‘Zelfs PS-fractieleider is gefilmd terwijl hij betonblokken verplaatste’: circulatieplan in Brussel botst op weerstand

Het afgebroken stukje tand is intussen door de tandarts bijgevuld. “Ik heb enkel nog wat spierpijn aan mijn schouder”, zegt Brussels Parlementslid Juan Benjumea Moreno (31). “Ik besef wel dat dit ook veel erger had kunnen aflopen.”

Twee weken geleden knalde de Groen-politicus in de Georges Moreaustraat in de Anderlechtse wijk Kuregem per fiets op een betonblok midden op het fietspad. De politie beschikt sinds kort over een door een overbuur gemaakt filmpje dat laat zien hoe twee mannen met een bestelwagen en touwen enkele minuten voor de crash het betonblok doelbewust tot daar versleepten.

Het was een zoveelste geval van sabotage tegen het nieuwe circulatieplan, met eerder ook een stapel losgerukte verkeersborden voor de deur van de Anderlechtse burgemeester Fabrice Cumps (PS), die het nieuwe circulatieplan intussen afvoerde en “een nieuwe start vanaf nul” aankondigde.

In Kuregem is de tijd sindsdien stil blijven staan. In de Hoedstraat hebben onbekenden de rood-witte eenrichtingsborden eigenhandig verwijderd. Het autoverkeer kan er als vanouds weer rijden waar het rijden wil en de lokale overheid lijkt de andere kant op te kijken. Op het Lemmensplein liggen meerdere verkeersborden horizontaal, of zijn ze overplakt met stickers van de actiegroep mautodefense.org.

Geweld loont

De Brusselse regering legde zich met Good Move de ambitie op om tegen 2030 nieuwe lokale circulatieplannen in te voeren in 50 wijken. Ze wil er transitverkeer bannen en het autogebruik in het gewest doen dalen met 24 procent. In elk van de 19 Brusselse gemeenten moet hiervoor een compromis worden uitgewerkt met de lokale besturen, en dat lijkt steeds lastiger te worden.

De drie pioniergemeenten waren Anderlecht, Brussel-stad en Schaarbeek. In Brussel-stad is er sinds de invoering half augustus al weken commotie, maar blijft schepen van mobiliteit Bart Dhondt (Groen) schermen met de 5 à 6 maanden die nodig zijn om aan de nieuwe situatie te wennen. In Schaarbeek koos een meerderheid van Défi en Ecolo-Groen in twee wijken voor kleinschalige ingrepen.

“Wij hebben de indruk dat het goed loopt”, zegt Pieter Fannes van burgercollectief 1030, vijf jaar geleden opgericht nadat journaliste Stephanie Verbraekel door een hardrijder fataal werd geschept. “Onder andere de Haachtsesteenweg, waar zij om het leven kwam, is door eenrichtingsverkeer autoluwer gemaakt. In november volgt de Stephensonwijk, en daar voorzien we wel behoorlijk wat discussie.”

Mathematisch

Vorige woensdag hoorde de gemeenteraad in Schaarbeek te stemmen over een nieuw parkeerplan. Het was al de derde poging daartoe, want met een erg krappe meerderheid en Ecolo-schepen Sihame Haddioui die na beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag tegen haar collega Michel De Herde (Défi) overal wegblijft waar hij komt, was de meerderheid de vorige keren niet in aantal. “De oppositie verliet telkens de zaal en dan haal je niet het vereiste quorum”, zegt raadslid Arnaud Verstraete (Groen). “Dat is nu eenmaal de actuele context in Brussel, na wat er is gebeurd in Anderlecht. Daar is zelfs de fractieleider van de PS gefilmd terwijl hij betonblokken hielp verplaatsen.”

Het nieuwe parkeerplan voorzag een moratorium op bewonerskaarten. Schaarbeek is hier al jaren mee bezig. In 2016 vergeleek het het gemeentebestuur per wijk het aantal vrije parkeerplaatsen met het aantal toegekende kaarten. “In onze wijk waren er toen 130 kaarten voor 100 plaatsen”, zegt Pieter Fannes. “Ook in andere wijken circuleerden er veel meer kaarten dan er plaatsen zijn, en vermoedelijk is het er sindsdien alleen extremer op geworden, met slechts 28 euro per jaar voor een eerste en 50 euro voor een tweede kaart. Je merkt het op straat. Auto’s staan overal geparkeerd. Op rotondes, op voetpaden. Permanent rijden automobilisten door woonwijken, op zoek naar een parkeerplaats die er puur mathematisch niet is.”

In de raadszaal kwam woensdagavond een 100-tal mensen opdagen, vooral aangevuurd voor PTB-PVDA, dat van mening is dat 28 euro te duur is. “Ze waren erg luidruchtig en scandeerden slogans tegen Good Move, terwijl het parkeerplan daar los van staat”, zegt Verstraete. “Je zag een coalitie van PTB en de pro-auto-lobby.”

Geen moratorium

Met de hulp van oppositiepartijen PS en Les Engagés bereikte de alweer niet in aantal zijnde meerderheid een compromis: het nieuwe parkeerplan wordt uitgevoerd, maar zonder het moratorium. Tot in 2024, het jaar van de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen. “Natuurlijk had ik dit graag anders gezien”, zegt Verstraete. “Maar je doet het in Brussel beter stapje per stapje.”

Het burgercollectief 1030 beoordeelt de stapjes als tergend traag. “Men weet al járen dat een stop op het aantal bewonerskaarten onafwendbaar is”, zegt Pieter Fannes. “Wij hebben de mirakeloplossing ook niet. Ook wij vinden dat er moet worden gekeken naar grote gezinnen, maar dat men juist dit uit het parkeerplan haalt, maakt dat de situatie in 2024 nog complexer zal zijn.”

Deze maand wordt nog een nieuw circulatieplan ingevoerd in Elsene, daarna volgen Sint-Gillis en Jette. In Molenbeek en Vorst starten binnenkort consultatierondes met de bewoners.