Direct naar artikelinhoud
InterviewGroen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout

‘Ik durf te zeggen: Tinne Van der Straeten is een van de beste ministers in de regering’

Jeremie Vaneeckhout, covoorzitter van Groen.Beeld Tim Dirven

Jeremie Vaneeckhout, covoorzitter van Groen, verhoogt de druk op de federale onderhandelingen. ‘Het basispakket energie moet verlengd worden tot de lente.’

Zegt u het eens: waar blijft die overwinstbelasting op energiebedrijven?

Vaneeckhout: “We hebben lang gewacht op een juridisch kader vanuit Europa. Dat is er sinds vrijdag. Onze minister van Energie Tinne Van der Straeten heeft zondag haar voorstel neergelegd binnen de regering. Veel sneller kan je dus niet werken. Ze zit er bovenop.

“Maar goed, voor ons is het nu wel hoogdringend. Als mensen en bedrijven worstelen met hun energiefactuur, dan zijn die hoge overwinsten onverdedigbaar.”

In de regering wordt gezegd dat Van der Straetens voorstel niet deugt. Ze gaat te ver.

“Tja, deze kritiek irriteert me eigenlijk nogal. We zitten in een historische crisis, hè. Ik wil nu ministers die gaan tot het uiterste van wat mogelijk is, geen ‘boekhouders’ die de hele tijd komen zeggen wat er volgens hen allemaal niet kan. Veel partijen en collega’s zien alleen maar hindernissen.”

Waar moet de opbrengst van de overwinstbelasting naartoe?

“Op lange termijn is een hervorming en een uitbreiding van het sociaal energietarief noodzakelijk. Maar dat is een technisch ingewikkelde operatie. Zoiets vergt tijd.

“Vandaag is onze prioriteit steun geven aan de lage middenklasse: de groep die het meest in de problemen zit. Wij willen daarom dat het basispakket energie van 200 euro per maand verlengd wordt tot de start van de lente (nu loopt de maatregel af in december, red.). En ik vind dat er nagedacht moet worden over goedkopere treintickets. Als je de prijzen aan de pomp kan verlagen, dan moet dit ook lukken.”

U vergeet niet dat de begroting al donkerrood kleurt?

“Neen, natuurlijk niet. Aan de inkomstenzijde denken we aan een uitbreiding van de effectentaks. Dit kan ons al snel een klein half miljard euro opbrengen.

“Ook de ‘digitaks’ op digitale reuzen zoals Amazon en Google moet er nu komen. In het regeerakkoord staat dat we deze zullen invoeren als Europa hier niets rond onderneemt. Wel, Europees is het stil. Spijtig genoeg blijft het ook stil bij minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v). Waar zit hij?”

Nu trapt u op de tenen van uw collega’s.

“Een vraag stellen is toch geen belediging? (lacht) Kijk: ik vind de eeuwige aanvallen op Tinne – ook van binnen de regering – nogal gemakkelijk als je merkt dat sommige andere ministers amper iets op tafel leggen, of dat partijen vasthouden aan achterhaalde standpunten in bepaalde dossiers. Ik denk dan aan het fiscaal voordeel voor de tweede, derde, vierde woning. Anno 2022 zou er geen enkele politicus meer mogen zijn die het in zijn kop haalt om zoiets te verdedigen.”

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez doet dat wel.

“Ik hoop oprecht dat hij dit weekend van gedachten verandert. Want het zijn tegelijk de liberalen die altijd hameren op een begroting op orde. Als je zelf vasthoudt aan zo’n gunstregime, dan moet je ons geen lesjes komen leren over orthodoxie. Sorry, dat gaat niet.”

Haalt premier Alexander De Croo (Open Vld) dinsdag zijn deadline?

“Ik reken erop dat zeker de Vlaamse regeringspartijen inzien dat hier een grote kans ligt voor Vivaldi. We kunnen tonen dat we in staat zijn om goed te besturen in crisistijd, in tegenstelling tot de Vlaamse coalitie met N-VA.

“Mijn ministers weten: we mikken op een akkoord tegen dinsdag. Ik ga me sowieso niet constant bemoeien. En neen, ze moeten me ook niet elke vijf minuten bellen.”

U doet het niet zoals cd&v-voorzitter Sammy Mahdi?

“Wat me daarbij verbaast: je weet al maanden dat de onderhandelingen eraan komen. Dan heb je toch vooraf afgesproken wat belangrijk is? Dat is toch doorgepraat? Bij Groen is dat wel zo. Als voorzitter moet je niet in de nek van je ministers hijgen.”

Ook niet als de index in vraag wordt gesteld?

“We zijn daar duidelijk over: aan de index zelf kan niet getornd worden. Dat is hét instrument dat de koopkracht van de Belgen beschermt. We gaan daar nu niet mee experimenteren.

“Wat wel zou kunnen, is dat de patronale bijdrage die werkgevers betalen, gespreid wordt in de tijd. Maar kwijtschelden gaan we niet doen. Echt niet. Of gaan we mensen hun factuur ook kwijtschelden?”

Het beloofde Europese prijsplafond op gas is er intussen nog altijd niet.

“We blijven daarvoor strijden, maar het loopt moeilijk. Dat klopt. Fundamenteel spelen in deze crisis drie zaken. Eén: de oorlog in Oekraïne. Twee: de Europese energiemarkt die absurd in elkaar zit. Drie: de nucleaire pannes in Frankrijk. Daar moet je dus oplossingen voor zoeken. Hopelijk ook met een prijsplafond op gas.”

Bijna alle regeringspartijen willen de kerncentrales langer openhouden.

“Kernenergie als een toveroplossing voorstellen getuigt van een soort intellectuele luiheid waarmee we niet gebaat zijn. Kijk naar de Franse miserie.

“We spreken nu met Engie over het openhouden van twee kerncentrales. Dat wordt een dure zaak. Willen we ook nog voor die andere vijf oude kerncentrales betalen? Wetende dat de toekomst bij groene energie ligt? Voor onze energieprijzen maakt het alvast geen verschil.”

Nu moet Van der Straeten dat nog uitgelegd krijgen.

“Ik begrijp deze opmerking eigenlijk niet goed. Ik denk dat mensen héél goed weten waar Tinne voor staat: meer groene energie, het afromen van overwinsten, een enorme werkkracht. Ik durf te zeggen dat Tinne een van de beste ministers in de regering is. We hebben meer ministers zoals zij nodig.”