Waarom u aan de pomp niet merkt dat de olieprijs laag staat (en nog even laag zal blijven)

Er is momenteel een overaanbod op de internationale oliemarkten en de vraag is lichtjes afgenomen. Hierdoor staat de olieprijs relatief laag. Die prijzen gaan wellicht nog tot volgend jaar laag blijven, maar toch merkt u dat niet aan de pomp. Hoe komt dat eigenlijk?

Waarom is de olieprijs laag?

De prijs van een vat ruwe olie schommelt al maanden rond de 50 dollar. Voor de niet-kenners: dat is relatief laag. Dat is eigenlijk het gevolg van vraag en aanbod. De vraag naar olie is gedaald. "De Chinese economie lijkt structureel een versnelling lager te schakelen en daardoor minder olie nodig te hebben", zegt onderzoeker energiepolitiek Thijs Van de Graaf (UGent) in "De wereld vandaag". "Ook uit Europa valt de vraag tegen."

Bovendien is er al jarenlang een overschot aan olie. "Er is een enorme buffer in opslagtanks en voorraden in Westerse landen die overal overvol zitten", zegt Van de Graaf voorts. "De Amerikaanse schalieproducenten houden intussen -ondanks de lage prijzen- toch hun productie op peil. De laatste weken is de productie zelfs verhoogd."

Is dat goed of slecht nieuws?

De lage olieprijzen zijn goed nieuws voor olie importerende landen. Wie afhankelijk is van zijn energie voor olie bijvoorbeeld en die zelf niet kan produceren. "De huidige olieprijzen zijn slecht nieuws voor oliebedrijven en voor landen die olie exporteren", zegt Van de Graaf. "Landen als Saudi-Arabië en Rusland kampen hierdoor met besparingen en begrotingstekorten."

Ook de groene economie wordt ietwat getroffen door de lage olieprijzen, al relativeert Van de Graaf dat. "Een groot deel van die economie concurreert niet rechtstreeks met de olie-industrie", klinkt het. "Zonnepanelen en windmolens concurreren enkel indirect met olie." Die lijden dus niet onder de lage olieprijzen.

Zit er verandering aan te komen?

De OPEC, de Organisatie van olie-exporterende landen, heeft opnieuw enkele maatregelen aangekondigd om de olieprijs aan te zwengelen. Van de Graaf vermoedt niet dat dit veel effect zal hebben. "Zolang de enorme buffer van jarenlang overproductie niet is weggewerkt zullen de maatregelen van de OPEC weinig effect hebben", zegt hij. "Zelfs dan zie je op termijn Iran en Irak die productie optrekken. De prijs zal dus nog wel even laag blijven."

Al valt niet helemaal uit te sluiten dat er toch verandering aan zit te komen. "Het is altijd koffiedik kijken", zegt Van de Graaf. "Er kan altijd een geopolitiek conflict opduiken dat de prijzen de hoogte injaagt." Een voorbeeld daarvan zou bijvoorbeeld een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten kunnen zijn. De huidige diplomatieke crisis rond het olierijke Qatar zou eventueel op de olieprijzen kunnen wegen.

Merken we dat aan de pomp?

Momenteel wordt verwacht dat de olieprijzen nog tot maart volgend jaar laag zullen blijven. Als dan de prijzen omhoog gaan, kan het dat de prijzen ook aan de pomp lichtjes de hoogte in gaan, al moeten we dat niet overschatten. "De prijzen aan de pomp bestaan voor meer dan de helft uit taksen en accijnzen", legt Van de Graaf uit.

Dat is meteen ook de reden waarom u de huidige lage prijzen nauwelijks merkt aan de pomp. "De schommelingen van de internationale olieprijzen zijn goed voor minder dan de helft van de brandstofrpijs. Dat weegt dus helemaal niet door in de prijs die wij als consument betalen aan de pomp."

Meest gelezen