Na één jaar - in theorie - "sterke daling van uitstoot schadelijke stoffen" door lage-emissiezone in Antwerpen

Sinds februari 2017 worden de meest vervuilende wagens en vrachtwagens geweerd uit de Antwerpse binnenstad en Linkeroever. Bestuurders met een oudere dieselwagen mogen er alleen binnen als ze een roetfilter hebben geïnstalleerd. De controle gebeurt via een camerasysteem met nummerplaatherkenning. Overtreders riskeren een boete.

De studie baseert zich volgens het kabinet van schepen voor Leefmilieu Nabilla Ait Daoud (N-VA) op onder meer de technische gegevens van door de LEZ-camera's gespotte wagens bij de Dienst voor Inschrijvingen van Voertuigen (DIV), de reële uitstootgegevens ervan - dus niet de gegevens van de fabrikanten - en informatie over afgelegde afstanden door de wagens in kwestie. Het gaat dus voor alle duidelijkheid niet om metingen van de eigenlijke luchtkwaliteit in de LEZ. "Die metingen gebeuren door de VMM (Vlaamse Milieumaatschappij, red.) en de resultaten daarvan worden in het najaar verwacht", zegt Liesbet Brzyk, woordvoerster van schepen Ait Daoud.

Volgens de stad ging de uitstoot van roet door wagens in de LEZ er in de bestudeerde periode niettemin met 33 procent op achteruit. Daar moet wel nog de algemene verjonging van het wagenpark worden van afgetrokken, zodat het netto effect van de LEZ net geen 22 procent uitstootdaling zou zijn. De uitstoot van stikstofoxiden daalde netto met bijna 12 procent, van stikstofdioxide met 8 procent en van de types fijn stof PM 10 en PM 2,5 met respectievelijk 7 en 10 procent. "De LEZ heeft als doel de uitstoot van schadelijke stoffen door het wegverkeer te doen dalen en dat blijkt te lukken", stelt Brzyk. 

Toch komt er kritiek op de studie. Volgens hoogleraar Roeland Samson van de Universiteit Antwerpen stelt het onderzoek weliswaar terecht dat het wagenpark dankzij de LEZ verjongt. "De studie is het bewijs dat een lage-emissiezone een invloed kan hebben op het gedrag van mensen. Het is wel jammer dat dit op stadsniveau moet worden doorgevoerd. Het zou beter zijn als er meteen ook strenge Vlaamse of zelfs Europese normen komen, zodat wagens overal minder schadelijke stoffen uitstoten."

Maar die conclusies doortrekken naar een verminderde uitstoot van schadelijke stoffen is louter theoretisch en moet nog worden ondersteund door meetresultaten. "De resultaten zijn theoretisch juist, maar zeggen niet waar mensen op het terrein aan blootgesteld worden", stelt hij. "Er wordt bijvoorbeeld geen rekening gehouden met de doorstroming: wagens die in de file staan, zoals bij de vele wegenwerken in Antwerpen, stoten meer uit. De eerste indicaties van metingen zijn dat de verbetering in de luchtkwaliteit er in de praktijk voorlopig niet lijkt te zijn."

Volgens Samson moet het invoeren van een LEZ nog meer gepaard gaan met maatregelen om wagens in het algemeen ook minder te doen rijden, zoals het uitbouwen van een goed openbaar vervoer en park & rides aan de stadsrand.