Waarom Bart De Pauw zoveel steun krijgt en een politicus onmiddellijk aan de schandpaal genageld wordt

Acteurs Kevin Spacey en Dustin Hoffman: ze kwamen afgelopen weken als duiveltjes uit een doosje nadat de #MeToo-bal aan het rollen ging. De Amerikaanse producer Harvey Weinstein gaf de aanzet. Ook Spacey en Hoffman verschijnen – net als Bart De Pauw – weleens met hun gezicht op televisie en anders dan de Vlaming: op élk scherm wereldwijd. Ze zijn weliswaar van een andere orde, maar óók tv-figuur. Toch hingen hun namen bijna onmiddellijk aan de publieke schandpaal. Er waren actrices A, B en C, getuigenissen – niet anoniem -, concrete verhalen, concrete data. Seksuele handelingen ook en niet “alleen vulgaire sms’jes”, dixit De Pauw.

Net daarom reageren we bij affaire-De Pauw misschien anders, zegt socioloog Ignace Glorieux, verbonden aan de VUB. Sociale media staan sinds gisteravond vol met steunbetuigingen. “Voor het publiek is het allemaal niet concreet genoeg”, vervolgt Glorieux. Op Twitter postte iemand bijvoorbeeld: “Publiceren die handel (verwijzend naar de sms-berichten). Dan kunnen we zelf oordelen.” Het lijkt er flink op dat mensen zich inderdaad niet willen neerleggen bij het vage feitenrelaas van VRT en De Pauw daarom – tot het tegendeel bewezen is – het voordeel van de twijfel geven. “En die twijfel speelt inderdaad een belangrijke rol”, zegt Glorieux. “Het is sowieso een heel ongemakkelijke situatie. De Pauw is door iedereen gekend, zijn programma’s jaren begeerd. Het doet de Vlaming iets dat hij zich niet heeft kunnen verdedigen zoals hij aangeeft. Ze hebben iets van: ‘Het zou me als het ware ook kunnen overkomen.’” (lees door onder de foto)

En wat met een Dominique Strauss-Kahn, de Franse politicus die in 2011 voor het eerst beschuldigd werd van ongewenst gedrag - en erger dan bij De Pauw: aanranding en verkrachting van een hotelmeisje  -, maar nooit werd veroordeeld? Daar was de publieke opinie het wel onmiddellijk over eens voor alle andere feiten aan het licht kwamen: weg ermee. In ons land was er senator Pol Van Den Driessche bijvoorbeeld die in 2012 door voormalige collega's beschuldigd werd van seksuele intimidatie. Belangrijk: bij De Pauw gaat het niét om dergelijke klachten.
 
“Een tv-figuur wordt wel vaker als grote held bestempeld. En dat is anders bij een politicus. Die heeft veel meer tegenstanders, wekt wrevel op, wordt minder gewaardeerd. Het is ‘een zakkenvuller’, ‘een onderkruiper’. Zijn of haar imago is zo goed als altijd negatief”, gaat Glorieux verder. “Stel je maar eens over hoe mensen zouden reageren als pakweg Bart De Wever beschuldigd zou worden van grensoverschrijdend gedrag.”

Vlaanderen kent De Pauw al dertig jaar als entertainer. We vinden hem leuk, we vinden hem sympathiek. Hij zou de ideale schoonzoon kunnen zijn, en zit nooit verlegen om een grap. Zoals hij in zijn videoboodschap ook zegt: “Een onstuimig iemand.” “De Man van Melle en andere gespeelde typetjes krijgen nu wel een wrange nasmaak, de publieke opinie vindt dat Bart De Pauw jarenlang heel veel goede dingen heeft gedaan.” En dat speelt ook mee in wat zich nu voordoet. Hij is als het ware onze vriend. “Velen denken ook: ‘Stel je voor dat ik zo publiekelijk wordt neergesabeld zonder mij te kunnen verdedigen’. Ze voelen zich op dat vlak misschien een beetje verbonden met De Pauw.”

Of het dan een goede zet was van De Pauw om, voor VRT ermee naar buiten kwam, het nieuws bekend te maken en een videoboodschap de wereld in te sturen? Het eerste oordeel dat iemand zich vormt, doet veel. De fans, tv-kijkers overtuigen zichzelf voortdurend dat zo iemand het niet gedaan kan hebben – "toch zeker niet hij". Anderen vinden dan weer dat hij zich te veel wentelt in een slachtofferrol, en ook de VRT-top was allerminst opgezet met zijn optreden. “De spoeling tussen het goede doen of niet, is heel dun bij zulke zaken”, zegt Glorieux nog. “Een doodrijder die zich verontschuldigt komt voor de meesten niet oprecht over. De publieke opinie reageert kwaad op diens excuses. In andere gevallen wordt het net geapprecieerd wanneer iemand zijn spijt betuigt. Wat je ook doet, het is nooit goed. Maar het creëert in het geval van Bart De Pauw een wel erg ongemakkelijke situatie.”