Kan artificiële intelligentie het werk van de journalist overnemen?

We maken gebruik van een neuraal netwerk om de data te verwerken en te analyseren. Het netwerk helpt ons dus bij het schrijven van het artikel. De artificiële intelligentie (AI) gebruikt dit netwerk en heeft zichzelf een aantal dagen getraind om het stuk te schrijven. Het viel ons op dat de AI beter en beter werd.  Om te leren schrijven had de AI data nodig.  

Die data hebben we zelf aangereikt. Ze bestonden uit een vijftigtal politieke artikels – analyses en interviews – uit verschillende kranten. Daarnaast hebben we analyses van politiek journalist Ivan De Vadder toegevoegd. Omdat onze aanleiding de beleidsverklaring van de premier was, hebben we ook de tekst van die verklaring toegevoegd.   

Gemakshalve hebben we onze AI, of bot, de naam “Ann Drooijt” gegeven. Guy De Pauw, oprichter van het taaltechnologiebedrijf Textgain, trainde de bot. Textgain is een spin-off van de universiteit van Antwerpen.

De Pauw: “Het was nodig dat de AI voldoende gegevens heeft zodat hij zijn leerproces kan starten . En dat leerproces duurt een paar dagen. Hoe meer data hij heeft, hoe beter”, aldus De Pauw.  

Via deze link kan u het stuk van ons bot "Ann Drooijt" lezen. U kan zelf het gewicht van de data bepalen.

“Ann Drooijt mocht van ons helemaal zelf de invalshoek voor het artikel kiezen. Ze mocht het verwoorden zoals zij wilde. Zonder enige sturing van onze kant”, aldus De Pauw. “Het inzicht in de materie gaat niet verder dan de data (artikels) die we hebben aangeleverd. Zonder kapstokken om het verhaal te structureren blijft het voor Ann Drooijt natuurlijk behelpen.” Vrij snel kwamen we tot de conclusie dat de AI niet in staat is om een stuk te schrijven zoals een mens.

Wie dat wel doet, zijn bedrijven zoals het Duitse technologiebedrijf AX Semantics. Samen met Automated Insights zijn het leveranciers van geautomatiseerde content.  

De Pauw: “Zij werken met sectorspecifieke sjablonen zodat de bot gestuurd wordt om de tekst volgens een welbepaalde structuur te schrijven. Meestal zijn dat zeer korte, feitelijke berichten.”

Elke surfer op het internet wordt weleens geconfronteerd met content die geschreven werd door een bot. Gebruiksaanwijzingen of beschrijvingen van producten zijn daar een voorbeeld van.  

Daarnaast vindt geautomatiseerde content meer en meer zijn weg naar de journalistiek.  

Steven Morell van AX Semantics: “We hebben alleen al vorige maand 27 miljoen teksten gegenereerd.” Al die teksten zitten hoegenaamd niet alleen in de journalistiek. AX Semantics is werkzaam in verschillende domeinen: gebruiksaanwijzingen, interne financiële rapporten en journalistiek werk.

“Ik zie vooral in de journalistiek een evolutie. Een aanzienlijk deel van de stukken aanbod zijn artikels in de journalistiek. Daar focussen we op verschillende domeinen: sportnieuws, beursberichten, berichten rond beroemdheden. We doen dat allemaal in 27 talen.”  

In ons land zijn we nog niet zo ver, maar volgens Wouter Verschelden van Newsmonkey is het een kwestie van tijd eer ook bij ons artikels door robots geschreven zullen worden. “Als je weet dat 70 procent van het nieuws dat op de websites staat, is overgenomen van andere media, kan ik me best wel inbeelden dat het journalistiek werk op termijn door bots zal gebeuren.”

Volgens Verschelden zal deze evolutie de journalistiek alleen maar ten goede komen. “Door de tijd die vrijkomt, kunnen de journalisten aan echt journalistiek werk doen”, aldus Verschelden.  

Morell: “Ik denk niet dat de journalist moet vrezen voor zijn job. Ik denk dat er een andere vorm van journalistiek zal bestaan. Zelfs bij geautomatiseerde berichten is het nog altijd de journalist die de stijl en data aanlevert. Je moet de robot vooral zien als een handig hulpmiddel. Die zal berichten schrijven die de journalist niet wil schrijven.”

Volgens Morell zal het werk van robots zich alleen tot korte berichten beperken. “Ik zie niet meteen een robot een artikel schrijven over politieke thema’s, net omdat context en nuance belangrijk zijn.”

Toch vindt AI meer een meer zijn weg in creatieve sectoren. Meestal blijft het bij experimenten die niet meteen bekend zijn bij het brede publiek. Neem nu bijvoorbeeld de Amerikaanse zangeres en songwriter Taryn Southern. Zij bracht in augustus van dit jaar een liedje uit dat volledig gecomponeerd is door een bot, zij zorgde voor de zang. Het nummer klinkt niet veel anders dan een voor de hand liggend nummer uit een playlist van Spotify. Southern wil haar experiment verderzetten en een album uitbrengen waarvan de muziek geschreven is door AI. Het album zal de toepasselijke naam “I Am AI” krijgen.  

Ook in de literatuur wordt er geëxperimenteerd met AI. De Nederlandse schrijver Ronald Giphart werkt momenteel aan een boek dat deels geschreven zal worden door een bot. De bot werkt met een grote databank die bestaat uit literaire werken. Volgens Giphart leverde deze manier van werken hem verrassende zinnen op.  

Daarnaast zijn er ook nog andere experimenten. Een onderzoeker heeft een robot getraind om een pianostuk te brengen. We zien dat de bot 15.000 pogingen nodig heeft om het stuk te leren spelen.   

Volgens Morell hoeven we niet te vrezen dat machines op termijn even creatief zullen zijn als ons. “De artificiële intelligentie zal nooit zo goed verhalen kunnen vertellen als de mens. Sinds ons bestaan vertellen we verhalen. En dat zal een robot nooit zo goed kunnen doen als wij.”