VRT draagt iconische toren over aan Brussel
De VRT heeft de eerste stap gezet om de voormalige omroeptoren aan de Reyerslaan aan het Brussels Gewest over te dragen. Ook de gronden waarop de gebouwen van de VRT en de RTBF staan, veranderen op termijn van eigenaar. Dat gebeurt in het kader van de bouw van het nieuwe mediapark op dezelfde site.
Een hoge toren met een koepel met daarop allerlei antennes: de kenmerkende VRT-toren is een baken voor wie geregeld in Brussel komt. Het is ook hét symbool bij uitstek om te verwijzen naar de VRT als openbare omroep. Ook voor heel wat medewerkers is de toren een symbool waar ze zich graag mee vereenzelvigen. Wie op de VRT werkt, werkt "onder den toren". Op sociale media circuleren heel wat foto's van medewerkers of bezoekers, die met één duidelijk beeld willen aantonen dat ze op de VRT zijn.
Toch is die toren over enkele jaren niet langer in handen van de VRT. Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) heeft samen met de CEO's van de VRT (Paul Lembrechts) en de RTBF (Jean-Paul Philippot) een overeenkomst ondertekend die alle gronden waarop de gebouwen van beide openbare omroepen staan aan het Brussels Gewest overdraagt, inclusief de toren. In de praktijk duurt het nog 8 jaar vooraleer de VRT officieel geen eigenaar van de gronden en de toren is.
Een korte geschiedenis
De VRT-toren werd gebouwd om dienst te doen als zendmast. Het nieuwe symbool van de Vlaamse openbare omroep kwam er na de verhuizing van de Flageygebouwen in Elsene naar de nieuwe kantoren aan de Reyerslaan in 1974. Niet toevallig werd de communicatietoren, met allerlei zenders en ontvangers, gebouwd aan de voorzijde van de nieuwe mediasite in Brussel.
De bouw van de toren was een technisch huzarenstukje en sleepte verschillende jaren aan. Over de centrale schacht moest immers een loodzware koepel naar boven worden gehesen. Dat gebeurde op maandag 19 mei 1980, met een snelheid van 1,39 meter per uur. De schotel weegt maar liefst 4 miljoen kilo. Het duurde 5 volle dagen om het gevaarte met een diameter van 30 meter op zijn plaats te krijgen, 73 meter boven de grond. In totaal is de constructie 89 meter, of ongeveer 23 verdiepingen, hoog. Als het van de architect had afgehangen was de VRT-toren 120 meter hoog geweest, maar door de nabijheid van de luchthaven van Zaventem moest dat plan worden bijgestuurd.
Oorspronkelijk had de communicatietoren twee functies: straalverbindingen tot stand brengen, en dienst doen als schakelcentrum voor Europese verbindingen van de European Broadcasting Union. Door de digitalisering worden de antennes op het dak daarvoor al lang niet meer gebruikt. De kantoren in het hart van de toren zijn een opslagruimte geworden voor allerlei materiaal en staan leeg. Sinds 2006 wordt de koepel bovenaan elke avond verlicht, als een toorts in Brussel.
En nu?
In 2013 werd beslist dat er een nieuw VRT-gebouw zou komen op de huidige site aan de Reyerslaan in het kader van de bouw van het nieuwe mediapark. De huidige gebouwen van de VRT en de RTBF gaan hiervoor tegen de vlakte.
Ook de toekomst van "den toren" werd toen beslecht: het bouwwerk zou geen plaats moeten ruimen in de nieuwe bouwplannen, en een nieuwe functie zou op termijn niet uitgesloten zijn. Onder meer de verbouwing tot restaurant is al ter sprake gekomen. Los van een eventuele herbestemming blijft de VRT-toren dus een "landmark" in Brussel, naast het nieuwe Mediapark aan de Reyerslaan.
Herbeluister: een rondleiding op de toren
Wie de VRT bezoekt en een rondleiding krijgt, brengt meestal ook "den toren" een bezoekje. Joris Vergeyle ging eens langs bij torenwachter Jean, die de bezoekjes in goede banen. "Het gebouw zelf is door de leegstand een beetje vergane glorie. Vooral het dak is de moeite: als je boven komt, voel je meteen de wind. Het veelbesproken uitzicht reikt enorm ver: op heldere dagen kan je zelfs de kerncentrale van Doel spotten."