9 tot 15 mei 1918: Britse aanval op haven Oostende mislukt

In de nacht van 9 op 10 mei heeft de Britse Royal Navy opnieuw geprobeerd om de ingang van de haven van Oostende te blokkeren.

Een eerdere poging, samen met de meer spectaculaire aanval op Zeebrugge, had tot niets geleid. De blokschepen strandden kilometers naast hun doel.

Onder begeleiding van destroyers en snelboten is de Vindictive, de Britse kruiser die twee weken eerder een centrale rol speelde in de aanval op Zeebrugge, naar de ingang van de Oostendse haven gevaren om er tot zinken te worden gebracht

Nog een andere Brits schip, de Sappho, had dezelfde taak. Maar dit raakte door motorpech niet zo ver. 

De Vindictive, die al gehavend was door zijn Zeebrugs avontuur, werd bij Oostende zwaar beschoten door de Duitse kustbatterijen. Toen het schip vlak voor de havengeul was, ontplofte een granaat op de plaats waar de kapitein van de kruiser, Alfred Godsal, stond. Er was niets meer van hem over.

Eerste luitenant Victor Crutchley, zelf gewond, liet het schip nog een draaiing maken om de ingang maximaal te versperren. Dat lukte maar half. Met springladingen in de romp werd het schip tot zinken gebracht waarna de bemanning door een snelle motorboot werd opgepikt, terwijl ze hevig vanaf de wal werd geschoten. 

De overlevenden werden overgebracht naar de destroyer Warwick, waar viceadmiraal Roger Keyes voor de kust de operatie leidde. Bij de terugkeer liep de Warwick op een mijn. Hij zonk niet, maar de meeste opvarenden moesten naar weer een ander schip.

Ook deze operatie blijkt geen succes. De 104 meter lange Vindictive ligt nu naast het oostelijk havenstaketsel. Hoewel hij de vaart hindert, is de haven niet geblokkeerd. Het schip bereikte later dan voorzien zijn doel, zodat het getij in het nadeel speelde. De Britten tellen 18 doden en 29 gewonden.  

Het wrak van de Vindictive zal pas in 1920 worden geborgen. De boeg van het schip vormt nu een monument in de Oostendse haven. 

Keizer Karel van Oostenrijk heeft op 12 mei een bezoek gebracht aan de Duitse keizer Willem II. Dat gebeurde in het Duitse hoofdkwartier in Spa.

Hij werd er begroet met een militaire parade op het stationsplein. De bewoners van de buurt waren daarvoor verplicht hun woning te verlaten. Vervolgens gingen beide keizers met hun gevolg naar villa Le Neubois, Willems residentie in Spa. 

Voor Karel werd het bezoek overigens geen pretje. Hij moest er een verdrag ondertekenen waarbij Duitsland en Oostenrijk-Hongarije voortaan nauw politiek, militaire en economisch samenwerken. In de praktijk wordt Karels leger daarmee ondergeschikt gemaakt aan het Duitse opperbevel. 

De Duitse militaire leiders Hindenburg en Ludendorff drongen op zo’n verdrag aan. Ze vertrouwen hun bondgenoot niet meer sinds bekend raakte dat Karel in het geheim via zijn schoonbroer Sixtus van Bourbon-Parma vredesvoorstellen deed aan de Entente.

Door zich met handen en voeten aan Duitsland te binden is het ondenkbaar dat de Oostenrijks-Hongaarse monarchie in de toekomst nog zoiets doet. 

Nu het Duitse offensief in Vlaanderen is gaan liggen, proberen de Geallieerden met beperkte aanvallen een deel van het verloren terrein te hernemen.

Ten noordoosten van Ieper hebben de Britten het gehucht Wieltje heroverd. De Fransen hebben dan weer hun posities ten noorden van de Kemmelberg verbeterd. 

Ten zuiden van de Leie hebben de Britten gepoogd de heuvelrug van Aubers bij Neuve-Chapelle te heroveren. Dat is hen niet gelukt. 

In Parijs heeft een Franse krijgsraad vonnis geveld in de opzienbarende zaak rond de linkse krant Le Bonnet Rouge

De hoofdbeklaagde Duval werd ter dood veroordeeld. Voor de vijf andere beklaagden waren er verzachtende omstandigheden. Ze kregen gevangenisstraffen van tien jaar effectief tot twee jaar voorwaardelijk. 

Étienne-Joseph Duval 53) was journalist en bestuurder van de krant. Een jaar geleden werd hij aan de Zwitserse grens gearresteerd met een cheque van 150.000 Franse frank op zak. Die kwam van een Duitse bankier.

Kapitein Bouchardon, die eerder het onderzoek leidde naar Mata Hari, Bolo Pacha en andere “binnenlandse vijanden”, ontdekte dat het geld bedoeld was om de krant te beïnvloeden. De stellingen die de krant verdedigde leken erg op die van een Franstalige krant die de Duitsers uitgeven in het bezette deel van Frankrijk. 

Hoofdredacteur Miguel Almereyda werd kort na zijn arrestatie dood in zijn cel aangetroffen. Dat leidde tot het ontslag van minister van Buitenlandse Zaken Malvy.

De onlangs gefusilleerde avonturier Bolo Pacha zou als contactpersoon tussen de krant en Duitse financiers hebben opgetreden. Bovendien bleek dat Le Bonnet Rouge vroeger geld had gekregen van de staatsman Joseph Caillaux, die intussen ook gearresteerd is voor contacten met de vijand.

Caillaux is op het proces zelf als getuige gehoord maar dat heeft weinig opgeleverd.

Duval deed zich op het proces voor als een hoogstaand intellectueel en letterkundige. Hij vergeleek zich met Voltaire en Rousseau: wat er zou gebeuren als zij door de krijgsraad zouden zijn veroordeeld, vroeg hij. Dat heeft hem niet aan de doodstraf doen ontsnappen. 

De Britse regering van David Lloyd George heeft een zwaar debat in het Lagerhuis overleeft.

Aanleiding was een brief in een aantal kranten, waaronder The Times, van generaal-majoor Sir Frederick Maurice, die werkt op de generale staf van het Britse Rijk.  

Volgens Maurice heeft de regering valse informatie gegeven over de Britse troepensterkte aan het Westelijk Front. 

Lloyd Georg zou, tegen het advies van de generaals in, meer troepen naar Palestina zou hebben gestuurd dan hij beweerde.  En dat ten nadele van het Westelijk Front, met alle gevolgen van dien voor de Britse weerbaarheid bij het zware Duitse offensief van 21 maart aan de Somme.

De eerste minister had het parlement verzekerd dat de Britse legers daar sinds begin dit jaar versterkt waren, na beschuldigingen in de pers dat de regering er troepen had weggehaald. 

Het is geeh geheim dat Lloyd George niet overweg kan met veel generaals, in het bijzonder met veldmaarschalk Haig, die de legers aan het Westelijk Front aanvoert. Door Haig troepen te onttrekken, zou hij hem in moeilijkheden hebben kunnen brengen.

 Op 9 mei volgde daarover een debat in het Lagerhuis, waarbij oud-premier H.H. Asquith een regelrechte aanval tegen Lloyd George begon. Beiden behoren tot de Liberale Partij. Asquith, die nog altijd partijleider is, heeft nooit verteerd hoe Lloyd George hem eind 1916 ten val bracht om zelf premier te worden. 

Lloyd George verdedigde zich met zijn gekend redenaarstalent maar bleef op sommige punten ontwijkend. Uiteindelijk won hij het vertrouwen met 295 stemmen tegen 108. Veel parlementsleden waren afwezig, omdat ze in het leger zitten, maar hoe dan ook wil de grote meerderheid van het Lagerhuis de regering niet in moeilijkheden brengen in deze moeilijke tijden.

Opmerkelijk was dat slechts 70 liberale parlementsleden voor de regering stemden, terwijl 98 aan de kant van Asquith stonden. De Liberale Partij lijkt daarmee feitelijk gesplitst.

Generaal Maurice werd een paar dagen nadien op non-actief gesteld. 

In Brussel is er een conflict tussen de Duitse militaire overheid en de ambtenaren van de provincie Brabant, omdat die verplicht werden een speciaal voor hen georganiseerde cursus in de Vlaamse taal te volgen.

Vier ambtenaren die daar niet aan wilden meedoen. hebben meteen ontslag genomen Ze werden opgepakt en naar een kamp in Duitsland gevoerd. 

19 ambtenaren kwamen niet voor de cursus opdagen. Nadat de Duitse gouverneur dreigde hen te ontslaan, zeiden 13 onder hen Vlaams te kennen, waarna ze werden vrijgesteld. De overigen kregen hun ontslag.

Uiteindelijk zijn zeven ambtenaren naar de les gekomen. Daaronder de conciërge van het provinciegebouw.  Maar de zes anderen vonden het ongepast om samen met een conciërge op de schoolbanken te zitten. De Duitse overheid gaf hen daarin gelijk. 

Deze affiche in het "Etappengebied" (vooral Oost- en West-Vlaanderen) herinnert er de bevolking aan dat ze het door de Duitsers opgelegde zomertijd moeten gebruiken. De hele bezetting door hadden de Belgen er moeite mee om het "Duitse uur" te gebruiken. De zomertijd verschilde twee uur van de tijd die voor de Duitse inval gold.  (Stadsarchief Gent 27-05-1918) 

Een handvol Braziliaanse vliegeniers die in Engeland een opleiding volgen. Deze foto wil benadrukken dat ook Brazilië aan Geallieerde zijde aan de oorlog deelneemt. Maar behalve in de allerlaatste fase verbleven er tijdens de oorlog slechts enkele tientallen Braziliaanse militairen in Europa.  (Excelsior 12-05-1918)