"Je kan niet zeggen dat deze regering niet geregeerd heeft, maar de stijl creëert verwarring en dat is nefast"
Het kibbelkabinet. Zo wordt de federale regering weleens spottend genoemd. Discussies worden openlijk gevoerd, zelfs over dossiers waarin al beslissingen zijn genomen. "Die stijl zorgt ervoor dat er bij heel veel mensen verwarring is. Dat is een nefast effect", stelt politiek expert Ivan De Vadder.
Gisteren nog kregen we een schoolvoorbeeld van verwarring. Minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine bleek een akkoord met de vakbonden op zak te hebben over de zware beroepen in de openbare sector. Dat botste op weerstand van regeringspartijen N-VA en Open VLD. De minister moest in de Kamer verduidelijken dat het akkoord nog moest worden goedgekeurd door de regering.
En dat is niet het enige dossier waarin met verschillende stemmen wordt gesproken. Het Energiepact - dat de federale regering had goedgekeurd - werd vorige week door N-VA-voorzitter Bart De Wever ernstig in vraag gesteld. En binnen de Vlaamse regering werd het idee van statiegeld gelanceerd, om daarna meteen in de koelkast te belanden. Zijn onze regeringen almaar vaker openlijk verdeeld?
"Er zit in elk geval een evolutie in als je het historisch bekijkt", zegt politiek journalist Ivan De Vadder. "Ik herinner mij hoe een premier als Jean-Luc Dehaene zei dat mensen enkel moeten kijken naar het gerecht dat ze op hun bord krijgen en ze moeten niet in de keuken komen kijken hoe ik dat klaarmaak. Dat is helemaal veranderd. Het gerecht wordt nu gewoon voor iedereen in alle transparantie klaargemaakt, met al het geruzie."
"Alsof er permanente nood is om standpunt te tonen"
Door die openlijke discussies en besluitvorming wordt het natuurlijk duidelijker waar de verschillende partijen voor staan, oppert De Vadder. "Voor sommigen toch. Gisteren kozen CD&V en MR heel duidelijk voor sociaal overleg, Open VLD en N-VA wezen op het primaat van de politiek."
"Sociale media versterken dat nog. Je krijgt bijna elke dag een bombardement waarbij mensen uit de partijen meegeven waar hun partij voor staat. Alsof er een soort permanente nood is om dat duidelijk te maken. De besluitvorming binnen de regeringen maakt daar duidelijk deel van uit. Is het met het oog op de verkiezingen? Ik weet het niet."
Dat de partijvoorzitters - met Bart De Wever van de N-VA als belangrijkste figuur - niet in de regering zitten, noemt Ivan De Vadder een "constructiefout" van deze regering. Ook dat versterkt de openlijke discussies. "Ze staan naast de regering en becommentariëren vanop de zijlijn wat binnen dat universum van de regering gebeurt. Daar zien we bijna elke dag het gevolg van."
Bijna elke dag krijg je een bombardement waarbij mensen uit partijen meegeven waar hun partij voor staat
"Geen enkele partij gunt andere partijen nog iets"
CD&V'er Eric Van Rompuy beklaagt zich wel vaker over "dwarsligger" N-VA. "Vanuit het standpunt van de CD&V klopt dat natuurlijk", zegt Ivan De Vadder. "Maar je kan evengoed vanuit het standpunt van de N-VA redeneren dat binnen de regering de CD&V in een aantal dossiers op zijn minst getreuzeld heeft. De vaststelling is dat geen enkele partij de andere partijen nog iets gunt."
Zal dat fenomeen zich uiteindelijk niet keren tegen de betrokken politieke partijen? "Dat zou kunnen", aldus Ivan De Vadder. "Maar voorlopig lijkt het effect in de eerste plaats te zijn dat je perfect weet waar elke partij voor staat. Hoe luider en hoe vaker een partij herhaalt wat het standpunt is, hoe meer dat blijft hangen."
Al is er ook heel wat "cherry picking" in wanneer wel of niet gecommuniceerd wordt, laakt De Vadder. "Jan Jambon blijft bijvoorbeeld heel erg op de vlakte over de zware beroepen omdat de discussie binnen de kern nog moet plaatsvinden. Maar hij verdedigt wel dat zijn voorzitter feiten naar voren brengt naar aanleiding van de dood van peuter Mawda."
Er is wel degelijk geregeerd, maar...
De regering heeft niet enkel gekibbeld. "Deze regering is vier jaar ver en heeft wel een aantal maatregelen genomen", verduidelijkt Ivan De Vadder. "De taxshift, vennootschapsbelasting, asiel en migratie, veiligheidsbeleid... Je kan niet zeggen dat deze regering niet geregeerd heeft."
"Maar het is de stijl die ervoor zorgt dat er bij heel veel mensen verwarring is over een aantal beslissingen", gaat De Vadder verder. "Dat is een nefast effect. De kiezer weet niet meer wat de regering precies beslist heeft. De pensioenbetoging onlangs was daar een mooi voorbeeld van. De betoging vertrok vooral vanuit het idee van de angst. Er werd betoogd tegen het puntensysteem, terwijl dat allicht niet zal worden ingevoerd deze legislatuur."
"We zijn ooit begonnen aan deze legislatuur met het idee "Nu zullen we eindelijk vijf jaar lang kunnen besturen en een beleid voeren dat ergens toe leidt". En vanaf dag 1 is deze regering eigenlijk verzand in de discussies tussen de partijen."
Beluister hieronder het gesprek met Ivan De Vadder in "De ochtend" op Radio 1: