Direct naar artikelinhoud
AchtergrondAnthony Bourdain

Boek onthult rauwe details over dood van wereldster Anthony Bourdain: ‘De paparazzi-situatie is verschrikkelijk’

Anthony Bourdain in 2015. Drie jaar later stapte de gevierde kok-presentator uit het leven.Beeld ALEX WELSH / NYT

Hij was, toen hij in 2018 in een Franse hotelkamer stierf, misschien wel ’s werelds beroemdste culinaire reportagemaker. Nu onthult een nieuwe omstreden biografie vertrouwelijke, vaak rauwe, details over het leven van Anthony Bourdain en over zijn relatie met actrice Asia Argento.

Nadat Anthony Bourdain zich in 2018 in een Franse hotelkamer van het leven beroofde, sloten zijn naaste vrienden, familie en de mensen die hem decennialang hadden geholpen om tot een internationale tv-ster uit te groeien, zich af van de media. Zo bleven ze grotendeels zwijgen, vooral over zijn laatste dagen.

Dat zwijgen duurde tot 2021, toen veel intimi werden geïnterviewd voor de documentaire Roadrunner: A Film about Anthony Bourdain en voor Bourdain: The Definitive Oral Biography. De twee werken toonden een andere kant van Bourdain, die steeds meer in tweestrijd was over zijn succes en in zijn laatste twee jaar zijn relatie met de Italiaanse actrice Asia Argento tot zijn voornaamste aandachtspunt had gemaakt. Maar geen van beide werken ging rechtstreeks in op hoe rommelig zijn leven écht was geworden in de maanden die leidden tot de nacht dat hij zich op 61-jarige leeftijd ophing.

Op 11 oktober publiceert Simon & Schuster wat het noemt de eerste ongeautoriseerde biografie van de wereldberoemde Amerikaanse schrijver. Down and Out in Paradise: The Life of Anthony Bourdain is doorspekt met nieuwe, intieme details. Het gaat hierbij vooral om rauwe, gekwelde appjes en sms’jes uit de dagen voor Bourdains dood, zoals zijn laatste gesprekken met Argento en Ottavia Busia-Bourdain, zijn ex-vrouw die tegen de tijd dat ze in 2016 scheidden, zijn vertrouwelinge was geworden.

“Ik haat mijn fans ook. Ik haat het om beroemd te zijn. Ik haat mijn baan”, schreef Bourdain aan Busia-Bourdain in een van hun bijna dagelijkse uitwisselingen per sms. “Ik ben eenzaam en leef in constante onzekerheid.”

Drank en steroïden

Op basis van meer dan tachtig interviews én bestanden, teksten en e-mails van Bourdains telefoon en laptop, schetst journalist Charles Leerhsen Bourdains metamorfose van een norse tiener in een buitenwijk van New Jersey tot een heroïnespuitende keukenzwerver die de pot met goud vond als schrijver en door zijn reizen een unieke en getalenteerde vertolker van de wereld werd.

Leerhsen zei in een interview dat hij een boek wilde schrijven zonder de plichtmatige glans van wat hij “een officieel Bourdain-product” noemde. Dat klopt ook. Hij portretteert een man die aan het eind van zijn leven geïsoleerd was, steroïden injecteerde, dronk totdat hij flauwviel en prostituees bezocht, en die zo goed als verdwenen was uit het leven van zijn 11-jarige dochter.

“We hadden nooit dat grote verhaal, dat lange stuk waarin stond wat er gebeurd was, hoe de man met de beste baan ter wereld uit het leven stapte”, zei Leerhsen, een voormalig hoofdredacteur bij Sports Illustrated en People.

Het boek ligt al onder vuur en krijgt kritiek van Bourdains familie, voormalige collega’s en beste vrienden. Zijn broer, Christopher Bourdain, stuurde Simon & Schuster in augustus twee e-mails waarin hij sprak van “kwetsende en lasterlijke fictie”, en eiste dat het niet zou worden uitgebracht voordat de vele fouten van Leerhsen zouden zijn gecorrigeerd.

“Alles wat hij schrijft over relaties en interacties binnen ons gezin, zowel als kinderen en als volwassenen, heeft hij verzonnen of totaal verkeerd weergegeven”, zei hij in een interview.

Felice Javit, vicevoorzitter van de uitgeverij, antwoordde Christopher Bourdain per mail: “Met alle respect, we zijn het er niet mee eens dat het boek lasterlijke informatie bevat, en we blijven achter onze aankomende publicatie staan.”

Leerhsen zei dat de inner circle van Anthony Bourdain en zelfs enkele van zijn internationale fixers en voormalige chefs de partie weigerden met hem te spreken. Zij deden dat op vraag van Bourdains vaste agent, Kim Witherspoon. Witherspoon reageerde niet op een verzoek om een interview voor dit artikel. Laurie Woolever, Bourdains assistente, weigerde eveneens te spreken over het boek.

Leerhsen zei dat de weerstand van het Bourdain-kamp juist andere deuren voor hem opende. “Veel mensen waren bereid met me te praten omdat ze door Tony en door de Tony-trein waren achtergelaten”, zei hij, eraan toevoegend dat sommigen vooral wilden spreken omwille van hun woede over de schade die Bourdain zijn dochter had toegebracht.

Anthony Bourdain had een tumultueuze relatie met actrice Asia Argento. ‘Je was roekeloos met mijn hart. Mijn leven’, was een van zijn laatste berichtjes aan haar voor zijn dood.Beeld rv

Eén persoon die dicht bij Bourdain staat en zich niet tegen het boek heeft verzet, is zijn ex-vrouw, Busia-Bourdain, die zijn nalatenschap beheert. Het meest onthullende materiaal in het boek komt uit bestanden en berichten van Bourdains telefoon en laptop, die deel uitmaken van de nalatenschap.

Leerhsen zei dat hij dat materiaal had gekregen van een vertrouwelijke bron, maar voegde eraan toe dat “de erven geen bezwaar hadden gemaakt” en dat hij ook geen bezwaren verwacht. Hij wilde niet zeggen of hij Busia-Bourdain heeft geïnterviewd, maar zij wordt in delen van het boek geciteerd. Ze zei, via een vriend, dat ze geen commentaar wilde geven voor dit verhaal.

Chef-kok Eric Ripert, een goede vriend die Bourdain dood aantrof in zijn Elzasser hotelkamer na een opnamedag voor zijn CNN-programma Parts Unknown, zei dat hij geen informatie voor het boek heeft geleverd. Hij heeft het wel gelezen en zei dat hij veel onnauwkeurigheden vond, maar tegelijk verbaasd was dat het vertrouwelijke details bevatte uit die dagen in Frankrijk. Details die hij slechts aan een paar mensen had verteld.

Voor zijn onderzoek traceerde Leerhsen de reizen van Bourdain. Zo ging hij naar Montréal, Japan en Frankrijk, waar hij en zijn vrouw zich toegang verschaften tot de kamer waarin Bourdain stierf, in het boetiekhotel Le Chambard in het dorpje Kaysersberg.

Openbare relatie

Het boek zelf begint met de vroege jaren van Bourdain, met een analyse van het huwelijk van zijn ouders, zijn prestaties op school en zijn relatie met zijn eerste vrouw, Nancy Putkoski, die volgens Leerhsen een nuttige bron was.

Bourdain studeerde een jaar eerder af van de middelbare school zodat hij haar naar Vassar College kon volgen. Zijn cijfers daar waren verschrikkelijk, en hij was gelukkiger tijdens de zomers wanneer hij werkte in restaurants in Provincetown, Massachusetts. Na twee jaar schreef hij zich in bij het Culinary Institute of America, enkele kilometers ten noorden van Vassar in het New Yorkse Hyde Park.

Het boek beschrijft Bourdains carrière in New Yorkse restaurants en zijn band met de intimiderende chefs die hem gevormd hebben. Het bevat het bekende verhaal over zijn moeder, Gladys Bourdain. Zij was redacteur bij The New York Times en gaf een artikel dat haar zoon had geschreven over de smerige geheimen van een restaurant in Manhattan aan Esther B. Fein, de vrouw van New Yorker-redacteur David Remnick.

Het verhaal gaf de schrijfcarrière van Anthony Bourdain een impuls en leidde tot zijn bestseller Kitchen Confidential. Dat wekte de interesse van het jonge mediabedrijf Zero Point Zero, dat zijn eerste programma, A Cook’s Tour, en latere tv-producties ontwikkelde.

Het boek gaat ook diep in op Bourdains relatie met Argento. Zij hadden ongeveer twee jaar lang een tumultueuze en zeer openbare relatie die, zo schrijft Leerhsen, Bourdain ogenschijnlijk ten koste van alles in stand wilde houden.

“Ik ben hopeloos verliefd op deze vrouw”, schreef hij aan zijn ex-partner.

Volgens het boek gaf Bourdain honderdduizenden dollars uit aan Argento, door haar, haar twee kinderen en soms haar vrienden financieel te steunen. Hij stond er tegenover collega’s op dat ze afleveringen van zijn programma regisseerde en erin mocht verschijnen. Ook werd hij een fervent voorvechter van de #MeToo-­beweging nadat Argento in 2017 aan verslaggever Ronan Farrow had verteld dat Harvey Weinstein haar seksueel had aangerand.

Op een gegeven moment, schrijft Leerhsen, huurde Bourdain een privédetective in om Jimmy Bennett te onderzoeken. Bennett, een jonge muzikant en acteur, was 7 jaar oud toen hij werd gecast als Argento’s zoon in The Heart Is Deceitful above All Things, een film die zij in 2004 regisseerde.

Nadat Argento met haar verhaal over aanranding door Weinstein naar buiten kwam, diende Bennett een aanklacht in voor wat volgens zijn advocaten seksuele aanranding was: hij en Argento hadden seks toen zij 37 was en hij 17, nog steeds minderjarig.

Bennett vroeg 3,5 miljoen dollar. Bourdain regelde in alle stilte de betaling van 380.000 dollar (388.000 euro).

Leerhsen zei dat hij een paar mails had uitgewisseld met Argento, die volgens hem Oscar Wilde citeerde: “Het is altijd Judas die de biografie schrijft.”

In een mail aan de Times zei Argento dat ze het boek niet had gelezen, en voegde eraan toe: “Ik heb deze man duidelijk gezegd dat hij niets mocht publiceren van wat ik tegen hem zei.”

Openbare relatie
Beeld ALEX WELSH / NYT

Wanneer Bourdain onderweg was, zo zegt het boek, werd Argento zo controlerend dat ze de sociale media van Bourdain en zijn ex-partner onder de loep nam en ontplofte als ze beelden van hem met zijn gezin zag.

In één sms-gesprek stribbelde Busia-­Bourdain tegen. Dat gebeurde nadat Bourdain haar had gewaarschuwd geen familie­foto’s te plaatsen van Vaderdag.

“Je wilde niet dat ik een foto plaatste waar jij op stond omdat Asia zou flippen en ik heb het gevoel dat dat niet snel zal veranderen”, schreef Busia-Bourdain. “Ik ben het zat om te doen alsof ik je niet ken. Of dat we nooit op dezelfde plek zijn.”

Bourdain reageerde en schreef: “Ik begrijp je. Maar ik was eerlijk. De paparazzi-­situatie is verschrikkelijk. Maar sinds ik jullie heb verlaten, wordt ze gek.”

Vijf dagen voor Bourdains dood werd Argento gefotografeerd terwijl ze met de Franse verslaggever Hugo Clément danste in de lobby van het Hotel de Russie in Rome, waar zij en Bourdain samen hadden gelogeerd. Bourdain was woedend, zegt het boek. In de loop van de volgende dagen zou hij online honderden keren haar naam hebben opgezocht. Ook zouden de twee via sms en telefoon geruzied hebben.

Waarom besloot Bourdain tot zelfdoding? Leerhsen is niet de eerste die probeert het onverklaarbare te verklaren. Maar zijn boek biedt wel een theorie.

Twee dagen voordat Bourdain stierf, ging hij met Ripert eten in JY’s, een restaurant met twee Michelin­sterren van een oude vriend, chef-kok Jean-Yves Schillinger. Na de maaltijd gingen de drie mannen naar Freiburg, een Duitse stad 50 kilometer verderop, voor laatavondlijke biertjes. Schillinger zei dat Bourdain verwelkomd werd als de ster die hij was, en zijn oude zelf leek.

Leerhsen beweert dat Bourdain na die reis besefte wat de tol was van zijn veel­eisende emotionele jacht op Argento.

“Ik denk dat hij op het einde, in de laatste dagen en uren, besefte wat hij geworden was”, zei Leerhsen. “Ik respecteer niet dat hij zelfmoord pleegde, maar hij besefte en wist uiteindelijk dat hij niet de persoon wilde zijn die hij geworden was.”

Opnieuw ruzie

Hoe Bourdain er in zijn laatste dagen en uren aan toe was, zal voor altijd een kwestie van speculatie blijven. Maar het lijdt geen twijfel dat zijn vrienden bezorgd waren en zijn laatste sms’jes werpen enig licht op zijn gemoedstoestand.

Toen de groep die avond uit Freiburg terugkeerde, legde een bezorgde Ripert, die in de kamer naast die van Bourdain verbleef, zijn oor tegen de muur en hoorde tot zijn opluchting zijn vriend vredig snurken.

De volgende dag, zegt het boek, hadden Bourdain en Argento opnieuw ruzie.

“Ik ben oké”, sms’te hij haar. “Ik ben niet wrokkig. Ik ben niet jaloers dat je met een andere man bent geweest. Ik bezit je niet. Je bent vrij. Zoals ik zei. Zoals ik beloofd heb. Zoals ik echt meende. Maar je was onvoorzichtig. Je was roekeloos met mijn hart. Mijn leven.”

Het enige wat pijn deed, schreef hij, was dat het rendez-vous plaatsvond in het hotel in Rome waar ze van hielden. Hij vroeg haar om genade. Ze schreef: “Ik kan dit niet aan.”

Ze vertelde hem dat ze niet tegen zijn bezitterigheid kon en geen relatie meer wilde.

Na de opnames van de volgende dag, meldt Leerhsen, ging Bourdain alleen uit. Hij at en dronk veel. Op dat moment spraken Bourdain en Argento per sms voor het laatste met elkaar:

Bourdain: “Is er iets dat ik kan doen?”

Argento: “Stop met me lastig te vallen.”

Bourdain: “OK”

Die avond hing hij zichzelf op.

© The New York Times

Denkt u aan zelfmoord en wil u met iemand praten, dan kunt u terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813, via www.zelfmoord1813.be of via de chatdienst.