Direct naar artikelinhoud
NieuwsNobelprijs Natuurkunde

Nobelprijs voor Natuurkunde gaat naar kwantumfysici Alain Aspect, John Clauser en Anton Zeilinger

De Oostenrijker Anton Zeilinger.Beeld AFP

De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar de Fransman Alain Aspect, de Amerikaan John F. Clauser en de Oostenrijker Anton Zeilinger, zo heeft de Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen vandaag in Stockholm bekendgemaakt.

en

De drie wetenschappers krijgen de prestigieuze onderscheiding voor hun onderzoek op het vlak van kwantummechanica.

Aspect (75), Clauser (79) en Zeilinger (77) hebben experimenten uitgevoerd met verstrengelde fotonen, waarbij twee deeltjes zich als een eenheid gedragen, zelfs wanneer ze van elkaar gescheiden zijn. Hun “baanbrekende” onderzoek heeft de weg vrijgemaakt voor nieuwe technologieën op basis van kwantuminformatie en ultraveilige communicatie, zo deelt de Academie mee.

Ze effenden ook het pad voor ultragevoelige kwantumsensoren die uiterst precieze metingen mogelijk maken, zoals die van de zwaartekracht in de ruimte.

De verstrengeling van fotonen houdt in dat “alle informatie die een voorwerp draagt kan worden overgebracht naar een andere plaats, waar het voorwerp opnieuw kan worden samengesteld”, zegt Nobelprijswinnaar Zeilinger, die door de jury gecontacteerd werd tijdens de persconferentie waarop de laureaten werden bekendgemaakt. “Door die verbazingwekkende capaciteit kunnen we informatie overdragen zonder dat we de informatie kennen.”

Dat mechanisme wordt aangeduid als “kwantumteleportatie”. Maar “het is niet zoals in Star Trek”, waarin hele voorwerpen of mensen via teleportatie naar een andere plaats worden overgebracht, verduidelijkt de wetenschapper.

Kwantummechanise is een contra-intuïtieve wetenschap die de natuur beschrijft op de schaal van de allerkleinste deeltjes. Er werd al enkele jaren een Nobelprijs voor wetenschappers in de kwantummechanica verwacht. Aspect, Clauser en Zeilinger behoorden in dat domein ook tot de favorieten.

Belangrijkste onderscheiding voor natuurkundigen

De meer dan honderd jaar oude Nobelprijs is de belangrijkste onderscheiding voor natuurkundigen. De prijs is tien miljoen Zweedse kronen (ongeveer 920.000 euro) waard. Dat bedrag wordt gelijk verdeeld onder de drie laureaten.

Lees ook

Nobelprijs, en dan? Hoe de prijs der prijzen je leven verandert

Gisteren won de Zweedse wetenschapper Svante Pääbo de Nobelprijs voor de Geneeskunde. Hij krijgt de prestigieuze onderscheiding voor zijn onderzoek naar de menselijke evolutie en naar het genetisch materiaal van uitgestorven mensachtigen.

De komende dagen worden de prijzen voor de scheikunde en literatuur uitgereikt. Vrijdag is bekend wie de winnaar is van de Nobelprijs voor de Vrede. Volgende week maandag wordt de prijs voor de economie nog toegewezen. Op 10 december - de sterfdatum van Alfred Nobel, die het dynamiet uitvond en de prijzen in het leven riep - worden de prijzen officieel overhandigd.