“Een sociaal leven heb ik niet meer. Verlof is amper nog mogelijk. Bovendien is het verschrikkelijk eentonig om dag na dag in Brussel of Antwerpen op straat te staan, zonder dat er iets gebeurt. Hiervoor ben ik niet bij het leger gegaan. Ik droomde van buitenlandse missies. Van Afghanistan en Libanon. Niet van de Meir, waar een dronkenlap het spannendste is wat je te zien krijgt.” De jonge ­militair die vertelt is on­geveer 25 jaar. Al twee jaar draait hij mee in de straatpatrouilles tegen terreur. Twee weken straatdienst, waarbij hij verplicht in de kazerne moet overnachten en zeven dagen op zeven moet werken. Nadien twee weken gewoon werk in de thuiskazerne. Dan weer twee weken straatdienst. Sommige militairen zouden op jaarbasis grosso modo 26 weken van huis zijn. Al geldt dat volgens Defensie niet voor iedereen met straatdienst.

“In mijn geval is het ­systeem is zo veeleisend dat het mij al verschillende relaties gekost heeft”, zegt de getuigende militair. “Ik wil iets anders. Een ander leven. Een gewoner leven ook. Maar toen ik vroeg om ontslagen te worden, is dat geweigerd. Ik moet blijven. Nog meer dan een jaar.”

Hij is niet alleen. Volgens Walter Van den Broeck, ACV-secretaris voor de militairen, zijn er tientallen militairen die vragen om het leger te mogen ­verlaten voor ze de ­verplichte drie dienstjaren na hun opleiding hebben uitgedaan. “Bovendien hoor ik ook veel signalen van mensen die wel weg zouden willen, maar het zelfs niet meer aanvragen. Omdat ze weten dat ze toch geen kans maken.”

Dat al die mensen zich ­ertoe verbonden hebben die drie jaren uit te doen, vindt Van den Broeck geen argument. “Veel jonge ­militairen waren niet op de hoogte van die regel toen ze tekenden”, zegt hij. “Bovendien werd die tot vorig jaar niet toegepast. Pas vanaf 1 november vorig jaar is het bevel gekomen om alle ontslagaanvragen binnen die drie jaar negatief te beoordelen. In dienstbelang.”

“Wij hebben pech gehad”, is de conclusie van enkele jonge militairen die nu ­verplicht zijn te blijven. “We hebben collega’s die enkele weken vroeger waren met hun aanvraag en die wel weg mochten. Wij niet meer.”

Op kosten gemeenschap

Van den Broeck spreekt van “dwangarbeid”. “Het heeft bovendien geen zin om mensen tegen hun zin aan boord te houden. Waarom werken ze geen regeling uit met een schadevergoeding. Daar zou iedereen mee kunnen leven.”

Maar nog belangrijker is het om de werkomstandigheden “een beetje menselijker” te maken. “We hebben onderzoek gedaan en ­komen uit op gemiddelde werkweken van 66 uur. Er zijn gewoon te weinig militairen om alle taken uit te voeren en dus moet iedereen dubbel presteren. In onze ogen is dat pure uitbuiting.”

Bij minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) vinden ze de boodschap van het ACV vooral “demotiverend voor de militairen op het terrein”. “We weten dat we heel veel vragen van onze mensen op het terrein. Maar voor problemen als dit is er het wekelijkse ­sociaal overleg”, zegt zijn woordvoerster. Ook inhoudelijk heeft het kabinet-Vandeput bedenkingen. “Die mensen hebben een opleiding genoten op kosten van de gemeenschap. Het is billijk om hen te vragen die termijn van drie jaar dan ook uit te doen.”