Direct naar artikelinhoud
interview

"De best bewaakte redactie ooit was die van ‘Charlie Hebdo’, weet je nog?"

Misdaadjournalist Paul Vugts moest onderduiken en woont al acht maanden niet meer thuis.Beeld © Kees van de Veen

Misdaadjournalist Paul Vugts (44) van de Nederlandse krant Het Parool wordt 24/24 door de politie beschermd tegen de mocro-maffia, die dinsdag een aanslag pleegde tegen de krant De Telegraaf. "Ik behoor niet tot degenen die nu één rechte lijn richting afgrond zien. Dit houdt ooit op."

Vorige week donderdag was er die raketlanceerder tegen de kantoren van het Nederlandse weekblad Panorama, daags nadat het een verhaal had gepubliceerd over de zogenaamde mocro-maffia. Dinsdag volgde een aanslag tegen de kantoren van De Telegraaf met een bestel­wagen, nadat de krant bijzonderheden had gepubliceerd over de daders van de vorige aanslag.

In de Nederlandse misdaadoorlog lijken de grenzen van het aannemelijke nogmaals te zijn verlegd. De vorige keer gebeurde dat met de liquidatie van de broer van een kroongetuige over wie de politie zes dagen eerder had gecommuniceerd dat die was overgelopen. De keer daarvoor werd een statement gemaakt met het neerzetten van een afgehakt hoofd op de stoep voor een waterpijpcafé in Amsterdam-Zuid.

Paul Vugts volgt de Amsterdamse drugsoorlog al jaren voor de krant Het Parool, beschreef in zijn boek Afrekeningen hoe het conflict in 2012 escaleerde met het verdonkeremanen van 200 kilo cocaïne door de Borgerhoutse ‘uithalersbende’ de Turtles. Twee clans, de een rond gewezen Ajax-jeugdspeler Gwenette Martha, de ander rond Houssine Ait Soussan, begonnen beurtelings mannetjes van elkaar neer te schieten, waarna elke moord principieel leek te worden beantwoord met een nieuwe.

'Deze lui eisen dat we niet over hen schrijven. Het maakt niet uit wat je schrijft, ze reageren heel fel op elke vorm van media-aandacht'
Paul VugtsMisdaadjournalist

Volgens een laatste telling zit men nu zo ongeveer aan dertig lijken, inclusief die van Gwenette Martha zelf en enkele andere ongenaakbaar geachte kopstukken. “Ja, je hoopt altijd dat je het ergste nu wel hebt gehad”, zegt Paul Vugts. “En dan gebeurt er weer zoiets naars.”

U houdt niet zo van de term ‘mocro-maffia’.

Paul Vugts: “Ik zal de term zelf om twee redenen nooit gebruiken. Omdat het heus niet enkel gaat om jongelui met een Marokkaanse achtergrond. En twee: omdat je dit niet kunt beschouwen als een maffia. Een maffia suggereert de aanwezigheid van een structuur. Van familiebanden ook, doorgaans. Die zie je hier nauwelijks. Het zijn groepen met heel wisselende structuren, gelegenheidscoalities en overlopers.”

Ligt daar de verklaring waarom justitie in Nederland hier geen vat op lijkt te krijgen?

“Ik vind niet dat je kunt zeggen dat justitie en politie hier volstrekt machteloos tegenover staan. Aardig wat van deze jongens zitten intussen wel vast of zijn voortvluchtig. Na de liquidatie van twee mensen in de Staatsliedenbuurt, eind 2012, zijn twee jonge mannen veroordeeld tot levenslange gevangenisstraffen. Een aantal rechtszaken loopt nog en de verwachting is dat ook die zouden kunnen uitmonden in levenslange veroordelingen. Een behoorlijk aantal van deze jongens staat wereldwijd op de lijsten met most wanted. Bijvoorbeeld Ridouan Taghi en Said Razzouki, twee van de drie grootste spelers en mogelijk verantwoordelijk voor een aantal liquidaties.”

Dit is de anti-Martha-clan?

“Je kunt niet meer spreken over twee clans, het is er sinds 2012 alleen maar ingewikkelder op geworden. De inzet van dit alles is de controle over de import van vooral cocaïne via Zuid-Spanje, Antwerpen en Rotterdam. Daar gaat enorm veel geld in om en de grote spelers zitten allang niet meer in Nederland. Ze wonen in Dubai, Colombia of Mexico. Het vermogen van een kerel als Taghi wordt door de politie geschat op honderden miljoenen euro. Zo’n man springt moeiteloos even van het ene land naar het andere. En dan kan de politie daar wel achteraan proberen te gaan met een verzoek tot rechtsbijstand, maar deze lui zijn over het algemeen sneller dan de bestaande procedures.”

Hebt u enig idee wat het geweld tegen Panorama en De Telegraaf kan hebben getriggerd? Is er iets onthuld dat hen uitzonderlijk boos kan hebben gemaakt?

“Nee, het is heel eenvoudig: deze lui eisen van ons, media, dat we niet over hen schrijven. Het maakt niet uit wat je schrijft, ze reageren heel fel op elke vorm van media-aandacht. Dat hebben ze ons ook al op verschillende manieren duidelijk gemaakt. We hadden ook Martin Kok, een oud-crimineel die met een website was begonnen en – achteraf bekeken – heel roekeloos nieuwtjes uit het Nederlandse misdaadmilieu was gaan publiceren. In 2015 werd zijn woning beschoten, later plaatste men een bom onder zijn auto en uiteindelijk is hij eind 2016 op straat geliquideerd, enkele uren nadat ik samen met enkele andere journalisten met hem was gaan lunchen. We maken heel nare tijden door.

Paul Vugts: 'Een behoorlijk aantal van deze jongens staat wereldwijd op de most wanted-lijsten.'Beeld © Kees van de Veen

“Ik heb bronnen bij zowel de opsporingsdiensten als het milieu zelf. Ze laten je daar bij gelegenheid heus wel weten dat ze niet willen dat je over hen schrijft. Langs beide kanten hoor ik ook dat het geweld van de afgelopen dagen bedoeld is om ons hier nog eens aan te herinneren.”

U wordt intussen sinds oktober de klok rond bewaakt.

“Ik niet alleen, ook John van den Heuvel van De Telegraaf. Dat gebeurt door de dienst koninklijke diplomatieke beveiliging, die inmiddels ook al veertien jaar lang Geert Wilders beschermt. Ik heb veel bewondering gekregen voor deze mensen.

“Ik woon nu een maand of acht niet thuis, en zij hebben vanaf het begin ontzettend hard hun best gedaan om te faciliteren dat ik toch nog min of meer normaal m’n werk kan doen. Ik woon rechtszaken bij, schrijf stukken, spreek af met vrienden. Alleen: je moet leren leven met een totaal gebrek aan privacy. Alle spontaniteit wordt uit je leven gezogen. Even gezellig een terrasje gaan doen met je vrienden, dat is er niet meer bij. Gaan voetballen in het park ook niet. Bij voorkeur wordt alles een week van tevoren gepland. Ik zit dus maar de hele tijd te plannen, want je moet constant afspraken maken met hen. Ik heb geen kinderen, wel een vriendin – die hier overigens fantastisch op heeft gereageerd.

'Ik woon nu een maand of acht niet thuis. Alle spontaniteit wordt uit je leven gezogen. Even een terrasje doen met vrienden, is er niet meer bij'
Paul VugtsMisdaadjournalist

“Ik ben blij dat we hier doorheen zijn gekomen en dat ik gewoon heb kunnen doorwerken. Niet doordat ik nu zo historisch heldhaftig zou zijn, maar omdat dit belangrijk is. Dit soort geweld is voor een samenleving te ontwrichtend. Ik werk al 21 jaar bij Het Parool, wij zijn erg gefocust op Amsterdam. Ik vind het een erg hoog goed dat we hiermee kunnen blijven doorgaan. Het is ondenkbaar dat wij op een dag zouden besluiten om hier veiligheidshalve niet meer over te schrijven. Ik doe deze job ook gewoon graag. Wij horen dit te doen.”

Wat van buitenaf bekeken zo gek lijkt: in de hele wereld gaan criminelen op zoek naar omstandigheden waarin ze niet te hard in de kijker lopen. Deze jongens verleggen elke keer opnieuw de grenzen.

“Klopt, en toch probeer ik niet mee te gaan in het pessimisme. Wat een crimineel over het algemeen wil, is snel veel geld rapen en zo weinig mogelijk opvallen. Aan het eind is dat ook wat deze jongens beogen. Er is een machtsoorlog bezig en alle partijen hebben er belang bij dat die op een dag stopt. Daarom behoor ik niet tot degenen die nu in deze aaneenschakeling van geweld één rechte lijn in de richting van de afgrond zien. Ik geloof in golfbewegingen, dat dit ooit eens ophoudt. Wij hebben in Nederland in het verleden ook al misdaadoorlogen en een aaneenschakeling van geweld meegemaakt. Op een gegeven moment gaat het liggen.

“Hopelijk schieten we niet te ver door in het beveiligen van redacties, want dat schept een heel nare, beklemmende sfeer. Het is nooit erg gezond, redacties die door de politie moeten worden beschermd. De best bewaakte redactie ooit was die van Charlie Hebdo, en we weten allemaal hoe dat is afgelopen.”

Hoe kan dit dan ooit worden gestopt? Door te wachten tot de criminelen vanzelf tot de jaren van verstand komen?

“Nou, ik betwijfel of ze die ooit gaan bereiken. De middenkaders van deze groepen zijn inmiddels toch dertigers en begin-veertigers. Die zouden nu toch wel een beetje volwassen moeten gaan denken. Het probleem zit ’m bij die onderlaag van uitvoerders, jongens met psychische stoornissen en beperkingen. Jonge twintigers, vaak. Die er helemaal niet mee zitten om de ene dag een inbraak te doen en de volgende een liquidatie uit te voeren.

'Je moet leren leven met een totaal gebrek aan privacy'
Paul VugtsMisdaadjournalist

“Na die ene ‘vergismoord’, bij onze redactie om de hoek, interviewde ik de weduwe van Stefan Regalo Eggermont. Hij had de pech om de avond van de troostfinale van het WK 2014 zijn wagen te parkeren in de straat van het doelwit van de liquidatie. Ze reden allebei met een Fiat Punto, de daders hielden hem daarom voor Omar Lkhorf. Janke zei in het interview dat ze het bizar vond dat het ware doelwit niet eens iets van zich had laten horen. Kort daarna belde die jongen bij haar aan. Ze werd geconfronteerd met een heel jong kereltje, bepaald niet het type waarvoor je de blok zou omlopen. Hij had eerst niet durven bellen, hij had daar minuten gestaan. De jongen had het stuk gelezen en wou zich dan toch maar komen excuseren. Haar eerste reactie was: kerel, ga je school afmaken.

“Intussen zit die Omar zelf vast voor meerdere liquidaties. De kans is reëel dat ook hij wordt veroordeeld tot levenslang.”

De ravage aan de gebouwen van 'De Telegraaf' in Amsterdam, na de aanslag van 26 juni.Beeld EPA

► © ANP