Herlees - Geens heeft vandaag overleefd
'Is Koen Geens (CD&V) vanavond nog steeds minister van Justitie?' Dat was de vraag die heel België zich stelde bij aanvang van het parlementaire debat over de aanslag in Luik. Geens gaf vrij snel aan dat hij dat niet zou doen. De CD&V'er kreeg, net als de hele regering, echter een spervuur aan kritische vragen.
Opvallend genoeg vond niet alleen de oppositie dat Geens onvoldoende antwoorden gaf: ook N-VA en Open Vld bleven op hun honger zitten, ondanks een oproep van premier Charles Michel om de rangen te sluiten. Lees hier de rest terug in onze live-blog over het parlementair debat.
Live
Einde van live-blog
Hier sluiten we de live-blog over het parlementair debat af.
Samenvatting
Het parlementair debat over het schietincident in Luik is afgelopen. Dit onthouden we:
- Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en bij uitstek de hele regering kregen een pak kritische vragen voorgeschoteld, zowel van oppositie als van parlementsleden uit de coalitiepartijen.
- Premier Charles Michel (MR) gaf aan de verlofsystemen in de gevangenissen onder de loep te willen nemen. Ook riep hij op om, over de grenzen van meerderheid en oppositie heen, te bekijken welke maatregelen nodig zijn om de veiligheid in ons land te versterken. "Ik doe een oproep tot eenheid om ons land sterker te maken."
- Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) stond de Kamer lang te woord. Hij nam in eerste instantie de veiligheidsdiensten in bescherming. Voorts zei hij ook dat slechts 2 of 3 procent van de mensen in penitentiair verlof recidiveren. "Als men dat risico niet wil nemen, betekent dit dat gedetineerden tot het einde van de straf moeten blijven zitten. Wat zal dan het risico zijn?"
- Geens zei ook geen ontslag te nemen. "Na twee nachten nadenken, heb ik er dus voor gekozen om dat niet te doen."
- Na Geens' tussenkomst, toonden verschillende parlementsleden zich kritisch over het gebrek aan antwoorden van de regering. Opvallend was dat ook meerderheidspartijen N-VA en vooral Open Vld zich niet tevreden toonden. "Met statistieken alleen kom je er niet", zei Carina Van Cauter (Open Vld).
Geens komt nog eens tussen
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) komt nog een keertje tussen om kort te reageren op enkele antwoorden van Kamerleden. "Ik wil in de Commissie Justitie volledige klaarheid te scheppen over alle details. In een plenaire vergadering kan ik niet alle details van een geschiedenis van 15 jaar geven", zegt hij.
'Ik wil in de Commissie Justitie volledige klaarheid te scheppen over alle details'
Koen Geens, minister van Justitie (CD&V) Omdat Geens nog eens tussenkomt, krijgen de Kamerleden nu het recht om terug het woord te nemen - het parlement krijgt altijd het laatste woord. De oppositie maakt van de gelegenheid gebruik om meer antwoorden te vragen. Kristof Calvo (Groen) stelt voor om de conferentie van voorzitters bij elkaar te roepen en het Comité P en Comité I te vragen om een onderzoek in te stellen. Hans Bonte (sp.a) pleit voor een diepgaander debat in een commissie.
Wouters: "Er zijn wel zware fouten gemaakt"
"Er zijn wel zware fouten gemaakt", steekt Veerle Wouters (Vuye&Wouters) van wal. "De dader kwam niet in aanmerking voor een penitentiair verlof." Volgens Wouters moeten de criteria voor zo'n verlof niet aangepast worden, ze werden in dit geval gewoon niet juist nageleefd.
Veerle Wouters (Vuye&Wouters).Beeld BELGA "Ik vroeg om krachtige daden", zegt ze. "Die heb ik niet gehoord. Ik heb de indruk dat u zegt: ‘We zijn niet het enige land waar het fout loopt'. Dat lijkt mij niet de bedoeling. We gebruiken verhalen uit buitenland om eigen falen te verbergen. Ik heb niet het gevoel dat er nu een krachtdadig beleid gaat komen. Ik vraag dat het Comité P en Comité I dit dossier kunnen onderzoeken."
Ook N-VA toont zich kritisch
Sophie De Wit (N-VA): "Ik denk dat over informatiedoorstroming het laatste nog niet gezegd is. Wat wel duidelijk is: er is een jarenlange onder-investering geweest in onze gevangenissen en in het veiligheidsbeleid. Dat laat zich nu voelen. Onze strafuitvoering ‘sucks’. En eigenlijk kan dat niet."
"We moeten kordaat zijn", gaat De Wit verder. "We mogen ons niet troosten met de gedachte dat het elders ook gebeurt."
Oppositie teleurgesteld
Oppositiepartijen PS, Groen en sp.a sluiten zich, bij monde van Laurette Onkelinx, Stefaan Van Hecke en Hans Bonte, aan bij de opmerking van Carina Van Cauter (Open Vld) dat minister Geens niet voldoende antwoorden heeft gegeven. "Was de ambtenaar, verantwoordelijk voor het geven van het verlof, op de hoogte van die rapporten? Op die vraag hebt u geen antwoord gegeven", zegt Van Hecke.
Politicoloog Carl Devos sluit zich aan bij die kritiek: "Deze, inderdaad ontgoochelende, antwoorden van de regering, missen 'dash'."
Twitter bericht wordt geladen...
Open Vld: "Met statistieken alleen kom je er niet"
Opvallend antwoord van Carina Van Cauter (Open Vld) die vindt dat minister Geens naast de kwestie antwoordt. "Zoveel woorden om zo weinig antwoorden te krijgen", klaagt ze over een gebrek aan duidelijkheid. "De nabestaanden hebben een duidelijk tijdspad nodig. Met een verslag van de justitie-assistente en statistieken gaan we er niet komen." Ze blijft enkele vragen stellen: "Wat is het tijdspad? Hoe misgelopen? Hoe heeft de strafuitvoeringsrechtbank over het dossier geoordeeld?"
"Ik denk dat de partijen hier aanwezig, noch de nabestaanden van de slachtoffers hebben begrepen waarom die man in vrij kon rondlopen", gaat Van Cauter verder. Ze verwijst ook naar het rapport van de justitie-assistente waaruit Geens citeerde. "Was dat oordeel dan belangrijker dan dat van een magsitraat?" De strafuitvoerings-rechtbank had beslist dat Herman niet in aanmerking kwam voor vervroegde vrijlating omdat de kans op recidive te groot was.
'Zoveel woorden om zo weinig antwoorden te krijgen'
Carina Van Cauter (Open Vld) "Ik denk dat we gebruik moeten maken van deze gelegenheid om de volledige strafuitvoering en verlofstelsels te evalueren en onder de loep te nemen", sluit Van Cauter af.
Geens neemt geen ontslag
"Eén fractie onder u heeft mijn ontslag gevraagd", sluit minister Geens af. Hij richt zicht tot Barbara Pas (Vlaams Belang) die om zijn ontslag vroeg. "Mevrouw Pas, u weet zoals ik dat volharding op momenten dat het moeilijk gaat, moeilijker is dan op te geven. Na twee nachten nadenken, heb ik er dus voor gekozen om dat niet te doen."
Geens: "Dader slechts zijdelings genoemd in rapporten"
Geens erkent dat de dader genoemd werd in rapporten van de Staatsveiligheid, al wijst hij er direct op dat die "slechts zijdelings werd genoemd, in één zinnetje". "Dat zinnetje was voor twee bevoegde diensten onvoldoende om Herman op de lijst te zetten of in de database op te nemen. Die beslissing bleek noodlottig, maar was die fout? Neen", is Geens duidelijk, "dat twee diensten die van wanten weten tot dezelfde beslissing komen, is betekenisvol."
Twitter bericht wordt geladen...
Geens verdedigt veiligheidsdiensten: "Zeg niet 'Dit is weer Belgische justitie'"
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) neemt het woord. Eerst en vooral wil hij de veiligheidsdiensten verdedigen. "Het is mijn bedoeling duidelijk te maken dat onze diensten, hoe zeer men ons gevangenisbeleid in vraag stelt, goed nadenken voor ze een beslissing nemen. Nadien is het makkelijk zeggen 'ze hebben verkeerd beslist, want dat blijkt uit feiten'", zegt Geens. "Maar ik denk dat, net zoals de slachtoffers het grootste respect verdienen, ook diensten die de voorbije dagen slaap hebben laten over de vraag of ze een fout hebben gemaakt, ons respect verdienen."
Men zegt dikwijls dat we overgefinancierde gevangenissen hebben", zegt Geens. "Bepaalde elementen wijzen in die richting", erkent hij. "Maar de veerkracht van onze diensten, geeft mij moed om te antwoorden en zeggen 'neen'. Zeg niet: 'Dit is weer eens de Belgische justitie'."Minister van Justitie Koen Geens (CD&V).Beeld Photo News Michel wil penitentiair verlof tegen licht houden
"Zij die penitentiair verlof hebben toegekend voor de dader, hadden geen kennis van de verslagen van de Staatsveiligheid. Daar moeten we onze lessen uit trekken", zegt premier Charles Michel (MR). "Het blijkt dat er ook politieverslagen werden opgesteld over de dader die het ook niet tot in de database schopten. Het is niet de eerste keer dat we het hebben over het penitentiair verlof en de verschillende vormen om buiten de gevangenis een perspectief bieden op re-integratie."
De premier geeft aan dat hij met het parlement wil bekijken hoe dat systeem kan verbeterd kan worden. "We willen werken met het parlement om te kijken welke objectieve screening men kan doen. Ook om meer algemeen we kunnen bekijken hoe een sterker en efficiënter beleid te verzekeren in de toekomst."
"Iedereen beseft dat we geen absolute veiligheid kunnen garanderen. Maar als vertegenwoordigers van bevolking moeten we er alles aan doen om de sterkte van het democratische systeem te garanderen om vrijheden bevolking te garanderen."
Ten slotte roept Michel op tot eenheid: "Dat is het beste beeld dat we kunnen uitdragen." De hele Kamer applaudisseert eensgezind.Premier Charles Michel (MR).Beeld Photo News Premier Michel neemt het woord
"De regering zal er alles aan doen om lessen te trekken uit dit drama en de nabestaanden te begeleiden", zegt premier Charles Michel (MR).
"Het is niet de eerste keer dat we de vraag moeten stellen wat de rol van onze politieambtenaren is; we weten dat die moeilijk is", zegt Michel. "Overal in Europa is dat het geval, ook in België. Ik zeg het met de grootste stelligheid, in dit kloppend hart van de democratie: onze veiligheidskrachten die hun leven riskeren voor het beschermen van de democratie moet worden beschermd." Dat laatste levert de premier veel applaus op.
Twitter bericht wordt geladen...
"Maar we weten ook dat we de laatste jaren in Europa worden geconfronteerd met een moeilijke strijd: de strijd tegen radicalisering en terrorisme", waarschuwt Michel. "De laatste jaren kenden we 20 terroristische aanslagen met 30 betrokken daders op het Europese grondgebied."
Wouters vraagt om "krachtdadig beleid"
Veerle Wouter (Vuye&Wouters) zegt: "In Nederland zou een minister de eer aan zichzelf houden. Wij daarentegen vragen een krachtdadig beleid."
CD&V: "Pas als we alle antwoorden hebben, conclusies trekken"
"Er is ergens een fout gemaakt", zegt CD&V'er en dus partijlid van minister Geens, Raf Terwingen. Al wil hij niet gezegd hebben dat de beslissing tot toekennen van penitentiair verlof lichtzinnig is genomen. Maar, geeft hij toe "er moet duidelijkheid komen en alle vragen moeten worden beantwoord. Pas daarna kunnen we onze conclusies trekken."
Volgens Terwingen is de bredere kern van het debat "of we kiezen we voor het volledig uitzitten van de straf en mensen dan pas vrijlaten of kiezen we voor systeem waarbij gedetineerden stilletjes aan integreren in de maatschappij? Voor ons, christendemocraten is die laatste weg de enige mogelijk. Maar dat moet natuurlijk op een goede en veilige manier gebeuren." Opvallend, want minister Geens had eerder aangegeven dat debat over de penitentiaire verloven net niet te willen openen.
Twitter bericht wordt geladen...
Cdh klaagt "lakse houding" aan
“Wij vinden dat er meer vragen hadden moeten worden gesteld bij dit penitentiair verlof, gezien bepaalde elementen”, zegt Michel de Lamotte (Cdh). Hij wijst op het bestaan van enkele “alarmerende rapporten” over de radicalisering van de dader van de schietpartij. “Heeft de minister de alarmerende rapporten over de gedetineerde onder ogen gekregen?”
Al wil de Lamotte niet het concept van penitentiaire verloven in twijfel trekken, “wel de lakse houding waarmee is omgegaan met waarschuwingen”. Hij klaagt over het feit dat de rapporten van Staatsveiligheid niet tot bij de penitentiaire diensten zijn geraakt.
Pivin steunt Luikse burgemeester
Philippe Pivin (MR) steekt de Luikse PS-burgemeester Willy Demeyer een hart onder de riem. "Hij kan op ons rekenen om de strijd aan te gaan", klinkt het. Voorts merkt Pivin op dat "we een achterstand hebben opgelopen in de strijd tegen radicalisering".
Ook N-VA klaagt over informatie-uitwisseling
"Informatie is de essentiële vraag hier", zegt Sophie De Wit (N-VA). Ze geeft aan dat er verschillende zaken fout liepen bij het toekennen van het penitentiair verlof van Herman. "Er zijn veel vraagtekens bij het penitentiair verlof van Herman. Kende men die informatie (dat hij contact had met radicale moslims)? Zo niet, hoe komt dat? Zo ja, waarom kreeg hij dan toch verlof? Zeker omdat het in het verleden ook al is misgelopen", vraagt ze.
"Net in de gevangenis moeten we radicalisering kunnen opvolgen, beter dan in de buitenwereld. Hoe doen we dat? Welke diensten krijgen die info? En welke maatregelen worden dan vervolgens genomen?"
Sophie De Wit (N-VA). * Sophie De Wit ( N-VA ) 31/05/2018 pict. by Didier Lebrun © Photo NewsBeeld Photo News Ook sp.a wil breed debat over verlofsystemen in gevangenis
"Hoe is het in godsnaam mogelijk dat iemand met een dergelijk profiel, met zoveel elementen die wijzen op radicalisering, de mogelijkheid krijgt om dit te doen?", vraagt Hans Bonte (sp.a), tevens burgemeester van Vilvoorde. Opvallend is dat Bonte vraagt dat geradicaliseerde gevangenen zich altijd ter beschikking stellen van de regering.
Twitter bericht wordt geladen...
"Zo goed als iedereen heeft gewaarschuwd wat voor radicalisering in onze gevangenissen", zegt hij ook. Hij zinspeelt ook op de vraag of minister ontslag moet nemen. Volgens Bonte ligt de politieke verantwoordelijkheid die de minister moet nemen echter in het feit "dat er antwoorden komen op alle vragen".
Hedebouw pleit voor meer investeringen in gevangeniswezen
"Eens te meer werd onze mooie stad Luik getroffen door terreur", begint Raoul Hedenbouw (PTB-PVDA) zijn betoog. Ook Hedebouw klaagt over de slechte toestand van het Belgische gevangeniswezen. "Hoe zorgen we ervoor dat de gevangenissen geen fabrieken worden die gekken terug de samenleving in sturen?", vraagt hij zich af of er geluisterd is naar de verwensingen van het gevangenispersoneel na de vele stakingen.
"Is het normaal dat van de 80 geradicaliseerde gevangenen er maar 11 persoonlijke begeleiding krijgen", vraagt Hedebouw zich nog af. "We moeten nog meer investeren in onze gevangenissen."
Het parlementair debat spitst zich toe op de vraag of minister van Justitie Koen Geens (CD&V) moet ontslag nemen of niet.Beeld Tim Dirven "Falend gevangenisbeleid"
"Het gevangenisbeleid is al jaren een ramp", zegt Stefaan Van Hecke (Groen-Ecolo). Daarnaast klaagt Van Hecke de gebrekkige uitwisseling van informatie tussen verschillende diensten aan. Hij wijst erop dat er verschillende rapporten bestonden waarin werd gewaarschuwd voor radicalisering. "Toch kreeg de dader penitentiair verlof", klinkt het.
Twitter bericht wordt geladen...
Onkelinx vraagt individuele aanpak
Laurette Onkelinx (PS) vraagt dat geradicaliseerde gedetineerden individueel worden aangepakt.
Twitter bericht wordt geladen...
Open Vld wil verlofstelsels herzien
"Het is niet de eerste keer dat wij aan alarmbel hebben getrokken", zegt Open Vld-Kamerlid Carina Van Cauter. "Wij dringen opnieuw aan op brede evaluatie van strafstelsels en -opvolging. Het is hoog tijd dat we ons daar over buigen."
Carina Van Cauter (Open Vld).Beeld BELGA "Geen verdwaalde kogels"
Barbara Pas (Vlaams Belang) begint met een steunbetuiging aan de slachtoffers. Maar zegt ze, "ook de vraag van politieke verantwoordelijkheid moet gesteld worden.” Pas verwijst naar de ontsnapping van Dutroux, waarna twee ministers ontslag nemen. Ze spreekt van een “ongelooflijk laks justitiebeleid dat onze burgers in gevaar brengt”. Volgens Pas had Herman nooit penitentiair verlof mogen krijgen. "Dit waren geen verdwaalde kogels, onze agenten werden bewust geviseerd."
Olivier Maingain (DéFI) bijt spits af
Maingain begint met een boodschap van staatsmanschap: "Het is niet het moment om politieke verantwoordelijkheden na te streven. Wel om de nodige maatregelen te nemen", zegt hij. "Ik vraag u, mijnheer de eerste minister, om afwijkende stemmen in meerderheid te doen zwijgen en verenigende rol te spelen voor de natie. Zo kunnen we burger tonen dat we ons engageren in de strijd tegen radicalisme."
Twitter bericht wordt geladen...
Minuut stilte
De leden van de regering en de overige Kamerleden beginnen met een minuut stilte, na enkele woorden van Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA). "We moeten tegelijk terreur nooit aanvaarden als onvermijdelijk en aanvaardbaar risico", zegt hij. Ook geeft hij aan "dat we moeten oppassen niet te snel conclusies te trekken".
Twitter bericht wordt geladen...
Geens onder vuur
Waarom mocht Benjamin Herman, de schutter in Luik, de gevangenis tijdelijk verlaten? En hoe kon de man in de gevangenis radicaliseren? Dat zijn enkele van de vragen die justitieminister Geens vanmiddag zal moeten beantwoorden in de Kamer.
Niet enkel de oppositie, maar ook Open Vld eist uitleg. "Wij stellen ons veel vragen", zei Kamerlid Carina Van Cauter vanochtend in De ochtend op Radio 1. "Het staat in de wet. Je kunt maar penitentiair verlof toekennen als er geen risico's zijn op het plegen van nieuwe misdrijven of ontvluchting. Het is nu zaak om te weten hoe het fout gelopen is."
Minister Koen Geens.Beeld BELGA De zitting zal alvast beginnen met een minuut stilte voor de slachtoffers en nabestaanden van de aanslag in Luik, waarbij twee hulpagentes en een voorbijganger het leven lieten.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
