16 EU-lidstaten houden minitop: "Zoeken naar contouren van een Europese oplossing voor de migratiekwestie"
In Brussel komen de staatshoofden en regeringsleiders van 16 EU-landen, waaronder België, bijeen voor een informele top over het migratiebeleid. De "minitop" dient als voorbereiding voor de Europese top van eind volgende week, die niet makkelijk zal worden. "Er is onigheid, controverse, er zijn geschillen, er is ruzie."
Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker nam de voorbije week in allerijl het initiatief voor een informele "minitop" over het migratieprobleem, als voorbereiding op de Europese top die later volgende week plaatsvindt. Elke EU-lidstaat is uitgenodigd, maar onder meer de Visegrad-landen (Polen, Tsjechië, Slovakije, Hongarije) nemen niet deel.
"De bedoeling van deze minitop is te kijken waar de contouren zouden kunnen liggen van een Europese oplossing voor de migratiekwestie", zegt professor Europese politiek Hendrik Vos in "De ochtend" op Radio 1. "Op dit moment zijn er immers landen die dreigen om zelf met maatregelen te komen als Europa dat niet doet. Dat betekent in de praktijk dat het migratieprobleem afwentelen op de buurlanden. Dat wordt een uitzichtloze oefening."
Uit een ontwerpverklaring die woensdag uitlekte, blijkt dat de deelnemende landen zich zouden willen uitspreken voor een "solidariteitsmechanisme" dat ertoe moet leiden dat migranten worden gespreid over de verschillende Europese lidstaten, om zo de druk weg te nemen van frontlijnstaten als Italië en Griekenland.
"Moeilijk om gemeenschappelijke aanpak uit te werken"
De voorbije week werden al voorstellen geopperd om de migratiekwestie aan te pakken. Voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk kwam met het plan om buiten de Europese Unie, bijvoorbeeld in Noord-Afrika, centra in te richten waar economische vluchtelingen en migranten van elkaar worden gescheiden.
"Het werd een gamechanger genoemd, maar intussen is ook wel duidelijk dat er veel losse eindjes zitten aan dat voorstel", zegt Hendrik Vos. "Je kan zoiets maar doen als je afspraken maakt met Afrikaanse landen, maar die lijken daar voorlopig ook niet echt toe bereid. Bovendien blijft onduidelijk wat er moet gebeuren met mensen die niet in aanmerking blijken te komen voor asiel. Er zijn heel veel onduidelijkheden aan dit plan. Als het makkelijk te realiseren zou vallen, dan was het er al geweest. Want iederéén is vragende partij voor het idee van opvang in eigen regio."
De Franse president Emmanuel Macron en de Spaanse premier Pedro Sanchez spraken zich gisteren dan weer uit voor gesloten asielcentra binnen de Europese grenzen. "Ook dat is een plan dat al eerder op tafel lag", zegt Hendrik Vos. "Het gaat om de zogenoemde hotspots, waarbij Europese ambtenaren zouden uitmaken wie in aanmerking komt voor asiel. Maar ook dat plan is in de praktijk moeilijk organiseerbaar. Want veel lidstaten willen het niet: ze willen zelf het recht hebben om te beslissen wie het statuut van vluchteling krijgt en wie niet."
Niet alleen de top, ook deze voorafgaande minitop dreigt dus verre van makkelijk te zullen worden. "Er is onigheid, controverse, er zijn geschillen, er is ruzie. Dat maakt dat het moeilijk is om een gemeenschappelijke aanpak uit te werken."
De informele top zou niet eindigen met een gemeenschappelijke verklaring van de deelnemende landen, maar met een overzicht van de onderwerpen die werden besproken, en die ook op de Europese Raad van donderdag en vrijdag zullen terugkomen. "Nu naar buiten komen met een stevige verklaring zou in het verkeerde keelgat schieten bij de landen die er niet bij zijn", zegt Vos. "Als zij het gevoel zouden hebben dat de 16 van vandaag alles zo'n beetje controleren, denk ik dat dat zelfs contraproductief zou zijn."
Welk standpunt zal ons land innemen? Goedele Devroy licht de minitop toe:
