50 jaar "Star trek": wat is intussen realiteit, wat blijft fictie?

In de originele "Star trek"-serie doet een soort gsm zijn intrede. De "communicator" waarmee de crewleden communiceren, lijkt niet meteen op onze smartphones, maar eerder op de klaptelefoons die in de jaren 90 populair werden.

In "Star trek: the next generation" (jaren 80) komt dan weer een toestel voor dat veel weg heeft van de moderne tablets. Andere hedendaagse communicatiemiddelen die voorspeld werden door "Star trek", zijn stemactivatie (zoals Siri van Apple), videochat en "bluetooth-oortjes".

De replicator in "Star trek" is een toestel dat via de stem bediend wordt en op eenvoudige aanvraag zowat alles kan aanmaken, van een kop thee tot reserveonderdelen voor het ruimteschip. Toegegeven, het is niet helemaal hetzelfde, maar het apparaat doet wel denken aan de 3D-printers van vandaag.

De tricorder is het manusje van alles in het "Star trek"-universum. Het is een kleine scanner die objecten en de omgeving analyseert en zodoende de bemanning een schat aan wetenschappelijke informatie levert. Heden ten dage bestaan er toestellen die, in beperkte mate en vooral dan in de medische sector, gelijkaardige functies hebben.

De phaser is een laserpistool dat zowel kan verlammen ("set phasers to stun") als doden. Helemaal realiteit is een dergelijk wapen (nog) niet, maar een stroomstootwapen als een taser staat er niet zo ver vanaf. Bovendien wordt lasertechnologie steeds meer in de wapenindustrie gebruikt.

Met onze huidige technologie kost het ons jaren om onze buurplaneten te bereiken. Maar dankzij de warp drive, een technologie waarmee snelheden bereikt worden die een veelvoud van de lichtsnelheid bedragen, kunnen Spock en co in een mum van tijd het heelal rondreizen. Zoiets blijft verre toekomstmuziek. Als het überhaupt al zou kunnen, want volgens wetenschappers is sneller reizen dan het licht gewoonweg onmogelijk door de wetten van de fysica.

"Beam me up, Scotty." Het is ongetwijfeld de meest iconische "Star trek"-quote. Dankzij teleportatie kunnen de bemanningsleden in minder dan een seconde neergestraald worden op een planeet, en vervolgens weer opgehaald. Het lijkt iets dat enkel in sciencefiction thuishoort, maar daarin zou u zich kunnen vergissen. Wetenschappers hebben intussen de eerste geslaagde experimenten met kwantumteleportatie achter de rug. Maar dan spreken we over de allerkleinste bouwstenen van materie. Een levend organisme, laat staan een mens, transporteren. Daar zijn we uiteraard nog lang niet.

In eenzelfde verband: de trekstraal, nog zo'n icoon uit "Star trek". In de serie kunnen met de enorm krachtige lichtstraal hele ruimteschepen voortgetrokken worden. In realiteit wordt met de technologie geëxperimenteerd, maar dan spreken we alweer over minuscule deeltjes.

Spraakverwarring wordt in het "Star trek"-universum vermeden door de universele vertaler, een toestel dat in real time gesprekken vertaalt, en dat ook razendsnel nieuwe talen aanleert via artificiële intelligentie. Een dergelijke universele vertaler hebben we nog niet, maar de vertaalapps op onze smartphones maken toch al heel wat mogelijk.

In "Star trek: the next generation" is Data een van de hoofdpersonages, een androïde die nauwelijks van een mens te onderscheiden valt. Enkel zijn moeilijkheden om menselijke emoties te begrijpen doen hem opvallen. Een dergelijke robot staat ver van de rudimentaire robots die we vandaag kunnen bouwen, maar de technologie gaat razendsnel vooruit.

Geen technologische ontwikkeling, maar het verdient hier ook wel een vermelding. "Star trek" werd in de jaren 60 bedacht met een behoorlijk optimistische visie. Mensen hebben hun onderlinge conflicten opgelost. De bemanningen van de verschillende ruimteschepen reizen de ruimte rond om vreedzaam te verkennen en nieuwe beschavingen te ontdekken. Openheid en diversiteit staan centraal. Ook daar staan we nog een eind vanaf.