"Bin Salman, mogelijke opdrachtgever moord op Khashoggi, is olifant in de kamer"

De eerste stap tot maatregelen is in de Verenigde Staten gezet door het intrekken van het visum van agenten die betrokken zouden zijn bij de moord op Khashoggi. "Het zou gaan om 21 mensen van wie het visum zou worden ingetrokken", zegt Soenens. "Zij komen op een zwarte lijst. Van die 21 zouden er ook al 18 mensen gearresteerd zijn in Saudi-Arabië. Ze behoren onder meer tot het koningshuis, de geheime dienst en het ministerie van Buitenlandse Zaken."  

Maar over de mogelijke opdrachtgever heeft Trump nog altijd niets gezegd. In de internationale gemeenschap wijst iedereen naar de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman. "Dat is de olifant in de kamer, de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman. Het enige wat Trump en Pompeo zeiden was: "Wie dit ooit bedacht heeft, zit serieus in de puree." Er wordt nu gekeken naar samenwerking met het Congres om bijkomende strafmaatregelen te nemen." 

In de VS is er de Magnitskywet die toelaat om instanties, individuen of landen die de mensenrechten schenden, verder te sanctioneren. Dat kan dan bijvoorbeeld gaan over het bevriezen van tegoeden en het blokkeren van bankrekeningen.

"Het gevaar is dat dit de hele Arabische wereld op zijn grondvesten kan doen daveren", legt Soenens uit. "De spil rond de relaties tussen de VS en de Arabische wereld is gebouwd rond Saudi-Arabië. Het zou wel eens kunnen dat Iran, de grote vijand van Amerika, hier in het gat springt omdat de positie van Saudi-Arabië verzwakt. Dat kan de stabiliteit in de regio verstoren. Maar Trump zit ook te denken aan de zakenbelangen die hij heeft in Saudi-Arabië, al bluft en pocht hij daar wel over." 

Ook de minister van Buitenlandse Zaken Pompeo heeft gezegd dat het laatste woord over deze zaak nog niet gezegd is. "De druk is groot. Er zijn Congresleden, ook bondgenoten van Trump en Pompeo, die zeiden dat er sancties genomen moeten worden en dat er gebroken moet worden met de kroonprins die de facto machtiger is dan de koning zelf. Hij heeft banden met Jared Kushner, de schoonzoon van Trump. De vraag is alleen: hoe ver zal het Congres gaan? Het kan verregaande gevolgen hebben." 

"Trump zegt: het Congres moet beslissen wat ze raadzaam achten, maar hou rekening met de zakenbelangen en de Amerikaanse belangen", gaat Soenens verder.  "Feit is dat er wel een verandering is in de houding van Trump. "Eerst wilde hij geen commentaar geven, dan zei hij: er is iets ergs gebeurd. De kant van het verhaal van de Saudi's wordt steeds minder geloofd. Alleen wie de opdrachtgever is, wordt nog niet expliciet benoemd. Volgens sommigen in het Congres moet die kroonprins nu ook maar eens genoemd worden en dan moeten we hem voortaan behandelen als een paria, zeggen ze." 

Herbeluister het gesprek met Björn Soenens in "De ochtend":