Plots is niet Merkel maar Macron de meest gehate regeringsleider in Italië
In katzwijm lag Italië nog niet zo lang geleden voor Emmanuel Macron. De jonge, dynamische Franse president zou het door populisten gefrustreerde Europese project een nieuw elan geven, met daarbij vast en zeker warme aandacht voor de vrienden in Rome. Maar twee maanden later is de stemming compleet omgeslagen. Macron heeft in recordtijd de Duitse bondskanselier Angela Merkel verdrongen als Italië's meest gehate Europese regeringsleider.
Steen des aanstoots is de 'tijdelijke nationalisatie' eind vorige week van de Franse scheepswerf STX in Saint Nazaire bij Nantes. Die stond op het punt overgenomen te worden door de Italiaanse scheepsbouwer Fincantieri. Die deal was onder oud-president Hollande al beklonken, maar Macron wil opnieuw onderhandelen omdat de werf volgens hem van strategisch belang is. Daarom is STX onder de controle van de Franse staat gebracht, vlak voor de overname zaterdag een feit zou zijn.
Die ingreep deed Italië van links tot rechts in woede ontsteken. "Ernstig en onbegrijpelijk", noemden Italiaanse ministers het besluit, ingegeven door "misplaatst Frans nationalisme en protectionisme". "We hebben hier te maken met kleine De Gaulle", vulde een Italiaanse europarlementariër aan, "in plaats van een nieuwe Schuman"- verwijzend naar een van de grondleggers van de Europese Unie.
Vierde schop
De woede is begrijpelijk, want STX is Macrons vierde schop tegen een Italiaanse scheen in korte tijd. Recent zette de Franse president de hogesnelheidslijn Lyon-Turijn voorlopig stop en vorige week had hij een ontmoeting met Libische leiders. Pijnlijk, want diplomatiek gezien heeft Italië de hoofdrol in Libië; Rome vreest dat de interventie van Macron averechts zal werken. Daarnaast weigert Frankrijk extra immigranten op te nemen, van wie er velen in Zuid-Italië aankomen. Dat is lastig voor de regerende PD, de Democratische Partij, die met verkiezingen op komst (binnen een jaar ) onder meer de populisten van de Vijf Sterren-beweging en Lega Nord van zich af moet zien te houden.
'We hebben hier te maken met kleine De Gaulle, in plaats van een nieuwe Schuman'
Als er in Italiaanse ogen iets mis was in de EU, was de schuldige tot voor kort snel gevonden: Duits bondskanselier Angela Merkel, van wie altijd meer bezuinigd moet worden en die altijd klaagt over de zwakke Italiaanse banken. Nu is er een nieuw doelwit. "Macron valt de zwakkeren in Europa aan om zelf sterker over te komen", twitterde de oud-hoofdredacteur van de Corriere della Sera vrijdag gefrustreerd. Zijn krant drukte een cartoon af van Macron die als Zinédine Zidane in de WK-finale van 2006 een keiharde kopstoot uitdeelt in de Italiaanse borststreek.
Onbespreekbaar
Terwijl er al geruchten gaan over een komend staatsbezoek van Macron aan Rome, moet eerst de Franse minister van Economische Zaken dinsdag de gemoederen rond STX zien te sussen. Hij zou voor de werf een fiftyfifty-verdeling tussen Frankrijk en Italië willen voorstellen. Onbespreekbaar voor Rome, dat al zinspeelt op vergaande vergeldingsmaatregelen. Als de Franse werf niet in Italiaanse handen mag komen, zou altijd Telecom Italia gerenationaliseerd kunnen worden. Het Franse Vivendi is de laatste weken net druk bezig die Italiaanse provider volledig in handen te krijgen.