Nu kunnen we allemaal onze schouders ophalen en zeggen: zolang landen tegen elkaar opbieden met allerlei fiscale gunstregimes, valt daar weinig aan te doen. Fout, we kunnen daar wel iets aan doen. Op een zeer eenvoudige manier zelfs: door de bedrijven die vinden dat ze hier geen belastingen moeten betalen een koekje van eigen deeg te geven. Zij betalen niet mee aan onze scholen, ziekenhuizen, rusthuizen, pensioenen en wegen? Wel, dan kopen wij hun Nike-schoenen niet meer, we slikken wel andere pillen dan die van Janssen Pharmaceutica en we verzekeren onze huizen of auto’s niet meer bij Ageas. En we denken nog eens goed na wie we nu weer rijk maken bij elk pintje dat we drinken.

Michel Maus, professor fiscaal recht aan de VUB, gelooft erg in boze mensen, een geweldig efficiënt drukkingsmiddel. Hij verwijst daarvoor naar Groot-Brittannië waar ze op een bepaald moment ook ziedend waren op Starbucks, Amazon en Google. Zo kwaad zelfs dat ze de koffiezaken belegerden en dat ze achter de bazen aan gingen. De bedrijven deden niets illegaals, maar ze hebben dan toch uit ‘vrije wil’ wat meer belastingen betaald. De Britten hebben er een woord voor: tax shaming.

Nike, Ageas en Janssen Pharmaceutica hebben trouwens ook nog eens allerlei voordelen gekregen van ons, belastingbetalers. De volgende keer dat de overheid een bedrijf steunt, mogen daar wel keiharde garanties aan gekoppeld worden. Intussen kunnen politici met een heel klein beetje lef die steun ook gewoon terugvragen.

De oorzaak van al dat ontwijken zit bij onze gigantische belastingdruk, gemiddeld 48% van ons bbp. Hoe meer er ontweken wordt, hoe erger die druk. Daar moet dus dringend iets aan worden gedaan. Maar aangezien we hier eerst nog een tax shift en een hervorming van de vennootschapsbelasting te verteren hebben, zit een grondige vernieuwing er niet meteen in.

Zelfs de Belgische overheid vindt die druk te hoog, zo blijkt uit de Paradise Papers. Want ook de Belgische Maatschappij voor Internationale Investering (BMI) werkt via een postbus op de Britse Maagdeneilanden. En de topambtenaar die jarenlang op dit soort van constructies joeg, heeft dit als bestuurder, niet eens gezien.