Fake news-expert Buzzfeed: "Vertrouwen in traditionele media zal nooit meer volledig terugkomen"

Het bestrijden van fake news is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Dat legt Craig Silverman, expert fake news van het Amerikaanse Buzzfeed, uit in een gesprek aan VRT Nieuws. "Eén zaligmakende oplossing voor fake news bestaat niet."

Fake news is een probleem dat niet enkel de nieuwsmedia aangaat. Volgens Silverman is het relevant voor ons allemaal. "De informatie die we krijgen, helpt ons om beslissingen te nemen en ons wereldbeeld op te bouwen", zegt de Amerikaan. "Nadenken over de kwaliteit van die informatie is dus erg belangrijk voor ons allemaal." De opkomst van fake news weerspiegelt volgens de fake news-expert wat er gaande is in onze samenleving. "We leven in verwarrende tijden waarin geruchten via sociale media gemakkelijk kunnen verspreiden."

(lees verder onder de video)

Tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen zouden meer fake news-artikels gedeeld zijn op Facebook, dan links naar berichten van echte nieuwssites. Die vaststelling heeft volgens Silverman veel mensen wakker geschud. "Veel mensen zijn bezig over fake news en plaatsen het op de publieke agenda", zegt hij. "Doodgewone burgers, journalisten, overheden en sociale mediabedrijven beseffen dat er iets moet veranderen. De uitdaging is nu hoe we mensen zich leren wapenen tegen fake news."

Eerst en vooral moeten de media volgens de fake news-expert proberen om het vertrouwen van de burger te herwinnen. "Veel mensen hebben totaal geen vertrouwen meer in de traditionele media", legt hij uit. "Al is het wel genuanceerder dan dat. Regionale kranten en journalisten kunnen vaak wel nog op vertrouwen rekenen, want die mensen kennen ze."

Silverman blijft wel realistisch. "Het vertrouwen dat er was voor de opkomst van de nieuwe media zal nooit meer in die grootteorde terugkomen", zegt hij.

(lees verder onder de video)

Het vertrouwen herwinnen van de burger is voor Silverman slechts het begin. "Wie beweert dat hij de ene zaligmakende oplossing voor fake news heeft, is degene die ik als eerste zal negeren", klinkt het kordaat. "De oplossing bestaat niet." Volgens de Amerikaan is het van belang dat alle spelers samenwerken tegen fake news. "Journalisten en mediabedrijven hebben hun verantwoordelijkheid, maar platformen als Facebook ook. Er is ook een rol voor de overheid die druk kan leggen op die grote technologiebedrijven." Een deel van de verantwoordelijkheid ligt ook bij de burger. "Die moet leren foute en juiste informatie van elkaar te onderscheiden."

Toch kijkt Silverman optimistisch naar de toekomst. Veel van bovengenoemde spelers hebben elkaar intussen al gevonden. "Mensen zijn terug iets meer bereid om iets te betalen voor informatie. Overheden in Europa en Noord-Amerika denken na over hun rol bij de bestrijding van fake news en zelfs Facebook en Google springen op de kar."

(lees verder onder de video)

Facebook en Google recent hebben een opmerkelijke bocht gemaakt. In het verleden hielden ze vaak hun handen af van de verantwoordelijkheid over inhoud die via hun platformen wordt verspreid. "We geven mensen de mogelijkheid om informatie te verspreiden, maar we controleren die zelf niet", klonk het toen. Dat klopt niet legt Silverman uit: "Google bepaalt welke zoekresultaten bovenaan komen", zegt hij. "Verspreiders van fake news weten dit en maken hier gebruik van. Google wordt even hard gemanipuleerd als Facebook."

(lees verder onder de video)

"Het is een belangrijk signaal dat Google en Facebook effectief middelen en personeel inzetten op de bestrijding van fake news", al benadrukt Silverman dat die bedrijven vooral willen dat mensen weten dat ze ermee bezig zijn, om zo hun gebruikers gerust te stellen. "We moeten kijken of ze ermee bezig blijven, we moeten ze verantwoordelijk houden." De rol van Facebook en Google is volgens de fake news expert ook wat dubbel. Zo zijn er veel websites die fake news verspreiden die wel degelijk met die technologiereuzen samenwerken voor reclame-inkomsten. "Dat kan makkelijk aan banden worden gelegd."

Bovendien is bijvoorbeeld Facebook zo groot geworden dat het onbegonnen werk is om alles te gaan controleren. "Er loggen maandelijks bijna 2 miljard mensen in op Facebook", zegt Silverman. "Facebook kan niet iedereen voortdurend in de gaten houden. Er gaan altijd oplichters en bedriegers zijn die door de mazen van het net glippen. Het is een eindeloze strijd, maar dat wil niet zeggen dat we die niet moeten voeren."

Hoe herken je fake news?

Bekijk hier het volledige interview

Meest gelezen