Ecuadoriaans ex-president na aanhoudingsbevel: "Ik heb vertrouwen in de Belgische autoriteiten"

Hun namen staan gewoon op de deurbel: Malherbe - Correa. De oud-president van Ecuador en zijn Belgische echtgenote Anne Malherbe wonen opnieuw in Louvain-la-Neuve, de stad waar ze begin jaren 90 op slag verliefd werden op elkaar op de trappen van een studentenhuis. 

Na tien jaar presidentschap in Ecuador wonen ze hier nu al een jaar, maar de vraag is: hoe lang nog? Onlangs heeft een Ecuadoriaanse rechter een aanhoudingsbevel aan Interpol bezorgd. "De nieuwe regering wil me maar al te graag op de lijst van gezochte personen krijgen, maar Interpol weet goed genoeg dat dit een politiek proces is", zegt Correa. "Ik wou de politiek los laten, maar de politiek laat mij niet los."

Correa maakte deel uit van de linkse wind die bij de start van het millennium over Latijns-Amerika stormde, maar ondertussen bijna overal is gaan liggen. "Al moet je opletten met de termen links en rechts, omdat ze daar toch iets anders betekenen", zegt Latijns-Amerika-expert An Vranckx, verbonden aan UGent. "De Alianza Pais die Correa heeft opgericht zou ik omschrijven als christendemocratisch links."

Terwijl Correa heerlijke koffie uit Ecuador maakt, zien we in zijn kast boeken van Piketty en Chomsky kameraadschappelijk naast turven over het christendom en bevrijdingstheologie. Zijn tienerzoon komt binnen en wrijft de slaap uit zijn ogen. Vakantie. Het gezin met drie kinderen woont op deze flat, en we zijn niet de enigen die dat hebben ontdekt.

Vorig weekend kwam een Ecuadoriaanse tv-maker hen filmen met zijn gsm terwijl ze over straat liepen. "Hij was ons aan het bespioneren", zegt Correa. "Een buurman heeft hem kunnen overmeesteren en de politie heeft hem aangehouden. Ik heb een klacht neergelegd voor privacyschending." Het parket van Nijvel bevestigt dat het een onderzoek heeft geopend. 

"Natuurlijk voel ik me onveilig. Als voormalig president heb ik recht op beveiliging, maar ze hebben dat gewoon stopgezet twee maanden geleden. Ik word bedreigd via sociale media. We krijgen veel steun, maar er zijn ook veel mensen die ons haten. Als je het land zo grondig hervormt als wij gedaan hebben, en de rijken plots belastingen moeten betalen, dan krijg je machtige vijanden."

De meningen over Correa's nalatenschap zijn verdeeld. De armoede is sterk gedaald, net als de kloof tussen arm en rijk en er is een sterke stijging in het percentage schoolgaande kinderen.

Tegelijkertijd had Correa een moeilijke relatie met de pers en heeft hij een grondwetshervorming doorgevoerd die toelaat om onbeperkt herverkozen te worden, onder de voorwaarde dat hij zichzelf niet verkiesbaar zou stellen in 2017.

Volgens sommigen was dat een strategische zet, om na een termijn van zijn vertrouweling Moreno triomfantelijk terug te keren in 2021. Ging dat even mis. Moreno won de verkiezingen nipt en voerde via referendum een grondwetswijziging door die Correa uitsluit van toekomstig presidentschap en verschillende van zijn verwezenlijkingen terugdraait. 

"Moreno heeft de mensen misleid", zegt Correa. "Hij een bedrieger en een verrader."

Ontvoeringszaak

Sinds Correa in ongenade is gevallen, zijn verschillende aanklachten tegen hem gestart. De laatste is een juridisch onderzoek voor zijn mogelijke betrokkenheid bij de ontvoering van een zekere Fernando Balda in 2012. Het zou wel eens geen toeval kunnen zijn dat het om een ontvoeringszaak gaat.

"België heeft het VN-verdrag tegen gedwongen verdwijnen geratificeerd", zegt An Vranckx. "Misschien probeert Ecuador zo de uitlevering af te dwingen."

Balda, ooit lid van Correa's partij maar later een dissident, was gevlucht naar Colombia en zou daar zijn ontvoerd door de inlichtingendienst van de Ecuadoriaanse politie om hem in eigen land te kunnen verhoren. Dat mislukte. 

"Een politie-agent die in de zaak betrokken is, heeft in november verklaard dat hij de opdracht voor de ontvoering heeft gekregen via een telefoontje van de president zelf, komaan!" zegt Correa. "Dat is volledig verzonnen. Hij heeft die getuigenis afgelegd na een verhoor van 7 uur."

Volgens Correa is niet alleen de getuigenis vals, maar is ook de openbare aanklager in deze zaak onwettig aangesteld. Met als enig doel om Correa achter tralies te krijgen, of te verhinderen dat hij terugkeert.

"Dit is al deze zesde of zevende zaak tegen mij sinds januari. Daarom spreek ik ook van een politieke vervolging."

Uitlevering

Aanvankelijk oordeelde een rechter dat Correa zich elke twee weken moest aanmelden in Quito, als voorzorgsmaatregel. Omdat Correa in België bleef, is er een aanhoudingsbevel naar Interpol gestuurd. 

Interpol wil daar niet op reageren. Bij het Belgisch gerecht is voorlopig nog geen vraag tot aanhouding binnengekomen. Ook de Belgische regering houdt zich afzijdig. 

"Zeker in zo'n gevoelige zaak zullen we het aan het gerecht overlaten om hierover strikt juridisch te oordelen", zegt een bron in de regering.  

Biografie

1963 geboorte Rafael Vicente Correa Delgado

1990 leert aan UCL in Louvain-la-Neuve de Belgische Anne Malherbe kennen, de zus van Michel Malherbe, oud-woordvoerder van het koninklijk paleis en huidig ambassadeur van België in Turkije

1991 Master in economie aan Université Catholique de Louvain

2005 Minister van Economie en Financiën

2006 Correa richt partij Alianza PAIS op voor presidentsverkiezingen

2007-2017 President van Ecuador

11 juli 2017 terug in België

18 juni 2018 Correa wordt in verband gebracht met de ontvoering van Balda in 2012

3 juli 2018 Rechter levert aanhoudingsbevel af en schakelt Interpol in

Correa zegt een goed contact te hebben met de Belgische autoriteiten. "Ik heb mijn zaak aan de Belgische overheid uitgelegd en ze begrepen het. Ik voel me hier goed." 

Bananenrepubliek

Met wie Correa contact heeft bij de Belgische overheid wil hij niet kwijt. In Ecuador klinkt het dat Correa zich niet in ons land moet verschuilen en zich moet laten uitleveren. 

"Ik denk eigenlijk dat het wel goed gaat met de scheiding der machten in Ecuador", zegt An Vranckx. "Toch vreemd dat het land dat Correa zelf zo lang heeft geleid, met een ruime meerderheid in het parlement, nu plots een bananenrepubliek zou zijn. Ik zie niet in wat hij te vrezen heeft."

Correa denkt daar anders over. "Een fair proces is in Ecuador niet meer mogelijk." Bovendien speelt zijn leven zich nu hier af, dat had hij zijn gezin naar eigen zeggen altijd beloofd. Een dochter studeert in België, de andere in Parijs. Anne Malherbe deed het afgelopen semester interims als leerkracht lager onderwijs. En Correa zelf wil terugkeren naar de academische wereld, maar niets is zeker.

"Als je altijd je verantwoordelijkheid hebt opgenomen en iemand  je verraadt en alles vernielt wat was opgebouwd, dan is het je plicht om terug te keren naar de politiek. Ik wil dat niet doen, maar ik word verplicht."