UHasselt-professor: "Groen is geen electorale pletwals, maar wordt wel marktleider op linkerflank"

“Bart De Wever loopt maar half zo zeker door de wereld als een jaar geleden”, zei UHasselt-professor Johan Ackaert gisteren in deze krant. Als expert lokale politiek achtte hij een stevige heropleving van het Vlaams Belang mogelijk, en dat zou slecht nieuws zijn voor de N-VA. “Een nachtmerrie voor De Wever”, zo stelde Ackaert. Maar die nachtmerrie blijft uit. “Vlaams Belang gaat er wel overal op vooruit, en scoren uiterst goed in Ninove en Aalst”, ziet hij. “Maar ze halen niet de spectaculaire scores we in de jaren 90 en de vroege jaren 2000 zagen.”

Goed nieuws voor De Wever en de N-VA, dus?

“Wel, het is een zeer genuanceerd beeld. In Antwerpen gaat De Wever er maar een klein beetje op achteruit, en in de brede gordel rond de stad heeft de N-VA nog vooruitgang kunnen boeken. In een aantal kleinere gemeenten én in een aantal grote steden, zoals Gent, Brugge en Oostende, gaan ze erop achteruit. In Limburg spelen ze dan weer pingpong met CD&V: waar de ene verliest, wint de andere, en omgekeerd. En er is Steven Vandeput, die aan het langste eind trekt in Hasselt en daar zijn uiterste best zal doen om burgemeester te worden – al belooft de coalitievorming daar heel spannend te worden. Maar er is geen duidelijke, afgebakende tendens over heel Vlaanderen, zoals dat in 2012 wel was.”

Op provinciaal niveau zijn de Vlaams-nationalisten wel nog steeds de grootsten, met ruime overwinningen in Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant.

“Daar zie je de bevestiging van de uitslag in 2012: toen trok N-VA het laken naar zich toe in de provincieraadsverkiezingen. En wie de uitslagen van de vijf provincies samentelt (in West-Vlaanderen en Limburg zijn CD&V de grootste partij, voor N-VA, EWC), heeft een belangrijke indicator voor de federale verkiezingen in mei 2019. Maar de coalitievorming in Antwerpen is ook een heel belangrijke graadmeter. Als de N-VA daar in het zand moet bijten, zal dat ook op nationaal niveau repercussies hebben.”

Wat als De Wever de huidige coalitie, met CD&V en Open Vld, niet kan voortzetten en met Groen in bad moet?

“Groen heeft een hooggeschoold en kritisch electoraat. Als ze in Antwerpen mee in zee gaan met de N-VA, zal hen dat pijn doen in aanloop naar de federale verkiezingen.”

Ze hebben vandaag wel een stevige winst geboekt.

“Het is geen electorale pletwals, maar Groen gaat er inderdaad overal op vooruit, en lijkt de marktleider te zullen worden op de linkerflank. Zelfs in een stad als Oudenaarde halen ze nu twintig procent. En in een aantal Brusselse gemeenten scoren ze, in kartel met Ecolo, erg goed.”

U waarschuwde dat Open Vld, CD&V en sp.a compleet irrelevant dreigden te worden. Blijkt dat het geval?

“Niet helemaal. Sp.a gaat er vooral op achteruit, maar kan de schade wel beperken in een aantal stedelijke centra, zoals Vilvoorde en Leuven. Maar dat is toch eerder een uitzondering. Ook Open Vld scoort goed in een aantal grote steden, en dat is opvallend: zes jaar geleden waren ze daar in een marginale positie terechtgekomen. Nu hebben ze in Oostende hun score verdubbeld ten opzichte van 2012, met dank aan Bart Tommelein. Zoals ik eerder al zei: een nationale coryfee als lijsttrekker is een tijger in je tank. Dat werkt gewoon. Dat zie je ook bij het succes van de N-VA, met name Theo Francken in Lubbeek, Jan Jambon in Brasschaat en Steven Vandeput in Hasselt.”