Online veilen is de toekomst, maar de Vrijdagmarkt blijft zo gezellig…

“We hebben inderdaad deze week 18.000 flessen sterkedrank en wijn geveild van de bekende Antwerpse drankwinkel De Poldernaer”, zegt Christophe Moyersoen. Eén koper heeft zelfs voor 17.000 euro gekocht in het totaal. Onze site ontplofte bijna, op een bepaald moment zaten 125.000 mensen tegelijkertijd een fles naar hun smaak uit te zoeken. Nog nooit meegemaakt.”

En ze zijn wel wat gewoon bij Moyersoen. “Sinds 2008 veilen we nog alleen online. Ik zit al sinds de jaren ’80 in de veilingsector: ik ben er stoemelings ingerold, ik had gereageerd op een vacature voor bediende. Wist ik veel dat ik in Appelboom zou terechtkomen, een van de grootste veilinghuizen en de job van mijn leven zou vinden daar. Geen dag heb ik mij sindsdien verveeld: elke dag ontdek ik weer andere spullen, ontmoet ik andere mensen…”

Nummers plakken

Christophe leerde de stiel tussen de veilingloten. “In grote hangars moest ik eerst spullen in loten helpen schikken voor de openbare verkoop en er de lotnummers opplakken. Al doende leerde ik van eender wat, of het nu een oven of een jacuzzi was, de prijzen erbij schatten. Nee, ik heb hier niet voor gestudeerd. Ik heb een diploma lager middelbaar. Maar van mijn grootvader heb ik de ondernemingszin meegekregen, en na vijf jaar startte ik zelf een veilingbedrijf.”

Dat online veilen de toekomst is, daar was Christophe al in 2001 van overtuigd. “Toen lanceerde ik al een online veiling, maar dat was te vroeg. In 2008 gingen we er opnieuw voor, en toen was de tijd wel rijp. Voor alle loten zijn er bezichtingingsdagen, maar 70% koopt zonder de goederen live gezien te hebben. Van een stoel of een frigo nemen we ook niet één foto, maar vaak een hele reeks. Is er ergens een beschadiging, dan staat dat erbij en zie je ook een foto van de schram erop, zodat mensen zich niet bekocht voelen achteraf. Eerlijk duurt het langst, ook online.”

Tot in China

Met 117.000 loten per jaar, 42 miljoen euro aan verkochte goederen en 20.000 vierkante meter aan opslag is Moyersoen een grote jongen. De grootste in België als het op online veilen aankomt. “We hebben kopers uit 130 landen. Dit lot met houten stoelen, waarvan eentje een vlek op het zitvlak heeft? Daar gaan alleen mensen van de kanten van Aartselaar op bieden. Maar deze zwarte Londense cab, een prachtige klassieker waar veel verzamelaars op azen? Daar bieden ze tot in China op.”

Spreekt online bieden niet vooral een jonger publiek aan? “Je kan er geen leeftijd op plakken. Bij een oldtimer zitten ook 60-plussers achter hun scherm te bieden. Alles hangt af van welk publiek een bepaald product aanspreekt.”

Cloud hammer

Zijn er goederen die je beter niet online veilt, een huis bijvoorbeeld? “Nee, auto’s of huizen online veilen doen wij ook. Je bereikt een veel groter publiek dan bij een traditionele openbare verkoop van een huis, ergens in een café of een zaaltje. Amper 2% van alle huizen wordt nog à la eendermaal andermaal openbaar verkocht, da’s weinig. Het verbaast mij niet dat de federatie van notarissen straks zelf met een eigen online veilingsysteem op de proppen komt. Onze software, Cloud Hammer, kan ook door al wie onder zijn eigen naam een digitale veiling wil opzetten, of dat nu een notaris is of een bedrijf met overstock, gebruikt worden.”

Wat is het geheim van het succes van online veilen? “Wij zijn snelle jongens. Wie hier verkoopt, ziet z’n geld zes weken later op z’n rekening staan. Ook voor de kopers zelf gaat het snel: in een paar klikken kies je wat je wil, geef je je prijs, zie je de veilingkosten en btw die erbij komt… Doet iemand een tegenbod op wat jij wil kopen, dan krijg je een bericht op je telefoon, dan kan je waar je ook bent, vanop een terrasje bijvoorbeeld, beslissen op je opbiedt of niet. Mobiel, flexibel, snel… Openbare verkopen met de hamer op café, dat wordt pure folklore. Online is de toekomst.”

Ondertussen, op de Vrijdagmarkt … (lees verder onder de video)

Eeuwenoude verkoop per opbod in openlucht trotseert het digitale tijdperk. De laatste veilingmeester van de Vrijdagmarkt: “De schoonste dag van de week? Dat is vrijdag, want dan is het veiling op de Vrijdagmarkt”, zegt Vic Leysen (68). Al vanaf halfzes ’s morgens is het team van Patrick en Yvette, de laatste veilingmeesters van de Vrijdagmarkt, in de weer met alle loten, van gele bos rozen tot leren reiskoffer, op het plein uit te stallen. “Dat gebeurt hier al meer dan 100 jaar. Dit is geen veiling, dit is patrimonium” zegt Yvette.

En hebde gij meubelen, en hebde gij huisgerief, dan kunt gij trouwen met uw lief, zo gaat het oude liedje. Meubelen en huisgerief, en wie weet zelfs een lief, dat kan je elke vrijdagmorgen vinden op de Vrijdagmarkt. “Ik open straks een pop-upbar op stadsstrand Bocadero en zocht nog wat authentieke spullen, die in de Hawaiaanse sfeer passen”, zegt Chinouk Vandecasteele (24). “Hier zie je wat je koopt.”

En hier vallen nog echte koopjes te doen, vindt Chinouk. “Ik ben ook eens in de Troc gaan kijken. Zo duur, zeg… Plus, de sfeer hier, dat is onbetaalbaar. Hier kopen is spannend, in een Kringwinkel is het toch wat saaier. Nee, dit is een traditie die niet mag verdwijnen. Het is een van de weinige plekken waar je nog authentiek Antwerpen kan ontdekken. Levend erfgoed, zeg maar. En nog gezellig ook, met alle terrasjes rond het plein.”

Amerika

Op zo’n terrasje treffen we Leo Wollersheim (77), alias Leo Papier aan. “Da’s mijn bijnaam, ja, want mijn specialiteit is oud papier opkopen. Maar ik heb ook meubels en inboedels gekocht hier in de gouden jaren. Rond 2000 beleefde de Vrijdagmarkt hier hoogdagen. Er stonden vijf veilingmeesters te roepen op de Vrijdagmarkt, de mensen stonden in drie, vier rijen dik achter de koorden te bieden en te kijken van 9 uur ’s morgens tot ’s middags.”

Antieke kasten uit de inboedel van een overleden tante vertrokken van de Vrijdagmarkt naar Amerika. “Dat waren nog eens tijden: ik kocht veel meubelen hier op voor de antiekhandelaars in de Kloosterstraat, die ze op hun beurt naar Amerika exporteerden. Maar van inboedels van mensen die door schulden hun spullen onder de hamer zagen gaan, daar bood ik niet op mee. Die mensen stak ik vaak wat briefjes toe, zodat ze hun spullen konden terugkopen.”

Vandaag zijn er geen gedwongen verkopen meer op de Vrijdagmarkt. “Dat gebeurt nu in een zaal verderop, alles wat hier ligt wordt uit vrije wil aangeboden” verzekert Freddy Nelis ons, tot in 2016 ook veilingmeester op de Vrijdagmarkt. “Ik ben ermee opgehouden omdat je vandaag op de Vrijdagmarkt de minimumprijs kan krijgen voor je spullen, maar niet meer dan dat. Dan zoek ik liever elders naar een betere koper, die een betere prijs wil geven. De opkomst van de Kringwinkels, rommelmarkten en sites als tweedehands.be heeft er de laatste tien jaar voor gezorgd dat tweedehands inboedel veel gegeerder is geworden, de markt daarvoor is veel groter geworden dan de Vrijdagmarkt alleen. Vroeger werd tweedehands vaak als vies beschouwd, want dat was ‘al gebruikt geweest’. Nu is dat hot en hip om ‘iets tweedehands’ in huis te hebben, ook bij jonge mensen.”

Kinderfiets voor 1 euro

Van jong tot gepensioneerd, als de klok halfelf slaat, begint het roepen op de Vrijdagmarkt. Roeper Vic Leysen (68) opent de markt met drie gele bremplanten, die weggaan voor 4 euro. Van een kinderfiets voor 1 euro tot een bijzettafel voor 3 euro, hier vul je je huis en tuin voor geen geld, voor wie niet te kieskeurig is. “Ik heb hier al veel spullen zien passeren, door de jaren heen”, zegt Vic. “En dan bedenk ik mij: heeft een mens dat allemaal nodig? Van meer spullen wordt een mens niet gelukkiger. Maar van gezelligheid wel. Als vrijdag mijn favoriete dag van de week is, dan komt het omdat het altijd zo gezellig is op de Vrijdagmarkt. Ik hou van die ambiance.”

Veilingmeester Patrick Wielandt (56) van DNG neemt het roepen over van Vic, terwijl zijn rechterhand Yvette Willems (52) met een metalen koekendoos als kassa de afrekening doet bij de witte garagepoort op het plein waar DNG zijn hoofdkwartier heeft. “De gouden jaren van de Vrijdagmarkt zijn voorbij. Maar aan stoppen met roepen hier, daar denken wij niet aan. Sommige mensen durven dat hier een rommelmarkt noemen. Maar dat is het niet. Bij een rommelmarkt bied je af, bij een veiling bied je op. Patrick komt uit een echte veilingfamilie, het roepen zit hem in het bloed. Ook al zijn de andere veiligmeesters er hiermee gestopt op de Vrijdagmarkt, wij gaan door. Wij hebben onze vaste marchands, onze vaste klanten die we al jaren met naam en toenaam kennen. Het is een beetje een klein dorp hier.”

Als in het dorp van Asterix de pot toverdrank altijd klaarstaat, dan zweert Yvette bij haar pot warme groentesoep met balletjes. “Voor de kleine honger voor wie lang heeft staan bieden. Twee euro voor een beker. Op een dag kwam hier een man die in de miserie was terechtgekomen en te weinig geld had om zijn soep te betalen. Ik heb zijn soep gratis gegeven, en hem het adres gegeven van een organisatie die hem kon helpen. Een paar weken later stond hij hier met twee euro: “Voor uw soep. En uw gouden raad”. Hij komt hier soms nog langs, en komt mij dan nog eens bedanken omdat ik hem toen geholpen heb z’n leven terug op rails te krijgen. De Vrijdagmarkt, dat is meer dan bieden en kopen. Dat is een sociaal gebeuren.”