'Sharp Objects': opnieuw een miniserie vol sterke vrouwen

“Achteraf gezien ben ik blij dat de filmplannen zijn afgesprongen,” vertelt bestsellerauteur Gillian Flynn ons in een hotelkamer in Los Angeles, “en dat HBO de voorbije jaren de deur heeft opengetrapt voor dramareeksen met sterke vrouwelijke protagonisten. Anders was dit allicht een whodunit van anderhalf uur geworden, in plaats van een omstandige karakterstudie.”

Ironisch genoeg is daarmee de ‘verfilming’ van Flynns eerste roman uit 2006 – Dark Places en Gone Girl volgden respectievelijk drie en zes jaar na Sharp Objects – een even moeilijke bevalling gebleken als de publicatie ervan. Niet zozeer het feit dat Flynn twaalf jaar geleden een onbekende was, zat haar zoektocht naar een uitgever in de weg, wel dat Sharp Objects een onwaarschijnlijk donkere en brutale roman is met vrijwel alleen maar vrouwelijke personages die elkaar het bloed van onder de nagels vandaan halen. Soms vrij letterlijk. 

Oh, en er loopt ook een seriemoordenaar in rond. Maar die is in feite zo belangrijk niet.

“De zoektocht naar de seriemoordenaar stuwt de plot vooruit,” zegt Gillian, “maar het echte verhaal draait rond vrouwelijke agressie. Dat is – voor de duidelijkheid – iets compleet anders dan geweld tegen vrouwen. In het boek wordt niemand mishandeld door een man. Oké, er wordt gehint naar een verkrachting, en het vroege, doornachtige seksleven van de protagonist is niet onbelangrijk, maar uiteindelijk zijn dat louter ondertonen. Sharp Objects gaat over wat vrouwen andere vrouwen kunnen aandoen, en over hoe ze die meedogenloosheid van generatie op generatie meegeven.”

Big Little Lies

Klinkt een béétje als Big Little Lies? “Een beetje misschien”, zegt de Canadese regisseur Jean-Marc Vallée, die kleinoden als Dallas Buyers Club, Wild en sinds kort dus ook de tv-hype Big Little Lies op zijn cv heeft staan. En aangezien die ook op HBO zat, en zowat alle hoofdrollen erin eveneens voor vrouwen waren weggelegd, is de vergelijking – hoe lui ook – vanzelfsprekend snel gemaakt.

“Lui zou ik die vergelijking overigens niet noemen”, corrigeert Vallée ons. “Hoeveel series zijn er zo? Series die draaien rond sterke, intelligente vrouwen? Logisch dat die dus met elkaar worden vergeleken. En ik zie best ook gelijkenissen tussen de personages in Big Little Lies en Sharp Objects. Ze wíllen elkaar allemaal wel graag zien, maar het lukt niet altijd. Al zeker niet in die laatste.” 

Vallée denkt na. “In Big Little Lies zijn het in wezen nog allemaal vrienden, die er uiteindelijk ook in slagen om hun meningsverschillen aan kant te schuiven en elkaar te helpen. Ze spannen samen om de ultieme leugen te vertellen, wat toch een ongelofelijk mooie geste is.” En dan begint hij plots te lachen. “Maar wacht wat er in seizoen twee gebeurt!”

Sharp Objects is van meet af aan een ander, merkelijk ongenadiger beest. Amy Adams kruipt in de huid van Camille, een journalist die – tot afgrijzen van haar steenrijke moeder, die liever de rest van haar dagen in een in alcohol drijvende bubbel slijt – naar haar geboortedorp in Missouri wordt gestuurd om over het politieonderzoek naar een seriemoordenaar te rapporteren. Maar minstens even driest als diens bloedvergieten is wat Camille zichzelf aandoet – ze zit zwaar aan de fles, en op haar armen staan de littekens van zelfmutilatie – én wat haar moeder haar allemaal naar de kop slingert.

“Het personage van Camille telt zo veel lagen van geweld, mishandeling, verdriet en pijn,” vertelt Adams, “en ze heeft geen idee hoe ze die weg pelt. Ik ook niet trouwens, en Gillian evenmin. Sharp Objects is geen geval van: we moeten die vrouw haar mysterie oplossen en haar fiksen. Want soms lukt dat gewoon niet.”

Tennessee Williams

Dus Sharp Objects gaat niet over de zoektocht naar een seriemoordenaar, en het gaat ook niet over de zoektocht van het hoofdpersonage naar zichzelf? Adams: “We gaan de reeks nooit aan de man kunnen brengen, hé?” Het is een grap, maar er zit een stuk waarheid in. Waar Big Little Lies nog als ‘Desperate Housewives op cocaïne’ kon worden omschreven, is Sharp Objects ‘Tennessee Williams op steroïden’. Noodlottig, gitzwart, compromisloos en – ondanks de alweer flitsende flashbackmontage van Jean-Marc Vallée – rauw.

“Maar er zit zoveel in over het psychologische geweld tussen vrouwen”, meent Adams. “En voor mij is het belangrijk om met dit soort series de complexiteit van vrouwen te tonen. Nee, we zijn niet allemaal feeksen – of hoe ‘slechte vrouwen’ op tv meestal worden voorgesteld. Er kan ook woede in ons zitten, en die woede wordt snel giftig als we er – zoals de vrouwen in Sharp Objects – geen uiting aan kunnen geven.”

Al beseft de actrice uit onder meer Arrival en Nocturnal Animals dat je daarmee aan veel tv-kijkers een inspanning vraagt. “Er zijn al duizenden films en tv-series gemaakt die rond ‘mannelijk geweld’ draaien – zeer fysiek, zeg maar. En of je het met die invulling nu eens bent of niet, dat soort fictie kent iedereen. De afgelopen jaren zijn de studio’s eindelijk beginnen inzien dat er ook vraag is naar een ander, meer divers soort fictie. Het succes van Big Little Lies én MeToo hebben dat idee het voorbije jaar versterkt – dat merk je écht. Maar je merkt ook dat series als Big Little Lies, Top of the Lake en Sharp Objects desondanks nog altijd als bijzonder, speciaal of zelfs uitzonderlijk worden gezien – dingen die afwijken van de norm. En dat gaat nog niet meteen veranderen.”

Maar Adams is duidelijk hoopvol, en met reden. De pilootaflevering van Sharp Objects deed het vorige week in de VS merkelijk beter dan die van Big Little Lies een jaar geleden, en de kritieken zijn even goed. Nu moet het wel gezegd dat HBO de achtste en laatste aflevering nog niet aan recensenten heeft getoond – wie het boek heeft gelezen, weet dat die een serieuze verrassing in petto heeft – en het wordt hoe dan ook bijzonder moeilijk om de culture relevantie van Big Little Lies te overstijgen. Maar voor een whodunit die er naar eigen zeggen geen is, zijn de eerste zeven episodes alvast behoorlijk suspensevol, en zowel Amy Adams als haar tegenspelers Patricia Clarkson en Eliza Scanlen zijn een even groot genot als – de opgekropte emoties spatten van het scherm – kwelling om naar te kijken.

De eerste twee afleveringen van Sharp Objects zijn nu te zien op Telenet Play More. Elke zondagnacht volgt een nieuwe aflevering.