Een "wit konijn" bij N-VA, maar wat betekent dat voor het Gentse politieke landschap?
De lokale N-VA-afdeling in Gent probeert uit de impasse te raken door "wit konijn" Anneleen Van Bossuyt als lijsttrekker naar voren te schuiven. Johny Vansevenant gaat na of die nieuwe start een kans van slagen heeft en wat de gevolgen zijn voor het politieke landschap in Gent.
De nieuwjaarsreceptie van de Gentse N-VA bood zondagmorgen verrassing en drama. Een in tranen speechende lijsttrekster Elke Sleurs kondigde aan dat ze niet bovenaan de lijst zal staan en dat die eer gaat naar Europees Parlementslid Anneleen Van Bossuyt.
Met dit “wit konijn” kiest de N-VA voor een creatieve oplossing om een muurvast zittende situatie op te lossen. Want de Gentse N-VA was al maandenlang verlamd door de weigering van Sleurs om Kamervoorzitter Bracke het lijstduwersschap te gunnen. De N-VA-fractieleider in het Vlaams Parlement Matthias Diependaele moest zelfs tussenbeide komen om de impasse te doorbreken.
De N-VA van Bart De Wever zal zeker niet ten onder gaan aan voorspelbaarheid. Iedereen in de Gentse politiek was totaal verrast door de zet. Twee anciens, Sleurs en Bracke, delven het onderspit en “derde hond” Van Bossuyt gaat met het spreekwoordelijke been lopen. Bij de N-VA is te horen dat dit “een nieuw start is”, die de verlamde Gentse N-VA “een nieuw elan” moet geven. “Het moet soms heel slecht gaan, om een creatieve oplossing mogelijk te maken”, is de redenering. Voor de N-VA biedt de 38-jarige Anneleen Van Bossuyt kans op “verjonging van de partijafdeling, ze is in Gent een wissel op de toekomst”.
Ze klinkt zeer Gents
De Gentse juriste is gespecialiseerd in Europees recht en werkte eerst op de studiedienst van de N-VA. In opvolging van partijsecretaris Louis Ide werd ze in 2015 Europees Parlementslid. De vriendelijke en enthousiaste Van Bossuyt valt op als een vinnig debater. Ze zit op de eurosceptische lijn van haar collega Sander Loones, zonder anti-Europees te zijn. Ze vindt dat Europa zich op zijn kerntaken moet toeleggen zoals de interne markt en het migratievraagstuk. Ze wil in geen geval de Europese Unie nog meer macht geven.
Van Bossuyt moet zich als neofiet in de Gentse politiek waarmaken
Nu moet ze zich wel als neofiet in de Gentse politiek waarmaken. Ze woont nu nog in buurgemeente Melle, maar ze is helemaal Gents, beklemtonen ze bij N-VA: “Je merkt dat meteen als ze haar mond opendoet!” Ze is ook een product van de prestigieuze Sint-Bavoschool, in Gent bekend als de groentjes, vanwege het uniform.
Vriendelijke spring-in-’t-veld
De N-VA gaat ervan uit iets te bieden te hebben aan de Gentenaar. Ze bieden die een wissel van de macht aan, want paars(-groen) bestuurt al sinds 1988 de stad Gent. De Vlaams-nationalisten zeggen dat er sleet zit op de formule. Ze schermen niet alleen met het schandaalsfeertje rond onder meer Optima, maar ze zeggen dat er veel onopgeloste problemen zijn.
De aanwezigheid van Roma die leegstaande woningen kraken, is voor hen een thema om op tafel te leggen. Ook zullen ze de controverse rond het circulatieplan van de groene schepen Watteeuw oppoken. De N-VA zegt dat de partij dat zal doen met een “enthousiaste spring-in-’t-veld” die op een vriendelijke manier de centrumrechtse thema’s op tafel gaat leggen.
De Gentse N-VA “opkuisen”
Van Bossuyt moet wel van nul beginnen. Ze moet niet alleen verhuizen naar Gent, maar ze moet ook de Gentse afdeling “opkuisen”. De spanning tussen voormalig lijsttrekster Sleurs en Kamervoorzitter Bracke was de voorbije weken te snijden.
Sleurs gunde Bracke niet eens de zichtbare lijstduwersplaats. Die wou Sleurs geven aan Europees Parlementslid Helga Stevens. Van een vernedering gesproken. Er is te horen dat Sleurs en Bracke geen woord met elkaar gesproken hebben tijdens de voorbije gemeenteraadszitting.
Anneleen Van Bossuyt zal een oplossing moeten vinden voor die “botsende persoonlijkheden”. Ze zei zondagmiddag dat ze een oplossing zal uitwerken “wanneer het stof is gaan liggen”. Ze voegde eraan toe dat Sleurs en Bracke de N-VA-lijst zullen steunen, maar dat dit niet betekent dat ze allebei op de lijst zullen staan.
“Sleurs publiekelijk uitgekleed”
Toch mogen we ervan uitgaan dat Sleurs een goede plaats krijgt op de lijst. Ze wordt nu “een grande dame” genoemd omdat ze met haar gebaar een einde maakt aan de impasse bij de partijafdeling. Van Bossuyt zei zelfs dat ze Sleurs daarvoor “bewonderde”. Zo iemand moet zeker een zichtbare plaats krijgen. Al is Sleurs wel aangeschoten.
Ze moest eerst als staatssecretaris Fraudebestrijding afstaan aan minister van Financiën Van Overtveldt. Daarna moest ze haar staatssecretariaat afstaan aan Zuhal Demir. In ruil kreeg ze het Gentse lijsttrekkerschap, dat ze nu ook weer kwijt is gespeeld.
Een schepen zei me: “Hoe meer kan je iemand in zijne bloten zetten? Ze is toch publiekelijk uitgekleed! Doordat ze al haar functies kwijt is gespeeld, lijkt het alsof ze van haar partij een brevet van onbekwaamheid heeft gekregen.”
Zelfs al krijgt Sleurs een troostprijs op de Gentse lijst, dan nog is haar rol uitgespeeld
Feit is dat de centrumlinkse Sleurs de plaats ruimt voor de centrumrechtse Van Bossuyt, die zo meer op de partijlijn zit die voorzitter De Wever uitstippelt. Zelfs al krijgt Sleurs een troostprijs op de Gentse lijst, dan nog is haar rol uitgespeeld.
Bij de SP.A is dan weer te horen dat ze blij zijn dat die meer linkse Sleurs de plaats moet ruimen, want zo kan die hen geen stemmen kosten. Sleurs komt net als de rood-groene lijsttrekker Coddens uit Sint-Denijs-Westrem en veel centrumlinkse kiezers twijfelden op wie van de twee ze zouden stemmen.
“Bracke roept weerstanden op”
Komt Kamervoorzitter Bracke nog op de lijst? Met zijn bijna 8.600 voorkeurstemmen in 2012 heeft hij wel wat te bieden, maar zijn reputatie is geschaad. Hij ging fors in de clinch met de Gentse socialisten omdat onder anderen schepen Balthazar bijverdiende bij Publipart, maar hij kreeg het deksel op de neus omdat Bracke zelf advies gaf aan Telenet.
Bij de N-VA vragen ze zich af wat die zowat 8.600 voorkeurstemmen van Bracke nog waard zijn: “Wegen die wel op tegen de weerstanden die hij oproept?”, is een venijnig zinnetje dat ik opving. Bij de socialisten zeggen ze dat ze het liefst hebben dat Bracke opnieuw kandidaat is. Ze noemen hem een ideale schietschijf met zijn duidelijke, rechtse standpunten.
Mathias De Clercq burgemeester?
Zal Van Bossuyt erin slagen om een centrumrechtse meerderheid in Gent bijeen te krijgen? Haar komst naar Gent is alleszins al een stap vooruit voor de Vlaams-nationalisten. De totale impasse waarin de lokale N-VA zat, heeft nu een oplossing gekregen.
De N-VA hoopt op een coalitie zoals in de Vlaamse regering. In het verleden heeft de N-VA aan liberaal lijsttrekker Mathias De Clercq al laten weten dat hij burgemeester van een centrumrechtse meerderheid mag worden, zelfs al haalt Open VLD minder stemmen dan de N-VA.
Open VLD-lijsttrekker Mathias De Clercq hoopt op een formidabele persoonlijke score. Nu de SP.A’er Termont geen kandidaat-burgemeester meer is, komen er volgens hem veel stemmen vrij. De al populaire De Clercq hoopt daar een groot deel van binnen te rijven.
Als er een centrumrechtse meerderheid mogelijk is, dan kan hij als stemmenkampioen burgemeester worden. Het is voor hem zijn laatste kans, want hij heeft al gezegd dat hij geen schepenambt meer ambieert en dat hij zonder burgemeesterssjerp volop gaat voor de nationale politiek.
Rood-groen of Van Bossuyt aan zet?
Bij de vorige verkiezingen was het rood-groene kartel met meer dan 40 procent van de stemmen dubbel zo groot als Open VLD. Zelfs al verliest het kartel pluimen, dan nog zal stemmenkampioen De Clercq in een paars-groene meerderheid de burgemeesterssjerp niet kunnen opeisen, omdat zijn partij te klein is om dat te doen.
Het rood-groene kartel hoopt na de gemeenteraadsverkiezingen aan zet te zijn. SP.A-Groen hoopt dan te kunnen kiezen tussen CD&V of Open VLD. Als paars-groen doorgaat zal het dan wel met liberaal schepen Christophe Peeters zijn als Open VLD-topper. Het is nu afwachten hoe de Gentenaar reageert op neofiet Anneleen Van Bossuyt.