Meer dan half miljoen Cyprioten kiezen nieuwe president

De conservatief Anastasiades van de Democratische Coalitie (DISY) staat met een score van zowat veertig procent op kop in de peilingen. Zonder al te grote verrassingen, zal hij erin slagen om zichzelf op te volgen als president. De 71-jarige ex-advocaat wordt bij een groot deel van de bevolking gewaardeerd omdat hij erin slaagde om het economisch herstel in te zetten in het land, dat in 2013 nog aan de rand van het bankroet stond.

Het enige wat Anastasiades nog van een nieuwe ambtstermijn van vijf jaar lijkt te kunnen houden, is een samenwerkingsverband tussen zijn tegenstanders. Sommige analisten wijzen erop dat zo'n scenario niet helemaal kan worden uitgesloten. In dat geval wordt de tweede ronde van de presidentsverkiezingen, op zondag 4 februari, mogelijk nog een harde noot om te kraken.

De meest waarschijnlijke tegenstander in die twee ronde wordt overigens Stavros Malas, die de steun krijgt van de communistische partij (AKEL). Malas, die vijf jaar geleden in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen nog de duimen moest leggen tegen Anastasiades, wordt in de meest recente peilingen op zowat 25 procent gezet. Een andere mogelijke tegenstander wordt Nicolas Papadopoulos van de centrumpartij DIKO. De zoon van gewezen president Tassos Papadopoulos (2003-2008) komt iets boven de twintig procent uit. De zes andere presidentskandidaten lijken nagenoeg kansloos.

Tijdens de eerder matte verkiezingscampagne werden vooral economische argumenten gebruikt om de 550.000 stemgerechtigde Cyprioten te overtuigen. En alvast op dat vlak lijkt de uittredende president, volgens de publieke opinie, een streepje voor te hebben op de concurrentie. Want toen Anastasiades in 2013 aan zijn eerste ambtstermijn begon, was de economie nog een grote puinhoop. Cyprus werd zwaar getroffen door de bankencrisis en om het land recht te houden moest een beroep worden gedaan op een reddingsplan van 10 miljard euro van de trojka (Europese Unie, Internationaal Monetair Fonds en Europese Centrale Bank). Dat plan ging bovendien gepaard met draconische maatregelen, zoals btw-verhogingen en loonsverlagingen in zowel de publieke als de private sector.

Dat het economisch herstel in Cyprus intussen sneller verloopt dan verwacht, is een gegeven waarvoor Anastasiades uiteraard maar al te graag de verdienste opeist. Toch plaatsen economen ook kanttekeningen bij de heropleving. Want ondanks een aanhoudende groei sinds 2015, bevindt de Cypriotische economie zich nog altijd onder het niveau van 2012. Bovendien staat een deel van de groei op het eiland op conto van de toeristische sector. Die liet in 2017, met 3,5 miljoen toeristen, absolute recordcijfers optekenen.

Daarnaast speelt, iets meer op de achtergrond, uiteraard ook de hereniging van het eiland een rol. Door de verdeling van Cyprus sinds 1974 kan de president zijn macht enkel in het zuidelijke deel van het eiland laten gelden. Het gaat om het gebied waar de Griekse Cyprioten leven en dat qua oppervlakte iets meer dan twee derde van Cyprus uitmaakt. Het noordelijke deel van het eiland, waar de Turkse Cyprioten leven, wordt bestuurd door de Turkse Republiek Noord-Cyprus, waarvan de legitimiteit enkel door Turkije wordt erkend.

Anastasiades heeft twee jaar lang met zijn Turks-Cypriotische tegenhanger Mustafa Akinci onderhandeld over een eenmaking. Maar in juli 2017 zijn de onderhandelingen in het Zwitserse Crans-Montana gestrand. De eis tot de terugtrekking van de bijna 40.000 Turkse soldaten in Noord-Cyprus vormde het voornaamste struikelblok.

Anastasiades belooft in een tweede ambtstermijn alvast werk te maken van nieuwe onderhandelingen, om alsnog tot een hereniging van het eiland te komen. Zijn grootste tegenpool op dat vlak is Papadopoulos, die pleit voor een strengere houding te opzichte van de Turkse Cyprioten.