Marinower: "Nooit dergelijke antisemitische praat gehoord op een zender"
Claude Marinower, Antwerps schepen en zelf van Joodse afkomst, heeft in "De afspraak" fel gereageerd op de uitspraken uit het Canvasprogramma "Kinderen van de collaboratie". In de uitzending van gisteravond kwam de Holocaust aan bod. "Ik kan mij niet herinneren dat ik ooit dergelijke antisemitische praat op een zender heb gehoord", zei hij in "De afspraak" op Canvas. Hij benadrukt dat hij geen enkel probleem heeft met de reeks, maar vraagt wel begrip voor de trauma's van de Joden.
In de zesde aflevering van "Kinderen van de collaboratie" op Canvas werd gisteravond het meest gevoelige onderwerp aangeraakt, de Holocaust, waarbij de nazi's miljoenen slachtoffers maakten in de concentratiekampen.
"Ik denk dat het een noodzaak is om de collaboratie te belichten, maar het is bij momenten een beetje problematisch om dat via de kinderen van die collaborateurs te laten doen", zegt Marinower. "Hoe wil je dat kinderen op een andere manier over hun ouders spreken in die periode van hun leven dan als liefhebbende kinderen. De off-commentaren geven wel veel duiding. De kinderen van de collaboratie, wat dacht u van de kinderen van de deportatie, meneer Schols? Ik hoor heel veel spreken over repressie, over moeilijkheden die ze ondervonden, dat ze scheef bekeken werden. Ik kan me daar iets bij voorstellen, maar dat vervalt een beetje in het niets."
"Ik was in 1985 mee met de eerste Joodse delegatie uit België die Auschwitz bezocht heeft. Mijn vader is gestorven toen hij 42 was, ik was 7. Hij heeft 18 maanden in een concentratiekamp gezeten, ik heb hem dus amper gekend. Aan een van de muren hing een deel van een lijst van gedeporteerden, de naam van mijn vader stond daar tussen. Als u ooit wil weten wat versteend staan betekent, dat heb ik toen meegemaakt. Er zijn meer dan 25.000 Joden uit België via de Dossin-kazerne in Mechelen gedeporteerd. Geen 5% is teruggekeerd. Ouderen, jongeren, vrouwen, mannen, kinderen, ... en wat hadden ze gedaan: hadden ze deelgenomen aan een strijd, hadden ze gevochten? Hun enige misdaad was dat ze een moeder hadden, want bij Joodse mensen wordt religie doorgegeven door de moeder. Als ik dat dan plaats naast die reeks, en ik heb er geboeid naar gekeken, dan blijft een zekere malaise bestaan."
Zware uitspraken in aflevering van gisteravond
In de aflevering van gisteravond werden zware uitspraken gedaan. Zo zei professor emeritus Jan Tollenaere, zoon van VNV'er Reimond Tollenaere: "Door het feit dat ik antisemitisch ben, oké niet virulent hoor. Ik ga geen enkele Jood iets kwaad doen, maar ik heb geen voeling met die mensen, ik vind het nare mensen. Ik heb er veel gekend als profiteurs, als parasieten ook, die wetenschappelijke inzichten afnamen van anderen. Ik vind het geen sympathiek volk."
"Hier gaat het niet over "de appel valt niet ver van de boom", hier is de appel de boom gewoon", reageert Marinower op deze uitspraak. "Dit is gewoon een voortzetting van wat zijn vader voor de oorlog gezegd en geschreven heeft. Het enige verschil is dat de vader als verzachtende omstandigheid kan inroepen dat hij de beelden van het einde van de oorlog niet heeft meegemaakt. Deze man heeft geen excuus. Hij weet perfect waarover hij spreekt. Ik kan mij niet herinneren dat ik ooit dergelijke antisemitische praat op een zender heb gehoord."
Deze man heeft geen excuus. Hij weet perfect waarover hij spreekt.
Volgens advocaat Kris Luyckx, die ook aan de tafel van "De afspraak" zat, blijft het wel vrije meningsuiting. "Er is wel een wet in ons land die de ontkenning van de Holocaust bestraft. Als legalist vind ik het persoonlijk erg dat men bepaalde meningen gaat bestraffen, maar toen ik dit zag, dacht ik: "arme man"."
Volgens Marinower minimaliseert de man in de uitzending ook de aantallen. "Eén belangrijke opmerking. Het heeft ongeveer 60 jaar geduurd voor door de Belgische staat erkend is wat er gebeurd is en voor er over schadevergoeding tegenover de Joodse gemeenschap in België gesproken is. Het heeft 6 jaar geduurd vooraleer de kreten van de amnestie weerklonken op de Vlaamse velden."
Maker: "Geloof meer in rauwe kopstoot, dan in academisch vingertje"
Historicus Koen Aerts, die meewerkte aan de reeks, verdedigt de aanpak van het programma: "Ik geloof meer in de rauwe kopstoot dan in het academische vingertje dat offscreen zegt: er zijn nog antisemitische strekkingen. Het komt binnen bij de mensen. Het is choquerend, maar efficiënt. We hebben een opdracht als historici om aan te tonen dat zulk verwerpelijk gedachtegoed nog doorleeft tot vandaag. Deze man komt in de buurt van wat vandaag in die negationismewet zou vallen, minimaliseren, rond de pot draaien. Ik wil geen karaktermoord van hem maken, maar het is een hoog opgeleide persoon die tot de dag van vandaag kennis heeft kunnen nemen van wat er gebeurd is. Ik heb de indruk dat het hem op het einde van zijn leven allemaal niet meer kan schelen."
Marinower benadrukt dat er ook anderen zijn, kinderen van collaborateurs die zelf concentratiekampen bezocht hebben en zeer aangedaan zijn. Ook zij komen aan bod in de reeks. "Verplichten moet je niet, maar op 27 januari 2015 (de datum waarop Auschwitz bevrijd is geweest) heeft de minister van Onderwijs in kazerne Dossin een overeenkomst getekend waarbij alle onderwijskoepels zich engageerden om een bezoek te brengen aan de kazerne of aan het fort van Breendonk."
Marinower stelt ook dat hij geen enkel probleem heeft met de reeks, maar hij vraagt wel begrip voor de trauma's van de Joden. Er wordt intussen ook gewerkt aan een nieuwe reeks "Kinderen van het verzet".