Direct naar artikelinhoud
Migratie

Kort na sluiten wankel migratieakkoord overlijden zeker 100 mensen voor Libische kust

De dode lichamen van drie kinderen worden het land op gedragen.Beeld AFP

Nog geen etmaal nadat Europese leiders in Brussel een wankel akkoord bereikten om de migratiecrisis te bedwingen, is voor de kust van Libië opnieuw een bootje met migranten omgeslagen. Zeker honderd mensen zijn vermoedelijk verdronken, zestien migranten werden gered door de Libische kustwacht.

De Libische kustwacht kon vrijdag nog niets zeggen over de herkomst en het vertrekpunt van de migranten. Waarschijnlijk is het bootje ten oosten van Tripoli vertrokken. Vanuit die richting waren vrijdag ook drie andere migrantenboten met 345 mensen aan boord vertrokken die wel tijdig door de Libische kustwacht werden onderschept.

Vorige week verdronken bij verschillende scheepsrampen ook al 220 migranten voor de kust van Libië. De nieuwe scheepsramp komt daags nadat de Europese leiders bijeen zijn gekomen om een politieke crisis over het Europese asiel- en migratiebeleid af te wenden. Die ontstond eerder deze maand toen Italië besloot geen migrantenschepen meer te ontvangen. De druk op Italië dreigde nog groter te worden toen de Duitse deelstaat Beieren bondskanselier Merkel plotseling onder druk zette door zich aan te sluiten bij het plan van een aantal Oost-Europese landen om migranten volgens de Dublinverordening bij de grens terug te sturen naar landen waar ze het eerst Europa zijn binnengekomen.

De nieuwe scheepsramp komt daags nadat de Europese leiders bijeen zijn gekomen om een politieke crisis over het Europese asiel- en migratiebeleid af te wenden

De leiders bereikten vanmorgen na uren vergaderen een compromis dat als doel heeft om illegale migratie op termijn volledig te stoppen en mensensmokkel te ontmoedigen. De EU wil in navolging van de nieuwe rechts-populistische regering van Italië dat reddingsschepen van hulporganisaties stoppen met hun activiteiten voor de Libische kust, die door sommigen als "veerdienst naar Europa" worden omschreven. Migranten moeten voortaan worden gered door de Libische kustwacht en worden teruggebracht naar kampen in Noord-Afrika alwaar bekeken wordt of ze recht hebben op een vluchtelingenstatus. Erkende asielzoekers zullen dan worden verdeeld over Europa, economische migranten moeten naar huis worden teruggestuurd.

Artsen zonder Grenzen noemt het ‘schrijnend’ dat de EU in een week waarin 320 mensen zijn verdronken, de verantwoordelijkheid zo afschuift. De medische hulporganisatie veroordeelt het besluit om de Libische kustwacht te versterken terwijl bekend is dat deze migranten in Libië onderbrengt in mensonterende detentiekampen waar ze worden misbruikt en mishandeld. De kapitein van de Proactiva, een van de reddingsschepen voor de Libische kust, heeft tegen persbureau AP gezegd gewoon door te gaan met het reddingswerk. De Libische kustwacht voert volgens hem een toneelstuk op. "De mensen die zich nu voordoen als officiële kustwacht zijn dezelfde die eerder op ons schoten en mensen hebben ontvoerd", aldus kapitein Riccardo Gatti.

Lees verder onder de foto.

Kort na sluiten wankel migratieakkoord overlijden zeker 100 mensen voor Libische kust
Beeld REUTERS

Opvangkampen

De EU-plannen om de migratie te stoppen bestaan alleen nog in ruwe schets op de tekentafel. Geen enkel Afrikaans land heeft vooralsnog animo getoond om mee te werken aan de Europese plannen. Tot het zover is hebben de lidstaten beloofd Italië te ontlasten van de migranten die nu aankomen vanuit Libië. Het idee is om migranten te selecteren in gesloten opvangkampen in Zuid-Europa. Veel sneller dan nu moet duidelijk zijn of een migrant mag blijven of niet. Wie mag blijven gaat naar een ander Europees land, wie dat niet kan moet direct kunnen worden teruggestuurd naar het land van herkomst.

Volgens onder meer Vluchtelingenwerk Nederland en Artsen zonder Grenzen zijn EU-lidstaten vooral bezig met het ontlopen van hun verantwoordelijkheid voor de bescherming van mensen in nood

Mensenrechten- en hulporganisaties hebben vrijdag sceptisch en teleurgesteld gereageerd op de uitkomst van de migratietop. "In plaats van een hervorming van het asielsysteem waarbij onderlinge solidariteit en respect voor mensenrechten vooropstaat, hebben de EU-leiders zich beziggehouden met het oplossen van hun politieke ruzie. Daarbij hebben ze de verantwoordelijkheid afgeschoven op buurlanden van Europa", reageert Oxfam Novib-directeur Farah Karimi.

Volgens onder meer Vluchtelingenwerk Nederland en Artsen zonder Grenzen zijn EU-lidstaten vooral bezig met het ontlopen van hun verantwoordelijkheid voor de bescherming van mensen in nood. Ook wijzen deskundigen erop dat de EU-plannen juridisch nog lang niet zijn uitgewerkt. Zo is het de vraag hoe lang migranten in gesloten inrichtingen mogen verblijven en of het wel wenselijk is om kinderen in deze centra op te sluiten. Ook bestaan er twijfels over het functioneren van deze opvangcentra. Eerder lukte het ook niet om migranten te selecteren en zo nodig terug te sturen uit de zogenoemde hotspots op de Griekse eilanden en vanuit Sicilië.