaars, maar ook over kinderen, senioren, pendelaar, bewoners in Brussel enzovoort. Zij komen allemaal op een bepaalde manier in aanraking met dit plan. Je kan de impact op elk van die groepen evalueren en mee in de weegschaal leggen", besluit Van Eenoo.

Meest gelezen