Jonathan Holslag: ‘We moeten ons bewust zijn van de militaire rol van Chinese rederijen in onze havens’

China is de grootste scheepsbouwer ter wereld en is een wereldspeler op het vlak van maritiem transport. Toen de Europese Unie aan het onderzoeksteam van Jonathan Holslag (VUB) vroeg om de economische afhankelijkheid van strategische sectoren in kaart te brengen, waren de rederijen een logische eerste keuze.

De focus van het onderzoeksteam lag voornamelijk op COSCO Shipping, omdat die rederij ook in onze havens een grote rol speelt. “Het is niet zomaar een rederij”, legt Holslag uit in De afspraak. “Dat bedrijf is in handen van de Chinese staat en moet de strategie van de Communistische Partij uitvoeren.”

De rederij heeft geen eigendommen in onze havens, maar vooral de haven van Zeebrugge is zeer afhankelijk van de investeringen en langetermijnovereenkomsten met COSCO Shipping en van de handelsstromen met China. “Daarom moeten we kijken wat China van plan is met die rederijen, bijvoorbeeld als er een conflict zou komen met Taiwan.”

Holslag wijst erop dat de rederijen militair ingezet kunnen worden door China. “Ze erkennen dat ook gewoon. Het bedrijf wordt geleid door een secretaris van de Communistische Partij. In teksten en campagnevideo’s zegt COSCO gewoon dat ze een politiek werkmiddel zijn, dat ze die partij dienen, wat de opdracht ook is.”

Dat maakt dat veel schepen die in de haven van Antwerpen aanmeren, ook tanks zouden moeten kunnen vervoeren. “In China geldt dat alle nieuwe schepen gebouwd worden met het oog op militaire standaarden. Schepen die voertuigen transporteren, zijn gebouwd met extra stalen balken die zware tanks kunnen dragen. Ook communicatiesystemen zijn ontwikkeld met het oog op militaire toepassingen.”

Tanks en amfibische vaartuigen kunnen via de laadklep ook in het water gelost worden. “Veel burgerrederijen zijn beginnen te oefenen met het Chinese leger op aanvallen vanuit de zee, oefeningen die groter worden”, zegt Holslag.

Taiwan

Ook de retoriek ten aanzien van Taiwan verhardt. En als dat conflict escaleert, kunnen we hier de gevolgen voelen. “We moeten vooral kijken naar onze eigen belangen”, waarschuwt Holslag. “Met het conflict in Oekraïne merken we het belang van die afhankelijkheid. Er zijn verschillende redenen om onze afhankelijkheid van China af te bouwen nu het nog kan, om te vermijden dat we hetzelfde meemaken wat onze gezinnen en bedrijven nu al meemaken.”

Daarbij wijst hij op de mogelijkheid dat de gaspijpleidingen naar Rusland niet meer opnieuw hersteld of geopend zullen worden. “Dan hebben we veel meer vloeibaar gas nodig en schepen om die te vervoeren. In Europa hebben we de scheepswerven niet meer om dat te doen, terwijl China die lng-vloot ook snel wil uitbouwen.”

Holslag vindt het dan ook bijzonder naïef dat Annick De Ridder (N-VA), Antwerps schepen van Haven, trots zegt te zijn om de contacten met China en Golfstaten net te verstevigen. “Havens zijn heel belangrijk voor ons land, maar we moeten echt nadenken over die afhankelijkheid van China.”