Vrouwen moeten hun brein niet "afzetten" om klaar te komen, het wordt integendeel actiever

Het is niet makkelijk om de hersenen te bestuderen tijdens een orgasme. "Een hersenscanner zoals een fMRI is de minst sexy plaats ter wereld. Het is er lawaaierig, claustrofobisch en koud", zei Nan Wise, professor psychologie en seksuologe aan de Rutgers University in Newark, New Jersey. Wise is een van de auteurs van de nieuwe studie. Bovendien is er ook nog het probleem dat de proefpersonen hun hoofd stil moeten houden: bewegingen van iets meer dan een muntstuk kunnen de gegevens onbruikbaar maken.

Ondanks die moeilijkheden vonden Wise en haar collega's tien heteroseksuele vrouwen die bereid waren om in een fMRI-scanner te gaan liggen en zichzelf te stimuleren tot ze een orgasme bereikten. Daarna herhaalden ze het experiment, maar deze keer werden de vrouwen gestimuleerd door hun partners.

Dankzij een door Wise zelf op maat gemaakte stabilisator voor het hoofd, was het team in staat om de activiteit in de hersenen te volgen met een interval van 20 seconden om te zien wat er in het brein gebeurt voor, gedurende en na een orgasme.

Computerbeelden van de activiteit in de hersenen op basis van een fMRI.  Functional magnetic resonance imaging (Functionele MRI of functionele kernspintomografie) meet de activiteit in de hersenen door veranderingen waar te nemen die geassocieerd worden met de toevoer van bloed. Als een gebied in de hersenen in gebruik is, neemt de toevoer van zuurstofrijk bloed naar dat gebied toe.

Het team van Wise vond sterke aanwijzingen die de stelling tenietdoen dat de vrouwelijke hersen "zich uitschakelen" tijdens een orgasme.

In 2005 gebruikte Gert Holstege van de Rijksuniversiteit Groningen een PET-scanner om de hersenactiviteit te analyseren bij 13 vrouwen in rust, terwijl ze een orgasme veinsden en terwijl ze door hun partner tot een orgasme gestimuleerd werden. Hij merkte dat de activiteit toenam in de hersengebieden die met de zintuigen te maken hebben gedurende een orgasme, maar dat de activiteit afnam tegenover de hersenen in rust, in een groot aantal andere gebieden, waaronder ook in gebieden die verband houden met emoties.

Op basis van die bevinding werd gesuggereerd dat vrouwen geen last mogen hebben van zorgen en afleidingen om een climax te kunnen bereiken. Vanuit een evolutionair standpunt bekeken, is het mogelijk dat de hersenen hun emotionele gebieden afzetten omdat de kans nakomelingen te produceren belangrijker is dan het onmiddellijke overleven van een individu.

De nieuwe studie vond echter het tegenovergestelde: de hersenactiviteit in de gebieden die instaan voor beweging, de zintuigen, het geheugen en de emoties nam toe tijdens de aanloop naar een orgasme, om tijdens het orgasme een toppunt te bereiken en daarna opnieuw te dalen. "We hebben geen aanwijzingen gevonden van een deactivering van bepaalde gebieden in de hersenen tijdens het orgasme", zo zei Wise aan "New Scientist".

Het verschil tussen de twee studies is mogelijk te wijten aan het feit dat een PET-scan maar een beperkte momentopname van de hersenactiviteit gedurende een korte periode kan maken, terwijl een fMRI een veel gedetailleerder beeld over een veel langere periode kan geven.

In 1985 hadden twee collega's van Wise aan de Rutger universiteit, Beverly Whipple en Barry Komisauruk ontdekt dat vrouwen tijdens zelf-stimulatie en een orgasme minder snel merkten dat er op pijnlijke wijze in hun vinger geknepen werd, en dat ze meer van die pijn konden verdragen. Ze ontdekten dat het veromgen van vrouwen om pijn te weerstaan met 75 procent toenam tijdens de stimulering, en dat er tweemaal zo hard in hun vinger geknepen kon worden voor ze de pijn opmerkten.

Nu heeft het team van Wise daar een verklaring voor gevonden. Als vrouwen op het punt staan een orgasme te krijgen, neemt de activiteit toe in de nucleus raphe dorsalis of de dorsale raphekern. Dat gebied speelt een rol in het controleren van de neurotransmitter - een stof die signalen doorgeeft - serotonine. En serotonine kan werken als een  pijnstillend middel. 

Het team vond ook een uitbarsting van activiteit in de nucleus cuneiformis, een deel van de systemen in de hersenstam waarvan gedacht wordt dat ze ons toelaten pijn te controleren enkel door onze gedachten.

"Samengenomen lijkt deze activiteit in de hersenen, althans ten dele, verantwoordelijk voor het pijnverminderd effect van het vrouwelijke orgasme", zei professor Wise aan "New Scientist".

De nucleus raphe (rood, midden) en de verspreiding van serotonine in de hersenen.

Wise en haar team hebben nu wel ontdekt hoe het komt dat vrouwen minder pijn voelen tijdens een orgasme, maar het is nog niet duidelijk waarom dat zo is. Het is mogelijk dat, om plezier te kunnen voelen in de hersenen, de zenuwcircuits die pijn verwerken, getemperd moeten worden.

Beverly Whipple, de collega van Wise die het pijnstillend effect ontdekte, stelt dat er mogelijk een verband is met de bevalling. Haar onderzoek laat veronderstellen dat de gevoeligheid voor pijn verminderd wordt als het hoofdje van de baby door het geboortekanaal tevoorschijn komt. Vaginale stimulatie kan dus mogelijk pijn verminderen om moeders te helpen de laatste stadia van de geboorte te doorstaan, en zo de eerste binding met de baby te bevorderen.

De mogelijkheid om te bestuderen wat er gebeurt tijdens de stimulatie en het orgasme kan mogelijk gebruikt worden om mensen beter te begrijpen en te behandelen die lijden aan aandoeningen als anhedonie, het onvermogen om plezier te beleven, zei Wise. "We weten zo weinig over plezier in de hersenen, we beginnen nog maar net de basisbeginselen te ontdekken."  

Misschien vraagt u zich af wat het inhoudt om deel te nemen aan een dergelijk experiment. Wise zegt dat veel mensen denken dat de deelneemsters exhibitionisten moeten zijn, maar dat dat niet het geval is. "Sommige vrouwen houden inderdaad van dat aspect, maar de meesten doen het omdat ze vinden dat het hen leert op te komen voor zichzelf, dat het hun zelfverwezenlijking bevordert. Sommige deelnemers vinden het moeilijk om tot een orgasme te komen, andere niet. Een van onze deelnemers aan dit experiment was  een 74-jarige vrouw, die twee fabuleuze organsme gehad heeft in de machine. Ik heb haar gezegd: 'Zet hem op, meid!'."

De studie van professor Wise en haar team is gepubliceerd in "The Journal of Sexual Medicine".