KU Leuven wil herexamens al in juni en eerste zit voor de kerstvakantie

Een werkgroep heeft na een jaar onderzoek en overleg zeven scenario's op tafel gelegd die allemaal uitgaan van bovenstaande principes, met verschillen naargelang de startdatum en de duur van het semester. Voor het ingevoerd kan worden, moet Sels hierover eerst de discussie voeren in de Academische Raad en de Onderwijsraad. Hij wil een draagvlak creëren.

"Dit is een breder pedagogisch project", zegt Sels. "Een soort van hefboom voor de vele andere doelstellingen die we willen realiseren." Zo wil hij meer de nadruk leggen op permanente evaluatie en het grote aanbod aan vakken - zowat 12.000 - rationaliseren. Het plan dat Sels nu voorstelt is concreter dan wat de voorbije jaren al naar boven kwam. Ook de gedoodverfde nieuwe rector van de UGent, Rik Van de Walle, liet al verstaan dat hij de eerste examenperiode voor de kerstvakantie wil plannen.

Sels kwam vandaag in zijn openingstoespraak van het academiejaar aan de KU Leuven kort terug op zijn voorstel met betrekking tot de kalender van het academiejaar. Hij stelde hierbij dat niet de discussie over de data in deze belangrijk is, maar wel die over een 'future proof' model voor ons onderwijs.

De Universiteit Antwerpen wijst het Leuvense voorstel voor de hervorming van het academiejaar niet meteen af, maar wil eerst inzetten op hervormingen binnen de huidige structuur. Zo is vernomen bij de hogeronderwijsinstelling.

"In het voorstel van Sels zitten zeker hele goeie elementen", zegt Ann De Schepper, voorzitter van de Onderwijsraad van UAntwerpen. "Ook wij maken werk van meer permanente evaluatie en van actieve werkvormen. Maar de Universiteit Antwerpen wil in eerste instantie aan die inhoudelijke zaken werken, die allemaal op punt zetten en dan pas streven naar een andere indeling van het academiejaar. De huidige structuur biedt overigens ook al de mogelijkheid om permanente evaluatie en zaken zoals een modulair systeem in te voeren."

De universiteit wijst ook op "stevige gevolgen" voor bijvoorbeeld de tweede zittijd. "Nu spreiden veel studenten hun examens over juni en augustus/september. Voor studenten die een 7 of een 8 scoorden, is een snelle herkansing mogelijk een goede zaak, maar het spreiden van examens behoort in dat systeem veel minder tot de mogelijkheden."

De Gentse universiteit staat open voor het Leuvense voorstel om de academische kalender te hervormen. Over de nieuwe indeling van het academiejaar overleggen universiteiten al een tijdje in de Vlaamse Interuniversitaire raad, maar rector Luc Sels van de KULeuven heeft een concreet voorstel klaar. "Dat voorstel ligt volledig in lijn met wat ik tijdens de campagne samen met kandidaat-vicerector Mieke Van Herreweghe heb voorgesteld", zegt de gedoodverfde nieuwe Gentse rector Rik Van de Walle. "Van zodra ik rector zou zijn, gaan we de koppen bij mekaar steken om het plan uit te werken."

"De kernzaak is dat we uitgaan van het leerproces van de studenten", legt Van de Walle uit. "Bij wie het fout gaat, willen we een tweede kans bieden binnen hetzelfde academiejaar. Maar die tweede kans moet gevolgd worden door een periode van vakantie. Nu is dat problematisch. Tweedezitters krijgen hun resultaat in september en moeten kort daarop al weer naar de schoolbanken. Zo beginnen ze al met een handicap en dat is problematisch."

Dat het voorstel niet aansluit op de academische kalender in andere Europese landen, is van ondergeschikt belang. "We moeten daar rekening mee houden, maar er zit zoveel variatie in die academische kalenders dat het een utopie is om te denken dat we dat uniform krijgen."

De Universiteit Hasselt wil in gesprek gaan met de KU Leuven en andere Vlaamse universiteiten en hogescholen over de indeling van de academische kalender. UHasselt ziet de voordelen van het voorstel in, maar heeft ook haar bedenkingen. "Het voorstel van rector Luc Sels heeft grote gevolgen voor alle universiteiten en hogescholen", aldus rector van UHasselt, Luc De Schepper. "Via schakelprogramma's en omschakelingen zijn ook zij sterk betrokken."

UHasselt heeft al sinds de jaren '70 een ander onderwijsconcept dan de andere universiteiten in Vlaanderen. "Elke startende student aan UHasselt moet in het eerste jaar examens afleggen na ten laatste tien weken", aldus rector De Schepper. "Dus ruim voor Kerstmis hebben onze studenten al examens. Dat zorgt ervoor dat wij snel kunnen evalueren, begeleiden en bijsturen." Het academiejaar aan de Hasseltse universiteit start ook een week vroeger om aan het tienwekensysteem te kunnen voldoen.

Het voorstel van Luc Sels, de rector van KU Leuven, om de examens van het eerste semester al voor Kerstmis te laten plaatsvinden, vormt voor UHasselt dus geen probleem. Maar de universiteit heeft andere bedenkingen. "In het verleden passeerden er al diverse scenario's", aldus rector De Schepper. "Bij die discussies kon het inrichten van de herkansing onmiddellijk na de eerste kans niet overal op bijval rekenen. Ook nu twijfelen we of snelle herkansing bij examens zal leiden tot betere resultaten voor zwakkere studenten. Zij hebben nu een langere blokperiode om die herkansingen voor te bereiden."

De Schepper benadrukt dat de UHasselt uitgaat van een groeisysteem. "Onze universiteit gaat uit van een jaarkalender en onderwijsconcept dat de student geleidelijk meer zelfstandig maakt", klinkt het. "Zeker in het eerste jaar zorgen we voor korte lesperiodes en gerichte begeleiding met kleine opdrachten. Geleidelijk aan krijg je zo meer zelfstandige studenten die grotere opdrachten en leerstofeenheden aankunnen."

De Studentenraad van de KU Leuven wil "dat eerst de discussie gevoerd wordt over de manier waarop het onderwijs er aan de KU Leuven er moet uitzien", voor er gesleuteld wordt aan de academische kalender. Dat laten de studenten weten in een reactie.

"Een herindeling die hiermee samengaat is vervolgens bespreekbaar", aldus Kevin Seuris, voorzitter van de raad, in het studentenblad Veto. "Voor ons als studenten is het vooral belangrijk dat de discussie inhoudelijk breed en fundamenteel wordt gevoerd. Het mag niet louter een aanpassing van de kalender zijn, maar ook van het onderwijs zelf", zegt Elise De Sadeleer, die vorig academiejaar de studenten vertegenwoordigde in een werkgroep die hiervoor reeds verschillende scenario's uitwerkte.