Experten waarschuwen: "Begin zelf al te sparen voor uw pensioen"

De ingrepen van de opeenvolgende regeringen noemen zij "gemorrel in de marge". "De overheid doet op het vlak van het wettelijke pensioen allerlei beloften en wij vrezen dat die op termijn niet meer waargemaakt kunnen worden", zei Mark Scholliers gisteravond in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Een echte hervorming die de financiering van het wettelijke pensioen echt veilig stelt, zien wij niet. Het is niet omdat men de wettelijke pensioenleeftijd van 65 naar 67 schuift, dat alle problemen zijn opgelost. Het gevolg is dat we op termijn voor een serieuze inlevering gaan staan wat de wettelijke pensioenen betreft. Het komt erop neer dat het onbetaalbaar wordt. 

Ze schrijven in hun boek onder meer dat de voorspellingen van commissies te optimistisch zijn, vooral over de economische groei. Volgens hen wordt er ook onvoldoende rekening gehouden met mogelijke zware economische crisissen. Als de Belgische openbare financiën door een of andere economische schok verslechteren is een Grieks scenario (waarbij Europa België dwingt om de pensioenbedragen te verlagen) mogelijk, klinkt het.

Het duo pleit voor een drastische, structurele hervorming van het pensioensysteem. Scholliers raadt de burger aan daar niet op te wachten en zelf te beginnen sparen, een veralgemening van een verplicht aanvullend pensioen, "een soort eerste pijler bis", een tweede pensioen anders gefinancierd.

"Men wacht te lang om serieus te hervormen en hoe langer men wacht, hoe moeilijker het wordt. Als men ervan uitgaat dat de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd tot 67 de oplossing is voor heel wat dingen, dan kan je je terecht afvragen waarom men tot 2030 moet wachten om dat door te voeren. Had men bijvoorbeeld die verhoging tien jaar geleden ingevoerd, à rato van 1 maand, iedereen werkt elk jaar 1 maand langer, dan zou dat niemand pijn hebben gedaan. Maar zelfs dit automatisch verhogen van de pensioenleeftijd, staat niet gelijk aan een betere financiering van het pensioen."

"Wij hebben de berekening gemaakt dat iemand die elke maand een kleine 100 euro spaart na een volledige loopbaan op basis daarvan een heel mooi kapitaal heeft waardoor hij op dat moment ongeveer 1.500 euro pensioen per maand zou kunnen genieten."

In de meeste landen, ook in België, bestaat het pensioenstelsel uit drie pijlers:

1) het wettelijk pensioen, waar de actieve beroepsbevolking, werklozen en zieken recht op hebben. Het is een basisinkomen voor elke gepensioneerde dat door de overheid gegarandeerd wordt. Het wordt gefinancierd op basis van het solidariteitsprincipe: iedere actieve werknemer, zelfstandige en ambtenaar betaalt sociale bijdragen om het wettelijk pensioen te financieren.

2) het aanvullend pensioen, rechten die werknemers tijdens hun loopbaan opbouwen. Een onderneming of een hele bedrijfssector kan een aanvullend pensioenstelsel toekennen. Het is een mogelijkheid, maar geen verplichting. Werkgevers en werknemers betalen premies om het aanvullend pensioen te financieren.

3) individueel pensioensparen. Deze derde pijler is vrijwillig, en gebeurt op eigen initiatief.