Videospeler inladen...

Eerste twee doden zijn gevallen bij protestgolf in Iran

Voor de vierde dag op rij wordt in Iran opgeroepen tot straatprotest. Bij betogingen in een twintigtal steden zijn gisteravond de eerste doden gevallen. De overheid waarschuwt dat ze vanaf nu hard zal optreden, maar dat lijkt het protest niet te ontmoedigen.

Zaterdag is op verschillende plekken geweld uitgebroken bij confrontaties tussen betogers en politie. Op beelden op sociale media is te zien hoe portretten van de opperste religieuze leider Khamenei naar beneden worden gehaald en in brand gestoken.  In een aantal steden is ook brand gesticht in gebouwen van de overheid en er is een kazerne van de Revolutionaire Wachten in brand gestoken. In totaal zouden er gisteren 200 betogers zijn opgepakt.

In de stad Doroud, in het westen van Iran, zijn bij het straatprotest twee doden gevallen. Volgens getuigen zijn die doodgeschoten door de politie maar de overheid ontkent dat. Volgens het regime zijn die mensen doodgeschoten door "buitenlandse agenten", maar bewijzen zijn er niet. Andere regeringsbronnen verwijzen naar terroristen zoals IS. De Iraanse overheid beweert dat de meeste informatie op sociale media komt uit erfvijand Saudi-Arabië of van oppositiegroepen in Europa.

Opvallend is wel dat het protest zich snel uitbreidt. Donderdag was dat begonnen in de heilige stad Mashhad in het noordoosten van Iran, vrijdag had dat zich verspreid over het noorden en het westen van het land en sinds gisteren wordt er ook betoogd in het zuiden aan de Perzische Golf.

Waren de protesten aanvankelijk sociaaleconomisch, dan worden ze nu al snel erg politiek. Zo worden er slogans geroepen als "weg met de dictator" en "wij willen geen islamitische republiek". Het regime probeerde tot nu toe de betogers uiteen te drijven met traangas en het waterkanon, maar het risico bestaat dat er meer geweld aan te pas zal komen.

Ook zondag zijn er op sociale media beelden van betogingen en mensen die slogans roepen, maar het is niet altijd duidelijk van wanneer die zijn. Getuigen melden wel dat er enkele honderden mensen slogans tegen het regime hebben geroepen vlakbij de universiteit van de hoofdstad Teheran. Het regime zelf meldt dan weer dat er opnieuw betoogd is in de westelijke stad Kermanshah

Ijzeren vuist

De machtige Revolutionaire Garde, die rechtstreeks onder het gezag staat van ayatollah Khamenei, waarschuwt de betogers dat ze zal terugslaan met een 'ijzeren vuist'. De minister van binnenlandse zaken zegt dat de betogers verantwoording zullen moeten afleggen voor hun wandaden. Naar verluidt zouden al zo'n 50 manifestanten zijn opgepakt.  

Intussen roepen de tegenstanders van het regime op om voor een vierde dag op straat te komen. Om dat te bemoeilijken verstoorde de overheid gisteravond op veel plekken het mobiel internet.  De betogingen begonnen donderdag uit protest tegen de slechte economische toestand in Iran. Maar intussen zijn ze uitgegroeid tot de grootste anti-regeringsdemonstraties sinds 2009. 

Volgens het semi-officiële persbureau ISNA zou president Hassan Rouhani vanavond een tv-toespraak houden, maar dat is nergens bevestigd. Tot nu toe hadden de twee leiders van Iran, de geestelijke leider Ali Khamenei en president Rouhani, zich in stilzwijgen gehuld.

Guy Verhofstadt: "Europa moet reageren"

Guy Verhofstadt, de fractievoorzitter van de Europese liberalen, vindt dat de Iraanse leiders de "roep van de Iraanse jeugd voor vrijheid" moeten respecteren en het land democratische moeten maken. Dat laat hij weten op zijn Facebookpagina. "In elk geval moet Europa reageren", voegt Verhofstadt eraan toe.

Meest gelezen