Daar is de processierups weer: hoe gevaarlijk is ze en wat moet je ertegen doen?

Daar is het mooie weer, daar zijn de processierupsen. Nog niet meteen zichtbaar, maar gemeenten nemen toch al hun voorzorgen. Zo houdt Antwerpen een interactieve kaart klaar om de bevolking tijdig te waarschuwen waar de nesten zitten. Luc Crevecoeur van het Provinciaal Natuurcentrum Limburg en Wim Verachtert van Natuurpunt geven antwoorden op tien prikkelende vragen over de processierups.

pom

Wat is de processierups?

© Hollandse Hoogte / Anke Teunissen

De rups is het voorstadium van een nachtvlinder. De volledige naam is eikenprocessierups. Omdat ze haar eitjes heel hoog op eikenbomen legt, in augustus. Die eitjes komen nu uit en groeien door tot een rups. Wanneer die rupsen groot genoeg zijn, vormen ze nesten. Dan gaan ze samen op voedseltocht. Ze doen dat in processie, dus allemaal achter elkaar. Vandaar: processierups.

Komen al die eitjes dan gelijktijdig uit?

Nee. Het zijn slimmeriken. De eitjes komen heel gespreid uit, over de eerste helft van april, zodat de soort een eventuele crash van de temperatuur zou overleven.

Vroeger hoorde je nooit over de processierups?

Klopt. Pas sinds midden jaren negentig zitten ze in het nieuws. Al leven ze hier wel al sinds de tijd van Napoleon (begin 1800). Maar toen was België nog zowat de buitengrens van hun leefgebied. De kern lag veel zuidelijker. Maar met de opwarming van de aarde schuift de grens jaarlijks dertig kilometer meer noordelijk op. De processierups geeft haar naam nu ook al aan een plaag in Nederland en Engeland.

Welke last heeft de mens van de processierups?

© Hollandse Hoogte / Eric Brinkhorst

De mens krijgt ellendige jeuk van de haartjes van de processierups. Dezelfde irritatie als wanneer je geneteld wordt. Maar bij de processierups houdt de irritatie veel langer aan. Soms twee weken. Zalf kan de irritatie wel wat onderdrukken, maar zodra die uitgewerktis keert de jeuk terug, tot de twee weken om zijn. Je bouwt ook geen resistentie op tegen die jeuk. Integendeel: de volgende keer is de jeuk nog heviger. Maar strafst van al: zelfs haartjes van zeven jaar oud kunnen nog jeuk veroorzaken.

Welke last heeft de natuur van de processierups?

Vooral de eikenbomen zien af. Een kolonie rupsen vreet alle blaadjes op, zodat de boom niet echt in bloei komt en midden de zomer al een herfstige aanblik geeft. Ook alle dieren die van de eikenboom leven, vinden geen eten meer. Als de ene eikenboom is kaal gegeten, trekt de processie naar de volgende eikenboom. Vinden ze die niet, dan is een naaldboom ook goed.

Waar zitten de meeste processierupsen in Vlaanderen?

In het noorden van Limburg (Bree, Bocholt, Kinrooi...), een beetje in Antwerpen en Brabant. Maar het meest dus in Limburg, ten noorden van de Demer, omdat daar de “warme” zandgrond ligt.

De eerste klachten, zowat twintig jaar oud, kwamen toch uit Oost-Vlaanderen?

Klopt. In het begin zaten daar de meeste processierupsen. De natuur zoekt zelf ook naar een evenwicht. Wanneer er op bepaalde plaatsen te veel van iets is, dan zorgt de natuur ervoor dat het overschot afneemt. Zo zullen in Oost-Vlaanderen de voorbije decennia veel sluipwespen hun larven in de processierupsen hebben gelegd, waardoor ze afsterven.

Hoe worden de rupsen bestreden?

Er zijn grosso modo twee bestrijdingsmiddelen: sproeien en branden. Natuurpunt is het meest voorstander om de nesten te laten wegbranden. Maar daarvoor moet de brandweer telkens langskomen, want soms hangen de nesten - zo groot als een kleine voetbal - best wel hoog.

Sommige gemeentes gaan preventief te werk. Vooral op plaatsen waar veel passage is. Bijvoorbeeld een fietspad waar veel kinderen passeren. Daar worden de bomen besproeid met een vloeistof met een bacterie die de rupsen doodt. Helaas is er dan ook collateral damage: ook de eikepage sterft dan.

Wat gebeurt met de rupsen die overleven?

Eind juni is de rups-fase over en begint de verpopping tot begin augustus. Daaruit wordt dan de processievlinder geboren. Een donkerkleurige vlinder die vooral ’s nachts vliegt.

Hoe lang leeft de vlinder?

Heel kort. Een paar dagen maar. Hoogstens een week. Daarin zijn ze vooral gefocust op paren en dan eitjes leggen om de soort in stand te houden.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen