Waarom laten we transmigranten niet gewoon doorreizen naar Groot-Brittannië?
Calais, het Maximiliaanpark, de parkings van de E40... Het lot van transmigranten blijft actueel. "De wereld vandaag" op Radio 1 heeft de veel gestelde vragen over transmigranten van de luisteraars opgelijst en zocht antwoorden bij professor Hendrik Vos (UGent) en Europarlementslid Sander Loones (N-VA).
Waarom laten we transmigranten niet gewoon doorreizen naar Groot-Brittannië?
Hendrik Vos: "België is gebonden aan Europese afspraken en akkoorden om deze mensen op hun identiteit te controleren. Het gaat om bilaterale akkoorden die in eerste instantie werden gesloten tussen Groot-Brittannië en Frankrijk. België heeft er zich nadien bij aangesloten. Het betreft het fameuze akkoord van Le Touquet van 2003. Britse autoriteiten mogen sindsdien aan deze kant van het Kanaal mee de grens controleren. Omgekeerd mogen wij ook mee in Groot-Brittannië gaan controleren. De afspraak is toen gemaakt om te vermijden dat mensen massaal in vrachtwagens of boten zouden kruipen. De redenering was en is nog steeds: migratie is gemakkelijker aan de bron te stoppen. En belangrijk, de Britten leveren hiervoor een financiële bijdrage."
Waarom houden we transmigranten niet tegen aan onze eigen grenzen?
Hendrik Vos: "België en haar buurlanden hebben het Schengen-verdrag ondertekend. Dit houdt in dat elkaars personen en goederen niet worden gecontroleerd aan de grens. Met dit verdrag uit 1995 kwam een einde aan de lange wachttijden aan de grens. Het gevolg is natuurlijk dat we bepaalde mensen enkel in ons land kunnen tegenhouden als ze aanstalten maken om naar Groot-Brittannië te vertrekken. Groot-Brittannië heeft het verdrag nooit ondertekend. Het land ging er van uit dat als je de oversteek moest doen, je toch moest wachten op boot of trein."
Blijft het akkoord met Groot-Brittannië nog lang stand houden?
Sander Loones: "De akkoorden liggen terug op tafel bij de brexit-onderhandelingen. Het behoort tot de mogelijkheden dat deze akkoorden springen. Dat niet langer de Fransen, maar de Britten zelf de controle moeten doen op eigen grondgebied wordt momenteel wel degelijk besproken."
Zal de situatie veranderen na de brexit?
Sander Loones: "Ik persoonlijk blijf voorstander van controles op het Europese continent. Het biedt voor ons voordelen. De Noordzee zal geen Middellandse Zee worden. Precies in de Middellandse Zee zien we dat de controle niet gebeurt in het land van vertrek, maar in het land van aankomst. Kijk maar naar Italië. Het zet mensen aan om in gammele bootjes de oversteek te wagen. Het zorgt voor duizenden doden. En dat willen we toch niet. Ik vrees zelfs voor een "incentive". Mensen zullen nog meer riskeren, mochten de controles pas aan de overzijde gebeuren. Het gevaar op een nog instabieler migratiesysteem is dan heel reëel."