Waarom Arco-coöperanten hun geld nog lang niet terug hebben
Binnenkort komt er, eindelijk, een oplossing voor de duizenden Arco-gedupeerden. Althans, dat laat de federale regering weten. Of dit ook echt zal lukken? De fundamentele problemen zijn nog steeds niet van de baan.
Wat is het probleem ook alweer?
De neergang van de Frans-Belgische bank Dexia in 2011 sleurde ook diens grootste aandeelhouders, waaronder Arco, mee de dieperik in. Arco was de financiële poot van het toenmalige ACW, die christelijke arbeidersbeweging die sindsdien omgedoopt is tot Beweging.net. De regering-Leterme besliste daarop om een staatswaarborg uit te dokteren voor de 800.000 gedupeerde coöperanten van Arco. Anders dreigden zij 1,2 miljard euro aan spaargeld te verliezen.
Er ontstond al snel protest tegen de reddingsoperatie ontstond. De beleggersfederatie VFB en individuele aandeelhouders van Dexia vonden de waarborg discriminerend omdat hij alleen voor de Arco-coöperanten zou gelden en niet voor hen.
Ook N-VA, toen nog een oppositiepartij, verzette zich fel tegen het gebruik van belastinggeld om de Arco-put te dempen. Toenmalige fractieleider Jan Jambon sprak onder meer over een “walgelijke geldcaroussel”. Het Grondwettelijke Hof moest daarom oordelen of er sprake was van discriminatie. Na jarenlange procedures velde de rechtbank in de zomer van 2017 het verdict dat iedereen al voelde aankomen: de waarborgregeling van de regering-Leterme was wel degelijk ongrondwettelijk. Europa had de oplossing eerder al naar de prullenmand verwezen als illegale staatssteun.
Welke oplossing stelt de regering voor?
Bij de start van de regering-Michel dwong CD&V af dat het nieuwe kabinet een ‘plan B’ zou uitwerken voor Arco. Exact een jaar geleden, bij de deal over het Zomerakkoord, bereikten de coalitie een princiepsakkoord hierover.
Er zou een fonds komen van 600 miljoen euro om de Arco-coöperanten deels terug te betalen (zowat 40 procent van hun oorspronkelijke inleg). Dit nieuwe fonds zou gevuld worden met 400 miljoen euro van Belfius, het genationaliseerde Belgische deel van Dexia, plus nog 200 miljoen euro uit de vereffening van Arco en een ‘financiële tegemoetkoming’ van Beweging.net. Op deze manier zou er geen belastinggeld gebruikt worden om de Arco-gedupeerden uit te betalen. Althans niet rechtstreeks. De bijdrage van Belfius zou namelijk komen via de beursgang van de staatsbank.
Wat de regering-Michel vandaag doet, is dit plan B herbevestigen.
In het voorjaar drongen N-VA en Open Vld er op aan om de beursgang van Belfius door te laten gaan zonder een directe uitbetaling voor Arco, omdat de beurs het zo goed deed. Voor CD&V was dit onverteerbaar. De regering houdt zich uiteindelijk aan het originele plan.
Terwijl een beursgang van Belfius eerder dit 7 miljard euro zou opleveren, wordt de opbrengst nu geschat op maar 6 miljard euro
N-VA zal zich aan de deal houden, zo verzekert minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon aan VTM Nieuws. "In het regeerakkoord is besloten dat er een deal rond Arco komt. In zo’n regeerakkoord zijn er hoofdstukken waar je laaiend enthousiast over bent en hoofdstukken waarvan je zegt: ‘dit is de deal onder elkaar’. Binnen de grenzen van de rechtstaat gaan wij die deal gestalte geven”, aldus Jambon.
Wel vindt Jambon dat Beweging.net te weinig bijdraagt, namelijk vijf procent. "Ik begrijp niet dat een beweging met zo’n opdracht geen moraliteit heeft om meer te doen voor haar eigen achterban", zegt de minister daarover. "Maar ik stel vast dat het zo is, en dat het deel uitmaakt van het akkoord en wij gaan dat zo uitvoeren."
Wanneer krijgen de Arco-coöperanten hun geld terug?
Niet voor niets sleept de afhandeling van het Arco-dossier al zeven jaar aan. CD&V-vicepremier Kris Peeters verklaart nu wel dat er eind oktober een aanbod komt aan de gedupeerden, maar hierbij is enig wantrouwen op zijn plaats.
Er blijven een aantal fundamentele problemen. Het eerste in de rij: N-VA en Open Vld zien een snelle beursgang van Belfius vandaag niet meer zitten.
Het beursklimaat is de afgelopen maanden verslechterd, onder meer door de handelsoorlog tussen de VS en China. Terwijl een beursgang van Belfius eerder dit 7 miljard euro zou opleveren, wordt de opbrengst nu geschat op maar 6 miljard euro. N-VA en Open Vld willen wachten op een aantrekkende beurs voordat Belfius verkocht wordt. Dit kan gemakkelijk nog een half jaar duren. Tot die tijd moeten ook de Arco-gedupeerden sowieso nog wachten.
Wat vindt Europa hiervan?
En misschien wordt het geduld van de Arco-coöperanten nog veel langer op de proef gesteld. Een tweede probleem is namelijk Europa. Wat zal de Europese Commissie zeggen van dit plan B? Opnieuw Peeters maakt zich sterk dat Europa eigenlijk niet om advies gevraagd moet worden voor deze regeling, omdat die via rechtspersonen verloopt. Sommige juristen geven hem gelijk, anderen niet. Afwachten dus.
Margarethe Vestager, de Eurocommissaris voor Concurrentie, liet vandaag verstaan dat het voorstel wel degelijk langs de Europese Commissie moet passeren om te zien of het in overeenstemming is met de Europese staatssteunregels. "We staan in contact met de Belgische autoriteiten en zullen hun akkoord uiteraard met hen bespreken in de komende weken en maanden", reageerde ze in de marge van een persconferentie
Europa heeft zich in het verleden niet ingehouden om tussen te komen, ook in dossiers waarin geen advies gevraagd werd. Zo heeft de Europese Commissie enkel jaren geleden zonder pardon de ‘exces profit rulings’ van de regering-Di Rupo neergehaald eens ze er lucht van kreeg.
Tot nu toe heeft de regering dus geen zekerheid dat Europa het plan B zal aanvaarden.
Integendeel: in contacten met de Europese administratie is minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) al meermaals duidelijk gemaakt dat de regeling niet of slechts ten dele zal worden aanvaard. Zo zou Europa maximaal 200 miljoen euro willen zien wegvloeien uit Belfius. Anders dreigt weer een veroordeling voor staatssteun en kan de volgende regering aan plan C beginnen. Vicepremier Jan Jambon (N-VA) zei vanochtend alvast dat de regering “niks zal doen tegen de rechtsregels”.
Tot nu toe heeft de regering geen zekerheid dat Europa het plan B zal aanvaarden
Als juridische klap op de vuurpijl is het maar de vraag of de beleggersfederatie VFB geen nieuwe rechtszaak start tegen deze oplossing en/of alle Arco-gedupeerden zullen instemmen met een compensatie van de helft van hun verlies. Eén ding lijkt zeker: Arco-coöperanten zullen nog even op hun geld mogen wachten.
Arco-gedupeerden die met vragen zitten, moeten daarvoor aankloppen bij Belfius. De bank fungeert als contactpunt.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
