Het was sp.a-Kamerlid Dirk Van der Maelen die deze voormiddag een nieuwe mail tevoorschijn haalde waaruit volgens hem moet blijken dat Defensieminister Vandeput gelogen heeft in het dossier over de vervanging van de F-16’s. Nadat in maart uitlekte dat onze huidige gevechtsvliegtuigen misschien wel langer zouden kunnen vliegen dan eerst aangenomen, zei Vandeput dat hij “met de hand op het hart” kon zeggen dat hij niet op de hoogte was van studies daarover.

De mail die Van der Maelen nu boven water haalt, komt van een “hooggeplaatste bron” binnen de legertop en werd verstuurd op 18 september 2017. De geadresseerde is luitenant-generaal Claude Van de Voorde, op dat moment chef van de militaire inlichtingendienst ADIV, maar tot juni van dat jaar kabinetschef van Vandeput. In cc staat volgens Van der Maelen - hij wilde de mail niet openbaar maken - ook de minister zelf.

“In de mail wordt gemeld dat de procedure voor de vervanging van de F-16 best opgeschort kan worden omdat er onvoldoende basis is voor gelijk welke beslissing. Bovendien zegt de hooggeplaatste bron dat het perfect mogelijk is om de F-16’s te upgraden. Hij vraagt daarom ook om geen enkele verdere beslissing in dit dossier te promoten.”

Leugenpaleis

Volgens sp.a spreekt de mail de versie van Vandeput tegen. Die zegt al sinds het begin van de heisa in maart dat hij niet wist van een studie over de verlenging van de levensduur van de F-16. Van der Maelen verweet Vandeput bewust het slachtoffer uit te hangen en alle schuld op de legertop af te schuiven. “U denkt dat u in dit parlement kan verklaren wat u wil. Dit is een leugenpaleis. Hoe lang kunnen uw collega’s van de meerderheid dit nog accepteren?”

Sp.a vroeg daarop commissievoorzitster Karolien Grosemans (N-VA) om luitenant-generaal Van de Voorde op te vorderen, maar Grosemans herinnerde de oppositie eraan dat haar commissie niet de bevoegdheden heeft van een onderzoekscommissie.

Spelletje

Intussen ontkende Vandeput vooraan in de commissie dat hij de mail waarvan sprake ooit heeft ontvangen. “Ik heb gezocht, maar ik kan die mail niet vinden zonder dat u mij zegt van wie de mail komt. Kom desnoods hier in mijn oor fluisteren van wie deze mail is. Maar ik kan u verder niet antwoorden zonder dat ik deze mail gezien heb.” Van der Maelen toonde daarop de afgedrukte versie van de mail, maar Vandeput was niet overtuigd. “Het kan dat deze mail nooit verstuurd is.”

Toen Van der Maelen daarna begon over eerdere mails, onder andere uit 2012, ontplofte Vandeput helemaal. “Die mail heb ik zeker niet gehad, want toen was ik nog geen minister. Feit is dat u hier 27 mensen heeft gehoord in deze commissie. Slechts één daarvan heeft uw verhaal bevestigd. Alle anderen zijn volgens u leugenaars. Dat spelletje moet stoppen. U heeft rechten als parlementslid, maar de waarheid heeft ook haar rechten.”

Verlengen is duurder

Vandeput was de zitting van de commissie gestart met een vergelijking tussen de eventuele verlenging van de levensduur van de F-16’s en de aankoop van nieuwe toestellen. Aan de hand van tabellen met cijfermateriaal, komt de minister tot de conclusie dat de F-16’s verlengen net meer zal kosten dan als de toestellen vervangen zouden worden. “Als we zes jaar langer willen vliegen, gaat het om een meeruitgave van 271,1 miljoen euro bij verlenging”, zegt Vandeput.

“Bovendien moeten we meten hoeveel equivalente vlieguren (rekening houdend met gebruik) onze vliegtuigen hebben. Dat kan, maar dan moeten alle toestellen worden uitgerust met recorders. Ten vroegste in 2020 zullen die geïnstalleerd zijn en dan heeft Lockheed Martin nog eens drie jaar aan constante metingen nodig om voldoende cijfers te verzamelen. Het zal dus 2023 zijn voor we weten of een verlenging van de F-16’s mogelijk is. Stel dat op dat ogenblik de metingen tegenvallen, dan verliest België zijn luchtgevechtscapaciteit, want dan zal het te laat zijn om nog tot vervanging over te gaan.”