"Gigantische drijvende bom" dreigt milieuramp te veroorzaken bij Canarische eilanden

De Cheshire was onderweg van Noorwegen met 45.000 ton kunstmest op basis van ammoniumnitraat, verdeeld over vijf ruimen. Ammoniumnitraat wordt gebruikt om, gemengd met zware olie, explosieven te maken die zeer veel gebruikt worden in de mijnbouw,  bij de aanleg van wegen en zelfs bij het preventief verwijderen van sneeuw in de bergen om lawines te voorkomen. Ook terroristen gebruiken de stof of kunstmest op basis van ammoniumnitraat om onder meer autobommen te maken. De aanslag in 1995 op het Alfred P. Murrah Federal Building in Oklahoma City, waarbij 168 mensen de dood vonden, gebeurde met een bom waarin 2.300 kilogram kunstmest verwerkt was.

Kunstmest op basis van ammoniumnitraat is op zich niet explosief, maar bij hoge temperaturen kan het wel ontploffen. Als de mest brandt, komen er giftige gassen vrij, en dat is ook nu met het schip het geval. Als de mest zou ontploffen, zouden er nog veel meer giftige stoffen in de lucht vrijkomen.

Op 13 augustus werd er een vermoedelijke brand gemeld in de ruimen, veroorzaakt door een chemische reactie. Eerst was er geen vuur of rook te zien, maar de Cheshire kreeg wel het verbod om naar Las Palmas te varen.

Vroeg in de morgen van de 14e vond er een explosie plaats in ruim 4, gevolgd door nog enkele kleinere ontploffingen. Intussen was er wel - giftige - rook zichtbaar en werd het te heet op het schip, zodat de 24-koppige bemanning door helikopters van boord werd gehaald. Sindsdien is het schip op drift in de Atlantische Oceaan ten zuiden van de Canarische eilanden, begeleid door drie sleepboten. De Cheshire drijft gelukkig weg van de eilanden en ligt intussen op zo'n 200 kilometer van het dichtstbijzijnde eiland, El Hierro.

Brandweerlui proberen het schip af te koelen door er vanop de sleepboten water op te spuiten. Er is nu ook sprake van dat een helikopter een ploeg van de brandweer op de Cheshire zou proberen te krijgen.

Intussen blijft de vrees bestaan dat de lading zou kunnen ontploffen. Het is niet duidelijk wat de ontploffing van een dergelijke hoeveelheid ammoniumnitraat zou geven, aangezien er geen precedenten zijn, maar gevreesd wordt dat het tot een milieuramp zou kunnen leiden. Mogelijk zou ook de bevolking op de Canarische eilanden gevaar lopen, door de giftige gassen die zouden kunnen vrijkomen.

Een politicus van de Podemos-partij sprak over een "drijvende tijdbom", de havenautoriteiten van de Canarische eilanden spreken over "una gigantesca bomba flotante", een gigantische drijvende bom.

Een precedent voor de ontploffing van 45.000 ton ammoniumnitraat is er niet, en intussen is een deel van de stof ook al wel verbrand, maar er is wel een historisch voorbeeld van de ontploffing van een kleinere hoeveelheid, 20 keer minder.

In april 1947 vond in de haven van Texas City de dodelijkste industriële ramp in de geschiedenis van de VS plaats, en ook een van de grootste niet-nucleaire ontploffingen ooit.  Aan boord van het Franse vrachtschip SS Grandcamp brak brand uit door een weggegooide sigaret, en na korte tijd ontplofte de lading van 2.100 ton ammoniumnitraat, verpakt in papieren zakken . 

Dat leidde tot een kettingreactie van andere branden en explosies in andere schepen en in nabijgelegen olie-opslagplaatsen. Daarbij kwamen minstens 580 mensen om, onder wie alle leden op één na van de brandweer van Texas City.