Blanka (15) overleefde de hel van Auschwitz, maar haar ouders zou ze nooit meer weerzien

De datum stond in haar geheugen gebrand: 15 juni 1944. Op die dag werd de 15-jarige Blanka Pudler samen met duizenden andere Joden uit het toenmalige Hongaarse getto gedeporteerd naar het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau.

Al bij het vertrek uit het getto in Leva moesten ze de weinige bezittingen die ze hadden, weggooien. Aan het station verloor ze haar vader uit het oog nadat hij in een wagon was geduwd. Ze wist toen nog niet dat ze hem nooit meer zou weerzien. Hij stierf een paar maanden later in het concentratiekamp Dachau.

Blanka werd samen met haar moeder en vijf jaar oudere zus Aranka in een andere veewagon gedwongen. De rit was ondraaglijk. Vele mensen waren wanhopig, werden gek of stierven.

Toen de trein eindelijk zijn bestemming had bereikt, waren ze aangekomen in Auschwitz - een plek die voor Blanka aanvankelijk een grote gevangenis leek. Wat 'Auschwitz' eigenlijk betekende, zou ze de komende weken en maanden ondervinden.

Na hun aankomst moesten Blanka, Aranka en haar moeder wachten op het oordeel van dokter Jozef Mengele. Hij besliste over het lot van de pas aangekomen Joden: konden ze arbeid verrichten of moesten ze recht naar de gaskamer. Daar kreeg de geliefde moeder van Blanka een doodsvonnis. Ze werd ingedeeld in de 'verkeerde' rij. De twee meisjes zouden haar nooit meer zien.

Blanka en Aranka hadden tot dan toe bij elkaar kunnen blijven. Maar nu werden ze uit elkaar gerukt. Dat was vreselijk omdat beide meisjes elkaars steun en toeverlaat waren.

Maar dan hadden ze voor een keer geluk. Ze kwamen nadien als bij toeval in dezelfde barak terecht en werden alsnog herenigd. Toch werd de onzekerheid over hun lot er niet minder om. Andere gevangenen die hier al een tijdje verbleven, legden uit wat het doel van het kamp was: de uitroeiing van de Joden. En als ze niet meteen naar de gaskamer werden gestuurd, dan zouden ze moeten werken totdat ze erbij neervielen. Werken tot de dood, dat was immers het motto van de nazi's.

Dit vreselijke lot ondergingen veel vrouwen in Auschwitz-Birkenau. Ze waren niet bestand tegen de koude, de harde werkomstandigheden en het gebrek aan voedsel. Blanka en Aranka waren sterker. Ze zijn er op de een of andere manier doorheen gekomen.

Op een dag werden jonge vrouwen gezocht om als dwangarbeider in de wapenfabriek van Hessisch-Lichtenau aan de slag te gaan. De twee zussen gaven zich op, beseffende dat alleen zij die werkten enige kans maakten om te overleven. En ze hoopten stellig dat het leven in de munitiefabriek op zijn minst een beetje draaglijker zou zijn.

Ze hadden het bij het rechte eind, maar het was ontzettend zwaar. De jonge vrouwen werden voortdurend blootgesteld aan giftige stoffen. Een opzichter hield ervan om hen op sadistische wijze te kwellen. Maar sommigen stopten hen extra voedsel toe of gunden de vrouwen een extra pauze. Deze stille helpers riskeerden hun leven indien ze werden betrapt.

Eindelijk naderden de bevrijders. Nazi-Duitsland was op de knieën gedwongen, de nederlaag viel niet meer af te wenden. De hoop op een snelle bevrijding hield de zussen in leven.

Maar de nazi's dachten nog niet aan opgeven en vooral hun 'slaven' mochten niet in handen van de tegenstrever vallen. Dus werden de vrouwen op het laatste moment nog op dodenmars gezonden. Twee weken lang doorkruisten ze centraal-Duitsland tijdens de barre, onmenselijke tocht.

Uiteindelijk begon het tot de SS-bewakers door te dringen dat de oorlog voorbij was. Ze kozen een voor een het hazenpad. Eind april kwamen de Amerikanen. De bevrijders konden nauwelijks geloven wat ze zagen: uitgemergelde vrouwen die nog nauwelijks op mensen geleken.

Blanka en Aranka keerden na de bevrijding eerst terug naar Leva. Daar troffen ze hun broer en ook nog een andere zus aan, die ook als bij wonder de oorlog hadden overleefd. 

Jarenlang wilde Blanka niet praten over wat ze had meegemaakt. Maar in de jaren tachtig verbrak ze haar stilzwijgen.

Nu zag ze het als haar plicht om te praten over wat er haar was overkomen. Bovenal was het de jeugd van Duitsland waar ze zich op richtte. Ze reisde vele malen naar het land en ging spreken in scholen.

Hiervoor ontving zij in 2012 een hoge onderscheiding van de Duitse staat. Op 14 september 2017 stierf Blanka Pudler. Auteur Dieter Vaupel was al jaren eerder begonnen met het opschrijven van haar herinneringen. Nu werden ze gepubliceerd om toch iets te begrijpen van wat amper te begrijpen valt.

Het boek 'Auf einem fremden unbewohnbaren Planeten' is recent verschenen. Voorlopig is het boek enkel beschikbaar in de Duitse taal.