"Mijn vader is over mijn kinderschouders geklommen voor zijn succes" Het échte verhaal achter Winnie de Poeh en zijn kameraden

Iedereen kent ze: Winnie, Knorretje, Teigetje, Iejoor en Christopher Robin – waarschijnlijk de meest geliefde en gekende personages uit de kinderliteratuur. Ze zijn gebaseerd op de knuffeldieren van auteur Alan Alexander Milnes zoon Christopher. Milne schreef het eerste verhaal na de Eerste Wereldoorlog. Het gezin was verhuisd naar de bosrijke omgeving van East Sussex, omdat Milne kampte met een posttraumatische stressstoornis. De kleine Christopher Robin kon er naar hartenlust spelen in de bossen – de inspiratie voor het Honderd Bunderbos van Poeh - met zijn teddyberen en Alan Alexander vond er nieuwe ideeën. De verhalen schreven zichzelf bijna.

De eerste verschijning van Poeh-beer was in Milnes poëzieboek “When We Were Very Young”, dat in 1924 uitkwam. Winnie de Poeh was meteen een schot in de roos. Christopher Robin was amper vijf jaar oud, maar voor moeder en vader Milne het goed en wel beseften, was hun zoon mee beroemd geworden. Het eerste boek dat helemaal rond Winnie de Poeh en zijn kameraden draaide, werd gepubliceerd in 1925. Op acht weken tijd was het boek al meer dan 50.000 keer over de toonbanken gegaan.

Het succes had echter een bittere keerzijde: de populariteit van Poeh en Christopher zorgde voor een enorme druk op het gezin. De jonge Christopher Robin vond zijn succes aanvankelijk wel leuk, maar naarmate hij de boeken meer moest gaan promoten, begon het hele gebeuren zwaar te wegen. Zo moest hij onder toezicht van zijn nanny fanbrieven beantwoorden en werd zijn gezicht en stem overal ter wereld gebruikt om exemplaren te verkopen. 

De relatie tussen Christopher en zijn ouders was sowieso al niet gemakkelijk, ondanks het feit dat vader en zoon samen verhalen bedachten rond Winnie en zijn vrienden. “Sommige mensen kunnen goed met kinderen omgaan, andere niet. Het is een gave”, zei Christopher Robin daarover in The Telegraph in 1998 – een van de weinige interviews die hij ooit heeft gegeven. “Je hebt het of je hebt het niet. Mijn vader had het niet.” Ook zijn moeder Dorothy was eerder afstandelijk tegenover Christopher Robin. Zijn opvoeding lag vooral in de handen van zijn nanny.

Uiteindelijk besloot A. A. Milne in 1928 dat het vierde boek van Winnie de Poeh meteen ook het laatste zou zijn. Hij had het gehad met de kleine beer en zijn vrienden. De auteur begon zelfs wrok te voelen tegenover zijn eigen creatie. Niet alleen omdat het zijn zoon meer bekendheid had gegeven dan ooit zijn bedoeling was, maar ook omdat zijn andere, meer serieuze werk in de schaduw van de teddybeer kwam te staan. Hij haatte het dat de vier korte verhalen de rest van zijn werk in de kou lieten staan. De auteur irriteerde zich ook aan de veronderstelling dat hij veel affectie had voor kinderen. Later zou hij zeggen daarover zeggen dat hij “nooit iets van sentiment had voor kinderen”. Hij heeft nadien ook nooit nog een kinderboek geschreven.

De band tussen vader en zoon Milne verbeterde even toen hij Winnie de Poeh achter zich had gelaten. Maar toen Christopher Robin in 1930 naar het internaat vertrok en ook daar zijn leven overschaduwd werd door Winnie de Poeh, kreeg de relatie met zijn ouders opnieuw een deuk. Uiteindelijk is Christopher gaan studeren aan de universiteit van Cambridge. Hij heeft zijn studies onderbroken om, net als zijn vader, te vechten in de Tweede Wereldoorlog.

Nadien kon Christopher Robin maar moeilijk werk vinden. Hij legde de schuld voor zijn problemen lange tijd bij zijn vader en het succes van Winnie de Poeh. “Mijn vader is tot zijn succes gekomen door op mijn kinderschouders te klimmen. Hij heeft mijn goede naam afgepakt en me met niets achtergelaten behalve lege beroemdheid en het feit dat ik zijn zoon ben”, zei hij daarover in 1998, twee jaar voor zijn dood.

In de jaren voor de dood van A. A. Milne in 1956 ziet Christopher Robin zijn vader amper. Zijn moeder stierf 15 jaar later. Hij heeft haar maar één keer gezien in die periode. Christopher heeft zijn vader lang verweten voor zijn ingewikkelde kindertijd. Op het einde van zijn leven kon hij zich neerleggen bij het succes van Winnie de Poeh. “We hebben een haat-liefdeverhouding, maar het is oké nu.”