Olympisch kampioen slaappillen slikken. Zo noemde minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) ons land onlangs. In februari lanceerde ze een zoveelste campagne om het gebruik van slaap- en kalmeerpillen in België af te remmen. Vooral vrouwen en oudere mensen nemen ze. Bij 55-plussers gaat het om een op de tien, bij Belgen ouder dan 75 jaar om meer dan een op de vijf.

Voor sommige, acute slaapproblemen zijn de pillen nuttig, zeggen experts. Het zijn een soort spierverslappers die je sneller doen inslapen, maar je slaapt er ook oppervlakkiger door. Daarom is de regel: liever niet langer dan één week innemen zonder nieuw bezoek aan de dokter. Want het is verslavend: er treedt gewenning op en stoppen wordt moeilijk.

Volgens professor Thierry Christiaens, farmacoloog aan de UGent en voorzitter van de bevoegde commissie binnen de FOD Volksgezondheid, blijven veel mensen de medicatie nemen “omdat ze anders afkickverschijnselen vertonen”. “Zij hebben er absoluut geen baat bij om de medicatie te blijven nemen.” Integendeel: er zijn, zeker bij ouderen, ook nefaste bijwerkingen zoals concentratieproblemen en meer valpartijen door sufheid overdag.

Omdat stoppen zo moeilijk is, wil de overheid vermijden dat mensen verslingerd raken aan hun “slaappilleke”. De FOD Volks­gezondheid hoopt onder meer dat de farma-industrie binnen afzienbare tijd kleinere verpakkingen op de markt brengt. “Nu gaan veel mensen naar huis met een doosje van dertig pillen, of zelfs zestig”, zegt Christiaens. “Na een week zitten ze met een overschot. Dus blijven ze de pillen ­nemen en zijn ze mogelijk vertrokken voor maanden of jaren.” Voor een nieuw doosje is een nieuw voorschrift nodig. “Dat krijgen ze al te makkelijk van hun arts.”

Meer geld per pil

Bij de koepels van de farmabedrijven in België wordt gemengd gereageerd. Pharma.be ziet weinig bezwaren, zolang ook de grote dozen blijven. “Geneesmiddelen zijn alleszins geen snoepjes”, aldus woordvoerder Stefaan Fiers.

Medaxes, de koepel van ­producenten van generische medicijnen, benadrukt dat verpakkingen verkleinen moeilijker is dan het lijkt. “Kleinere doosjes kosten per pil meer, zowel voor ons als voor de patiënt. Bovendien wordt een deel van de middelen (benzodiazepines, nvdr.) ook als kalmeerpil gebruikt door mensen met psychologische problemen.”

Enkele producenten hebben al verpakkingen voor maximaal tien dagen, zegt professor Christiaens. “Maar eigenlijk zou elk van hen dat moeten aanbieden. Dit is voor de industrie een kans om te laten zien dat ze bekommerd is om de volks­gezondheid.”