Wie en waar is Meng Hongwei, de "vermiste" voorzitter van Interpol?
Zowel de internationale politiedienst Interpol als het Franse gerecht willen uitleg van China over waar zich Interpol-voorzitter Meng Hongwei bevindt. Peking heeft nog niet gereageerd in deze toch erg vreemde verdwijningszaak. Mogelijk is er een internationale rel op komst.
Meng Hongwei is 64 en woont in de Franse stad Lyon, waar het hoofdkwartier van Interpol gevestigd is. Eind vorige maand nam hij het vliegtuig naar zijn thuisland China en sindsdien is er niets van hem vernomen. In Lyon heeft zijn vrouw hem bij de Franse politie als vermist opgegeven. De vrouw zou ook bedreigd geweest zijn.
China heeft nog niet gereageerd, maar volgens The South China Morning Post, een krant uit Hongkong, is Meng bij zijn aankomst in de Volksrepubliek gearresteerd. Bewijs is er niet, maar in het erg gecontroleerde China is het weinig waarschijnlijk dat een dergelijk belangrijke figuur zomaar verdwijnt zonder dat de overheid daar weet van heeft.
Meng werd eind november 2016 benoemd tot voorzitter van Interpol, een internationaal samenwerkingsverband van politiediensten van 192 landen. Zijn mandaat loopt tot 2020. Hij zit een soort bestuursraad voor die de grote krachtlijnen uitzet. Het dagelijks bestuur van Interpol is in handen van de Duitser Jürgen Stock. (Lees verder onder de foto).
Carrière in Chinese "veiligheidsdiensten"
Voor hij bij Interpol aan de slag ging, had Meng Hongwei er al een hele carrière opzitten bij de bestrijding van terreur, drughandel en andere misdaden in China.
Uiteraard is hij al decennia gepokt en gemazeld in de regerende communistische partij. In de schaduw van de KP groeide hij gestaag in de hiërachie. Hij vervulde tal van topfuncties bij het Staatsagentschap voor de Oceaan, bij de kustwacht en vanaf 2004 tot 2016 was Meng viceminister van Publieke Veiligheid. Dat is een erg machtig departement in China en een steunpilaar van het communistische regime tegen critici en dissidenten.
Meng was een nauwe medewerker van de eens zo machtige, maar nu in ongenade gevallen veiligheidschef Zhou Yongkang
Meng was ook een nauwe medewerker van de eens zo almachtige veiligheidschef Zhou Yongkang. Die is echter enkele jaren geleden in ongenade gevallen bij president Xi Jinping en zit nu een levenslange celstraf uit wegens corruptie. Naast Zhou zijn tal van andere hooggeplaatste figuren uit de politieke en zakelijke wereld in China voor gelijkaardige feiten, al dan niet terecht, veroordeeld.
Vaak zit daar een patroon in: die figuren verdwijnen eerst, duiken dan op in gevangenschap en bekennen dan misdaden zoals fraude of corruptie en worden vervolgens veroordeeld. Bij de val van Zhou Yongkong zijn ook veel medestanders in zijn "clan" mee ten onder gegaan en mogelijk is het nu de beurt aan Meng Hongwei.
Riskeert China een internationale rel?
Als Meng Hongwei echter zou opgepakt en uitgezuiverd zijn, dan neemt de Chinese president Xi Jinping wel veel hooi op zijn vork. Door een zittende topman van een internationale organisatie zoals Interpol op te pakken en uit te schakelen, riskeert China zo een forse aanvaring met de wereld en met Frankrijk waar Interpol gevestigd is.
Het internationale imago van China en van Xi Jinping zou een forse deuk krijgen en bovendien zou Peking een belangrijke topfunctie kwijtspelen in Interpol en wellicht niet moeten rekenen op gelijkaardige functies in andere wereldorganisaties.
Toch woedt er in Peking een bitsige machtsstrijd binnen het regime die blijkbaar steeds heviger wordt en heeft Xi de risico's wellicht wel degelijk ingecalculeerd en afgewogen tegenover binnenlandse tegenkanting. Of er komt een compromis waarbij Meng plots weer opduikt met een of ander smoesje en vrijgelaten wordt als pasmunt of om de buitenwereld te sussen. In de kronkelige byzantijnse cenakels achter de façade van de macht in China zijn weinig scenario's onmogelijk.