Klimaattop VN telt grootste aantal deelnemers ooit voor conferentie in Duitsland (maar van de VS moet niet veel worden verwacht)

Het gaat om de 23ste internationale klimaatconferentie, de COP23. Sinds het Akkoord van Parijs in 2015 staan de klimaatonderhandelingen helemaal in het teken van de uitvoering van dat akkoord in 2020. De conferentie moet onder meer antwoord geven op de vraag waar het geld vandaan moet komen om armere landen te helpen bij de uitvoering van het plan, wat de regels zijn waar landen zich aan moeten houden en of landen in een moeilijke economische situatie een beroep kunnen doen op uitzonderingen.

Deze regels moeten tegen de volgende klimaatconferentie in 2018 in het Poolse Katowice klaar zijn, zodat elk land zich kan voorbereiden op de grote aftrap van het Akkoord van Parijs in 2020.

De conferentie vindt plaats in Duitsland, maar wordt voorgezeten door Fiji, een land in de zuidelijke Stille Oceaan. "Dat is erg symbolisch aangezien het land een van de eersten is die getroffen werd door de klimaatverandering", zegt Julie Vandenberghe, klimaatexperte van WWF-België. "Enkele dorpen in het land moesten al verhuizen door de stijging van de zeespiegel. De rol van oceanen in klimaatverandering zal dan ook grote aandacht krijgen op de conferentie dit jaar. Net zoals de buitenproportionele gevolgen voor kwetsbare landen."

Ons land hinkt volgens de klimaatexperte van WWF-België hopeloos achterop en zal de Europese doelstellingen voor 2020 en nadien niet halen zonder bijkomende maatregelen. "We moeten zorgen dat de achterstand in emissiereducties wordt weggewerkt en dat we het Akkoord van Parijs niet uitvoeren met doelstellingen waar we nu al van weten dat ze niet voldoende zijn", waarschuwt Vandenberghe.

Ook de Verenigde Staten zijn aanwezig, maar dat is amper meer dan een schertsvertoning. De VS zijn na China de tweede grootste vervuilers wereldwijd en moeten volgens het Akkoord van Parijs hun uitstoot verminderen met een kwart tot een derde tegen 2025 (ten opzichte van 2005). Met de afbraak van nationale regulaties worden de nationale klimaatdoelstellingen van de VS echter effectief onmogelijk. President Trump maakte al kort na zijn aantreden komaf met het Akkoord van Parijs. Maar landen die uit het Parijse akkoord willen stappen, dienen een procedure van 4 jaar te doorlopen, wat klimaatwetenschappers en politici nog wat tijd geeft om aan een duurzame toekomst te werken. Trump zal anderzijds op nationaal niveau zware milieuschade aanrichten.

Zo bracht het executief bevel van Trump op 28 maart 2017 al zes van de belangrijkste klimaatregulaties van de regering van Obama aan het wankelen, waaronder het Clean Power Plan, een nationaal regulatiemechanisme dat de grote vervuilers in de VS verplicht om hun uitstoot te reduceren.

Over de vervolgstappen van de VS bestaat de nodige onduidelijkheid. Wat wel duidelijk is, is dat de VS zich niet terugtrekken uit de VN-Raamwerkconventie inzake klimaatverandering (UNFCCC), het overkoepelende verdrag waar de Overeenkomst van Parijs onder valt. Dat betekent dat de VS na de mogelijke terugtrekking uit de Overeenkomst wel verplichtingen behouden die vóór Parijs zijn overeengekomen, zoals rapporteren over de CO2-uitstoot en het geven van financiële steun aan ontwikkelingslanden bij het nemen van klimaatactie.

De door de VS aangekondigde terugtrekking uit de Overeenkomst van Parijs kan formeel niet eerder effectief zijn dan op 4 november 2020, dat wil zeggen op de dag na de volgende presidentsverkiezingen. De komende drie jaar zullen de VS dan ook aan tafel zitten bij de onderhandelingen over de uitwerking van de regels voor implementatie van de Overeenkomst van Parijs.