YouTube-documentaire bereikt bijna evenveel kijkers als ‘Game of Thrones’

De twee YouTubers slagen waar traditionele tv vaak faalt: de aandachtsspanne van hun tienerdoelpubliek vasthouden. Terwijl dit artikel neergepend wordt, staat de teller voor de volledige documentaire op 135 miljoen views, en dat in een maand tijd. Het slotstuk van de reeks, dat uitkwam op 18 oktober, duurt welgeteld een uur en drie kwartier, en werd ruim tien miljoen keer bekeken in minder dan een dag tijd.

Shane Dawson, een Amerikaanse YouTuber met achttien miljoen abonnees, is de maker van de reeks. Op zijn YouTube-kanaal ziet u video’s gaande van schattige vlogs over zijn nieuwe hond tot obscure verkenningstochten op het dark web. Maar sinds kort heeft Dawson een nieuwe goudmijn ontdekt: sensatiedocumentaires over YouTubers die recent in een controversieel daglicht stonden.

Om het succes van Dawsons laatste documentaire te begrijpen, scrolt u best even terug naar zijn video’s van afgelopen zomer. Toen maakte hij een driedelige documentairereeks over Tana Mongeau. Die kwam in opspraak nadat ze een meet-and-greet organiseerde, maar uiteindelijk haar fans voor gesloten deuren liet staan om ‘veiligheidsredenen’. Nadien verschenen er getuigenissen op sociale media van tieners die tot 150 dollar (ruim 130 euro) betaald hadden voor hun ticket en met lege handen terug naar huis keerden.

De documentaire sloeg in als een bom met vijftien miljoen views per aflevering, maar een andere YouTuber dan Dawson zou allicht bot gevangen hebben met dezelfde video. Dawson draait al mee op de voorgrond van de streamingsite sinds 2008, en hij heeft in die tijd een geloofwaardige reputatie voor zichzelf opgebouwd. Kijkers en collega-YouTubers geloven in hem én in de vriendschappelijke stijl van interviewen die hij zich eigen heeft gemaakt. Ook Jake Paul, YouTubes grootste probleemkind – de Justin Bieber van YouTube, zeg maar – vertrouwde hem voldoende om zijn verhaal in Dawsons handen te leggen. Paul liet in een tweet weten dat hij hoopt dat Dawson een andere kant van hem kan laten zien. En zo legden ze de basis voor de achtdelige documentaire.

Fans en sceptici

Afgaand op het aantal dislikes per video, is de 21-jarige Jake Paul officieel de op één na meest gehate persoon op YouTube: enkel Justin Bieber doet slechter. Paul kwam dit jaar meermaals negatief in de media: hij stak matrassen in brand in een woonwijk, wekte zijn huisgenoten met een taser en liet zijn 54-jarige vader kussen met een geblinddoekt, minderjarig meisje. En dat zijn maar drie voorbeelden uit de honderden stunts die de jonge videomaker uithaalt in zijn video’s. Zijn jong, beïnvloedbaar publiek aanbidt hem. De rest van de kijkers walgt van hem. Maar beide groepen zijn geïnteresseerd in waarom hij zulke dingen doet.

En het is net daarop dat Dawson een antwoord wil bieden met zijn documentaire. Hij probeert Jake Paul niet de grond in te boren onder het mom van “slechte publiciteit is ook publiciteit”. Maar het is ook geen liefdesbrief aan Paul voor zijn miljoenen fans. De documentairereeks is een gematigde blik op een controversieel figuur die zowel fans als sceptici aantrekt.

Dat de video’s op YouTube meteen viraal gaan, zonder dat de rest van de wereld het opmerkt, zegt veel over het gesloten ecosysteem dat YouTube is geworden. Het aantal ‘grote YouTubers’ dat de voorpagina van de krant haalt, staat niet in verhouding met het aantal videomakers dat er effectief is - ongeacht de kwaliteit van hun video’s. Hierdoor zit het videoplatform vast in een bubbel: een documentaire als die van Dawson wordt meteen opgepikt door andere YouTubers, die er dan weer hun eigen video over maken met meer kijkers als gevolg.