Bijen begrijpen het abstracte concept nul
Honingbijen begrijpen het concept "nul", net zoals dolfijnen en mensen. De insecten kunnen niet enkel begrijpen dat "niets" verschillend is van "iets", ze zijn ook in staat om nul aan het lage eind van een positieve numerieke reeks te plaatsen. Dat blijkt uit een nieuwe studie.
Eerder onderzoek had al getoond dat honingbijen (Apis mellifera) tot vier objecten kunnen tellen, maar de nieuwe studie is de eerste die oppert dat de insecten kunnen omgaan met abstracte concepten, zei Lars Chittka, een gedragsbioloog aan de Queen Mary University van Londen.
"Ik heb al herhaaldelijk gezegd dat ik niet verrast ben door om het even welk intelligent gedrag dat bijen vertonen, maar dit heeft zelfs mij verrast", zei Chittka in "Nature". Verleden jaar toonde hij aan dat hommels (Bombus terrestris) kunnen leren om een bal in een goal te slepen door te kijken naar hun soortgenoten die dat deden.
Ingeboren of aangeleerd?
Om na te gaan of honingbijen in staat zijn het concept van niets te begrijpen, lokten de onderzoekers vrij rondvliegende bijen naar een scherm met witte kaarten, die twee tot vijf donkere vormen vertoonden. Sommige bijen kregen een druppel suikerwater telkens ze naar de kaart met minder items vlogen, andere kregen een beloning als ze de kaart met meer items kozen.
Na een dag van training, introduceerden de onderzoekers kaarten met één of geen object. De bijen waren consequent in staat om de lege kaart te herkennen als de kaart met het laagste aantal vormen. Ze werden zelfs beter in de taak als de lege kaarten gepresenteerd werden naast kaarten met vier of vijf items.
"Ze begrijpen dat er een soort van numerieke afstand is", zei de belangrijkste auteur van de studie, Scarlett Howard, in "Nature". Howard is een bioloog aan de RMIT University in Melbourne in Australië. "Dat is een zeer belangrijk stadium in het begrijpen van "nul"".
Het is nog niet duidelijk of de numerieke vaardigheid ingeboren is bij de bijen, of dat de insecten ze aanleren, zei Howard. Hoe dan ook, voegde ze eraan toe, het vermogen om numerieke regels te begrijpen en toe te passen, kan bijen in het wild een voordeel bieden, bijvoorbeeld doordat het de insecten toelaat om te navigeren, of om verschillende kenmerken van bloemen te herkennen.
Select lijstje
Bijen komen door het begrijpen van de "lege set" op het selecte lijstje van dieren die het concept "nul" begrijpen. Het gaat onder meer om sommige vogels, bijvoorbeeld de grijze roodstaartpapegaai, dolfijnen en een aantal apen. De bevinding doet veronderstellen dat dit begrip onafhankelijk ontstaan is in een aantal soorten die slechts van ver verwant zijn, en dat het mogelijk meer voorkomt dan gedacht wordt.
De onderzoekers willen nu in de hersenen van getrainde en ongetrainde bijen kijken om na te gaan hoe de neuronen, de hersencellen, het concept van "niets" verwerken.
De studie van Howard en haar Franse en Australische collega's is verschenen in "Science".