Direct naar artikelinhoud
OpinieMaureen Dowd (The New York Times)

Wat krijg je met een crimineel die zich niets aantrekt van de gevolgen? Een Griekse tragedie

Maureen Dowd: 'Poetin zal onschuldige Oekraïners blijven vermoorden om zijn verloren rijk terug te krijgen. De slachting laat hem onverschillig.'Beeld RV

Maureen Dowd is columniste bij The New York Times.

Lang geleden was ik een Cosmo Girl. Ik verslond Cosmopolitan, toen hét vrouwenblad, vol tips om mannen aan te trekken. Bijvoorbeeld: lees op de bus van en naar je werk een intrigerend boek. Ik koos Dostojewski’s Misdaad en straf. De literaire versiertruc werkte nooit. Maar ik las mijn boek en geraakte ervan overtuigd dat het Russische temperament innerlijk bewogen en oprecht was.

In Misdaad en straf vermoordt een arme gesjeesde student, Raskolnikov, een gewetenloze oude vrouw die een pandjeshuis uitbaat en haar halfzus. Hij wordt onmiddellijk overmand door schuld en wroeging en geeft zich uiteindelijk aan bij de politie. Mijn 20-jarige geest onthield dat schuldbesef een typisch Russische eigenschap was en dat Russen op een elementair niveau beseften dat een individu zich niet boven de regels kan verheffen omdat het denkt superieur te zijn.

Vladimir Poetin bewijst het tegendeel, net zoals Stalin dat voor hem deed.

Poetin is minder Dostojewski dan Euripedes’ Medea, een levende wraaktragedie (vorige week is in de Metropolitan Opera een op Medea gebaseerde opera in première gegaan). Net als Medea vermoordt de Russische president onschuldigen, onverschillig voor de gevolgen.

Medea vindt dat ze niet het respect krijgt dat haar verschuldigd is, wat reden genoeg is om een bloedbad te rechtvaardigen. Ze doodt haar eigen kinderen en de nieuwe bruid van haar echtgenoot met een vergiftigd gewaad. In sommige versies van de Griekse mythe helpt Medea Jason om het Gulden Vlies te bemachtigen, doodt ze haar eigen broer en verraadt ze haar vader om Jason te helpen. Maar ze duldt niet dat haar man in de armen van een andere vrouw het geluk vindt. Ze wil bloed en roept de ‘zwarte furiën’ op en ‘de hellegoden’.

Brandend zwerk

Ook Poetin vindt dat hij het respect niet krijgt dat hij verdient. Hij rouwt nog altijd om het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Hij zal onschuldige Oekraïners blijven vermoorden om zijn verloren rijk terug te krijgen. De slachting laat hem onverschillig.

Op het eind van de opera steekt Medea de tempel waar ze haar twee zoons heeft gedood in brand. Vlammen schieten rondom op. De bange menigte loopt weg en zingt:

O, gruwel!

De Aarde en de Hemel staan in vuur en vlam!

Laat ons vluchten uit

Het brandend zwerk.

In een griezelige echo op dat koor zinspeelde Poetin vorige vrijdag in de vergulde Georgievsky-zaal van het Kremlin eveneens op een brandend zwerk. In een sinistere opmerking verwees hij naar het gebruik van kernwapens, dat hemel en aarde in vuur en vlam zou zetten. “De Verenigde Staten zijn het enige land ter wereld dat tweemaal kernwapens heeft gebruikt om de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki te verwoesten. Ze hebben een precedent geschapen”, zei hij.

Poetin klonk als een gek toen hij beweerde dat “de dictatuur van de westerse elites” een “omverwerping van het geloof en de traditionele waarden” is. Hij noemde het “een omgekeerde godsdienst – puur satanisme”. Hij vereenzelvigde zijn eigen lot met dat van Moedertje Rusland, want zijn land moet zijn rechtmatige plaats opeisen als “een grote, duizend jaar oude macht, een volwaardige beschaving”. En hij verklaarde dat hij vier provincies in het oosten van Oekraïne formeel opslorpte, na de nepreferendums die daar hadden plaatsgevonden.

Neokoloniale Westen

Poetins ongehoorde geweld maakt ons bang en verontwaardigd. Maar dat laat hem koud. Net als Medea is hij doof voor de kreten van het Griekse koor. Hij rechtvaardigt zijn poging om Oekraïne zonder aanleiding te onderwerpen met de absurde bewering dat het Westen een “neokoloniaal systeem” is dat “er altijd van heeft gedroomd” Rusland te verdelen, te verzwakken, in stukken te breken en te koloniseren.

Terwijl president Biden en Europese functionarissen Rusland verantwoordelijk hebben gesteld voor de sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen, die gebouwd zijn om Russisch gas naar Europa te brengen, zei Poetin dat de ‘Angelsaksen’ de schuldigen zijn. “Sancties volstaan niet meer, nu gaan ze voor ondermijning.”

Vrijdag diende Biden hem tijdens een persconferentie in het Witte Huis van antwoord. Hij kondigde nieuwe sancties tegen Rusland aan en zei dat de wereld de valse referendums niet zal erkennen. “Hij zal ons niet bang maken en ons niet intimideren”, zei de president. “Hij kan het grondgebied van zijn buurland niet ongestraft annexeren.”

De Oekraïners zijn in het noordoosten van het land met succes in het offensief, terwijl Russische mannen massaal uit Poetins Rusland vluchten. Volgens sommige schattingen hebben meer mannen het land verlaten om aan de mobilisatie te ontsnappen dan het aantal dat in Oekraïne vecht.

Op zijn socialemediasite verklaarde Donald Trump: “De Rusland-Oekraïne-catastrofe had NOOIT mogen gebeuren en zou zeker niet gebeurd zijn als ik president was.” Hij heeft wellicht gelijk. Als Trump president was, zou hij naar Poetins pijpen dansen en zou Amerika Oekraïne niet helpen.

We hebben lang gedacht dat kernwapens nooit meer zouden worden gebruikt, omdat de gevolgen te vreselijk zouden zijn. Maar wat krijg je met een crimineel die zich niets aantrekt van de gevolgen? Een moderne Griekse tragedie.

``