“De keuze voor de F-35 lag al in 2015 vast.” Dat is de enige mogelijke conclusie voor oppositiepartij SP.A, nadat ze opnieuw de hand kon leggen op tot nog toe onbekende documenten. Het gaat om een uitvoerig voorstel voor een onderhandelingsnota, opgesteld door het kabinet-Vandeput. Die nota was de basis van de zogenoemde Strategische Visie van defensieminister Steven Vandeput (N-VA), een lange­termijnplan waarin de vervanging van de F-16’s staat vermeld.

De auteurs zijn niet van de minsten. Eén van hen, Renaud Flamant, is directeur Strategie binnen de beleidscel Defensie, en rapporteerde in 2015 direct aan Claude Van de Voorde, toenmalig kabinetschef van minister Vandeput en vandaag baas van de militaire geheime dienst ADIV.

Volgens de socialisten wijzen twee elementen in de nota op vooringenomenheid. Ten eerste spreekt ze haar voorkeur uit over stealth-capaciteit: de opvolger van de F-16 moet onzichtbaar kunnen blijven voor geavanceerde radars. Maar die capaciteit is enkel voorbehouden voor toestellen van de vijfde generatie. En het enige beschikbare gevechtstoestel dat daaraan voldoet, is … de F-35.

Ten tweede is er de optie om het vliegtuig te bewapenen met nu­cleaire wapens. Vandeput heeft altijd ontkend dat dit element doorslaggevend is bij de keuze voor een opvolger. Maar volgens de nota “wenst de Belgische overheid als betrouwbare partner en NAVO-gastland deel te nemen aan de nucleaire NAVO-capaciteit”.

Onderzoek nog uitbreiden

Voldoende bewijs voor SP.A dat de Amerikaanse F-35 de voorkeur draagt van het kabinet, aangezien onze nucleaire capaciteit ge­baseerd is op ons partnerschap met de Amerikanen. Reden te meer om de hele procedure gewoon op te schorten, zegt SP.A-Kamerlid Dirk Van der Maelen. “Maar ik vraag ook dat de externe en interne audit binnen het leger worden uitgebreid naar het kabinet van minister Vandeput”, zegt hij. “Zijn geloofwaardigheid ligt volledig aan diggelen.”

Niet onbelangrijk: het gaat hier om een voorstel tot onderhandelingsnota. Volgens Vandeput moet dan ook enkel de uiteindelijke Strategische Visie bekeken worden. “Ik heb nog altijd geen bewijs gezien dat daarin enige vooringenomenheid zit”, zegt hij. “Het beste bewijs is dat de Eurofighter, die géén stealth heeft, in de laatste ronde zit en nog altijd overtuigd meedingt. Deze ­nota is een van de vele tientallen documenten die gecirculeerd hebben in de vele brainstormsessies. Ik denk zelfs niet dat dit in deze vorm ooit aan mij is voor­gelegd.”