Als Vlaanderen in 2020 zelf kan bepalen waar de ­Europese landbouwsubsidies naar­toe gaan, dan kiest de N-VA voor bio, korte ­keten en kleinschalige landbouw, ­tegen grootschalige, industriële bedrijven in. ‘We produceren bulkproducten, die niet rendabel zijn, waardoor boeren alleen maar dankzij subsidies kunnen overleven. Dit landbouwmodel stoot op zijn grenzen: het is slecht voor het klimaat, slecht voor het milieu en slecht voor de boeren’, zegt Vlaams Parlementslid Jelle Engelbosch, die zetelt in de commissie Landbouw (N-VA). ‘Wij zijn voor een kleinere vee­stapel, niet door een revolutie maar door een evolutie, omdat het goed is voor het klimaat, maar vooral omdat we naar een beter verdien­model voor de boeren moeten.’

De N-VA wil van het nieuwe Europees Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) gebruikmaken om in te zetten op korte keten, bio, diversificatie en specialisatie in bepaalde rassen. Dat GLB gaat in 2020 in en geeft landen meer mogelijkheden om zelf te kiezen waar subsidies naartoe gaan. ‘Schaalvergroting als middel voor boeren om rendabel te worden, is achterhaald’, zegt Engelbosch. ‘We moeten naar schaalverandering. Veel boeren zouden er financieel op vooruit gaan als ze kleiner zouden worden. Met de subsidies kan de politiek sturend werken. Boeren kunnen blijven kiezen voor indus­triële landbouw, maar dan moeten ze zelfbedruipend zijn.’

Of Open VLD er hetzelfde over denkt, is nog onduidelijk. ‘We zijn nog bezig met de formulering van ons standpunt, maar we willen de kwestie van de veestapel inpassen in een groter landbouwconcept’, zegt Raf Van Bedts, adviseur van de Open VLD-studiedienst. Ook CD&V is er nog niet uit, ‘maar minister Joke Schauvliege geeft toch aan dat ze niet voor één bepaald landbouwmodel wil kiezen’, zegt woordvoerder Jan Pauwels.

Broeikasgassen

De Boerenbond is het alvast niet eens met de N-VA. ‘De vee­stapel is verantwoordelijk voor 5,2 procent van de broeikasgassen in Vlaanderen en we hebben al veel inspanningen gedaan om de uitstoot per geproduceerde kilo vlees te beperken’, zegt woordvoerder Luc Van Oirbeek. ‘De veestapel verkleinen is noch voor het klimaat noch voor het inkomen van de boer de oplossing.’

Wat de N-VA niet wil, is de veestapel beperken door een warme sanering: boeren betalen om het aantal dieren te verminderen. Nederland deed dat vorig jaar en betaalde 1.200 euro per melkkoe minder. Het veroorzaakte zo’n stormloop van boeren die met hun melkveebedrijf wilden stoppen dat het ministerie al na 24 uur de inschrijvingstermijn moest sluiten, omdat de voorziene subsidies op waren.