Direct naar artikelinhoud
Goud

Is Belgische miljonair spil in goudsmokkel uit Congolees conflictgebied?

De Belg Alain Goetz, met gouden das, naast Oegandees president Yoweri Museveni.Beeld AFP

De Amerikaanse ngo The Sentry noemt in een rapport de Belg Alain Goetz de spil in een illegale handel van goud afkomstig uit conflictgebied. Het is niet de eerste keer dat de man in opspraak komt. “Ik dacht dat het ging om het script van de nieuwste film met George Clooney”. De enige vraag is of het gebaseerd is op waargebeurde feiten.

Een villa op de palmvormige eilanden, opgespoten voor de kust van Dubai, is enkel weggelegd voor de rijksten op aarde. Het beste plekje van de hele palm is op het uiteinde van de middelste en dus langste tak. Rondom rond zicht op zee, strand en de skyline van Dubai. En daar heeft de 53-jarige Alain Goetz enkele jaren geleden een villa gekocht. Hij betaalde 15 miljoen euro “op plan”.

Hij is de zoon van Tony Goetz, een diamanthandelaar die in 1984 in Antwerpen begon met het verhandelen van goud. Sinds 2002 zit de nv Tony Goetz in een pand in de Jacob Jacobsstraat, in de buurt van het Centraal Station. De firma is intussen in handen van zonen Sylvain en Alain Goetz, en zuivert elk jaar 85 ton goud. Goed voor een omzet van meer dan 800 miljoen euro in 2017 en 1% van de wereldwijde goudsmelterij.

George Clooney

De Amerikaanse anticorruptie-ngo The Sentry, opgericht door acteur en filmmaker George Clooney, plaatst met een nieuw rapport vraagtekens bij de oorsprong van dat goud. Zeker 2 smokkelaars hebben aan de ngo verteld hoe ze illegaal goud smokkelden vanuit conflictgebied in Oost-Congo en verkochten aan African Gold Refinery (AGR), een bedrijf van Alain Goetz in Oeganda. Andere lokale goudhandelaars zouden dit bevestigd hebben. Als het klopt, financiert Goetz door de aankoop van het goud het aanhoudende, gruwelijke conflict in de regio en verdient hij er nog op ook.

Als het rapport van de ngo The Sentry klopt, financiert Goetz het conflict in de regio en verdient hij er nog aan ook

Van AGR gaat het goud naar Goetz Gold, een firma van Alain Goetz in Dubai. Een deel van dat goud zou op die manier terechtkomen in de V.S., bij multinationals als Amazon en Sony, een ander deel in Antwerpen bij nv Tony Goetz. Alain Goetz zou in oktober uit de raad van bestuur gestapt zijn van nv Tony Goetz, maar broer Sylvain zet de zaken verder vanuit Antwerpen, en Alain Goetz vanuit Dubai en Oeganda.  

“We hebben al 10 jaar een procedure die conflictmineralen maximaal uitsluit”, zegt Bert Luyten, advocaat van nv Tony Goetz. “Het rapport maakt een amalgaam van feiten van lang geleden, anonieme getuigenissen en verklaringen uit een rapport van de VN uit 2009 dat achteraf ongegrond bleek.”

The Sentry citeert echter ook uit recentere VN-rapporten. Zelf stoten we op een rapport uit juni van dit jaar, waarin de expertengroep vaststelt dat ook Rwanda een belangrijk exportland is geworden. “De groep bevestigt dat, net zoals het geval is met Oeganda, de officiële exportroute (vanuit Rwanda, BST) gecontroleerd wordt door Alain Goetz. Informatie die de groep heeft verzameld toont aan dat een groot deel van het goud dat door Oeganda en Rwanda wordt verhandeld, frauduleus ontgonnen is in buurlanden, inbegrepen de Democratische Republiek Congo.”

‘Een groot deel van het goud dat door Oeganda en Rwanda wordt verhandeld, is frauduleus ontgonnen in buurlanden’
Rapport The Sentry

De Afrikaanse pers berichtte vorig jaar al over de aantijgingen van ‘bloedgoud’ en een onderzoek ernaar door het antifraude-agentschap in Oeganda. 

Ook in België loopt een jarenlang witwasonderzoek bij het parket van Antwerpen. Volgens nv Tony Goetz heeft de raadkamer hen dit jaar daarvoor buiten vervolging gesteld, maar volgens het parket klopt dat maar voor een deelaspect en moet de zaak nog ten gronde voor de raadkamer komen. 

In een persbericht van AGR doet Alain Goetz de aantijgingen van The Sentry af als “pathetisch”.

“Als ik het rapport las, dacht ik dat het om het script ging van de nieuwste film met George Clooney”, zegt Alain Goetz. “Het is fictie. Bij gevolg zullen we alle juridische stappen zetten die er nodig zijn tegen de onderzoekers, sponsors en bestuurders van The Sentry, en tegen iedereen die bewust deze valse en lasterende informatie verspreidt.” Een afschrikkingstechniek die Goetz eerder al toepaste. In 2009 spande hij een zaak aan tegen De Morgen toen de krant berichtte over de VN-rapporten. 

Alain Goetz en Oegandees president Yoweri Museveni bij AGRBeeld AFP